Việc tuyên bố một người đã chết có ý nghĩa rất cần thiết, vì nó ảnh hưởng đến tư cách pháp lý của cá nhân và cả những mối quan hệ nhân thân, quan hệ tài sản mà họ đang có. Vì vậy, đặt trường hợp nếu sau khi Tòa án tuyên bố một người đã chết, nhưng một thời gian sau họ lại trở về thì xử lý thế nào? Bài viết dưới đây sẽ gửi tới cho quý bạn đọc các nội dung có liên quan đến Xử lý trường hợp người bị tuyên bố chết trở về.
1. Các trường hợp tuyên bố chết theo Bộ luật dân sự 2015
Theo quy định tại Điều 71 Bộ luật dân sự 2015, người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:
– Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống. Trong trường hợp này, việc tạm dừng năng lực chủ thể của cá nhân sẽ được giải quyết theo hướng chấm dứt tư cách chủ thể của người đó. Khi này Tòa án có thể ra quyết định tuyên bố người đó đã chết mà không cần đòi hỏi thêm thủ tục thông báo nào cả.
– Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.
Ngày chiến tranh kết thúc có thể có nhiều quy định khác nhau như ngày chiến thắng, ngày tuyên bố chấm dứt chiến tranh, ngày ký hiệp định đình chiến, hiệp định hòa bình hoặc ngày tuyên bố chấm dứt tình trạng chiến tránh… Tùy theo hoàn cảnh của các cuộc chiến tranh mà đơn vị Nhà nước có thẩm quyền sẽ quyết định.
– Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Các tai nạn, thảm họa có thể là động đất, núi lửa, sóng thần; hành khách trong các tai nạn giao thông đường bộ, đường thủy, đường sắt, đường hàng không; người trong hầm, lò, mỏ bị sập hoặc hư hỏng.
– Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó, nếu không xác định được ngày có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức cuối cùng, nếu không xác định được ngày tháng có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng.
2. Xử lý trường hợp người bị tuyên bố chết trở về
Theo Điều 73 Bộ luật Dân sự 2015, khi người bị tuyên bố chết trở về thì Tòa án có thẩm quyền hủy quyết định tuyên bố chết theo căn cứ người bị tuyên bố chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan.
Mặt khác, theo Điều 395 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết;
Trong quyết định này, Tòa án phải quyết định về hậu quả pháp lý của việc hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết theo hướng dẫn của Bộ luật dân sự 2015.
Cần lưu ý rằng, Quyết định của Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị tuyên bố là đã chết để ghi chú theo hướng dẫn của pháp luật về hộ tịch.
3. Hậu quả pháp lý đối với người bị tuyên bố chết trở về
Theo Điều 73 Bộ luật dân sự 2015, khi người bị tuyên bố chết trở về, các quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản của họ được xử lý như sau:
– Quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố là đã chết được khôi phục khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết, trừ trường hợp sau đây:
+ Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã được Tòa án cho ly hôn theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 68 của Bộ luật Dân sự 2015 thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật;
+ Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó của vợ hoặc chồng vẫn có hiệu lực pháp luật.
– Quan hệ tài sản: Người bị tuyên bố là đã chết mà còn sống có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn.
Trường hợp người thừa kế của người bị tuyên bố là đã chết biết người này còn sống mà cố tình giấu giếm nhằm hưởng thừa kế thì người đó phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức; nếu gây tổn hại thì phải bồi thường.
– Quan hệ tài sản giữa vợ và chồng được giải quyết theo hướng dẫn của Bộ luật Dân sự 2015, Luật hôn nhân và gia đình.
Vì vậy, nội dung trình bày trên đây đã gửi tới các thông tin liên quan đến Xử lý trường hợp người bị tuyên bố chết trở về. Cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm và theo dõi nội dung trình bày của chúng tôi. Nếu có câu hỏi hay cần tư vấn, hãy liên hệ với công ty luật LVN Group để chúng tôi có thể trả lời cho quý bạn đọc một cách nhanh chóng nhất.