Hộ kinh doanh cá thể là một hình thức kinh doanh được pháp luật công nhận, là một hình thức phù hợp với quy mô kinh doanh nhỏ lẻ. Có thể thấy hộ kinh doanh cá thể mang lại cho người kinh doanh rất nhiều ưu điểm có thể kể đến như thủ tục thành lập vô cùng đơn giản, thời gian được nhận Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh sớm, quy mô nhỏ, gọn rất phù hợp cho cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ, không bị bắt buộc về cơ cấu tổ chức. Bên cạnh đó nhất là thủ tục thuế cũng giản đơn hơn các hình thức khác, Hộ kinh doanh có thể đóng thuế khoán hằng năm mà không phải thực hiện khai thuế hàng tháng như doanh nghiệp. 

Mặc dù mang trong mình nhiều ưu điểm nhưng hình thức kinh doanh dưới dạng hộ kinh doanh cá thể cũng tồn tại một số nhược điểm nhất định như không có tư cách pháp nhận là một hạn chế, các thành viên của hộ kinh doanh sẽ phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của chủ hộ kinh doanh cá thể đối với các hoạt động kinh doanh. Và đặc biệt là do quy mô kinh doanh nhỏ lẻ nên việc lấy lòng tin của khách hàng cũng khó khăn hơn đối với các hình thức kinh doanh khác. Vậy pháp luật quy định như thế nào về hộ kinh doanh cá thể? Hãy cùng Luật LVN Group điểm qua một số vấn đề pháp lý cơ bản về hộ kinh doanh cá thể trong các phần sau đây của bài viết: 

 

1. Tìm hiểu một số vấn đề pháp lý về hộ kinh doanh cá thể

1.1. Hiểu thế nào là hộ kinh doanh cá thể?

Căn cứ Nghị định 01/2021/ND-CP của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp thì hộ kinh doanh cá thể là hình thức kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trong trường hợp các thành viên của hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho thành viên làm đại diện hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh 

Và một người chỉ được thành lập một hộ kinh doanh cá thể xét trên phạm vi toàn quốc. Theo quy định của pháp luật hiện hành thì hộ kinh doanh cá thể không có tư cách pháp nhân như đa phần các loại hình doanh nghiệp khác. Chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản dân sự của mình trước hoạt động kinh doanh của hộ cá thể. Bản chất của trách nhiệm vô hạn trong kinh doanh của hộ kinh doanh cũng giống như trách nhiệm vô hạn của chủ doanh nghiệp tư nhân: nếu tài sản kinh doanh không đủ để trả nợ thì hộ kinh doanh phải lấy cả tài sản không đầu tư vào hộ kinh doanh để trả nợ. Tuy nhiên khác với doanh nghiệp tư nhân, trách nhiệm vô hạn của hộ kinh doanh có sự phân tán rủi ro cho nhiều thành viên trong trường hợp hộ kinh doanh do một nhóm người hoặc hộ gia đình làm chủ. Nếu hộ kinh doanh do một nhóm người làm chủ thì tất cả các thành viên phải liên đới chịu trách nhiệm vô hạn về mọi khoản nợ của hộ kinh doanh. 

 

1.2. Điều kiện đăng ký hộ kinh doanh cá thể?

Để có thể thành lập hộ kinh doanh cá thể thì người kinh doanh cần phải đáp ứng các điều kiện nhất định như cá nhân, thành viên hộ gia đình đều là công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ (từ đủ 18 tuổi trở lên); không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc cấm làm công việc nhất định

Bên cạnh đó ngoài điều kiện về độ tuổi cũng như năng lực hành vi dân sự thì cá nhân, thành viên hộ gia đình chỉ được đăng ký một hộ kinh doanh trong phạm vi toàn quốc và được quyền góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp trong doanh nghiệp với tư cách cá nhân. Cá nhân, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh không được đồng thời là chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp danh trừ khi được sự nhất trí của các thành viên hợp danh còn lại. 

Ngoài ra việc đăng ký thành lập hộ kinh doanh cá thể phải đảm bảo các điều kiện khác về tên của hộ kinh doanh phải được đặt theo đúng quy định pháp luật, ngành nghề kinh doanh không bị cấm đầu tư kinh doanh. Những lưu ý này sẽ được Luật LVN Group phân tích riêng và cụ thể ở mục 2.3 của bài viết. 

 

2. Trình tự, thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể

2.1. Đăng ký hộ kinh doanh cá thể theo hình thức online

Ngày nay nhằm đáp ứng nhu cầu thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hóa, thời đại công nghệ 4.0 thì các thủ tục hành chính đã được Nhà nước tiến hành theo hình thức online, giảm tải khó khăn, phức tạp cho các doanh nhân có thể nhanh chóng, dễ dàng thực hiện giấc mơ kinh doanh của mình. Và thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể cũng không phải ngoại lệ, quý doanh nhân hoàn toàn có thể tiến hành việc đăng ký kinh doanh theo hình thức trực tuyến tại Cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến theo các bước sau:

* Bước 1: Truy cập vào trang web Cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến theo đường link: dichvucong.gov.vn và sau đó chọn mục Đăng ký trực tuyến

* Bước 2: Nhập vào ô tìm kiếm’ đăng ký hộ kinh doanh” và chọn thủ tục đăng ký hộ kinh doanh 

* Bước 3: Nhập chính xác và đẩy đủ các thông tịn về đăng ký hộ kinh doanh như thông tin chủ hộ kinh doanh, tên hộ kinh doanh, địa điểm kinh doanh, ngành nghề kinh doanh…

– Quý khách cần lưu ý phải tải các tài liệu sau đây để nộp kèm vào hồ sơ online: 

+ Giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh

+ Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh

+ Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh 

+ Văn bản ủy quyền kèm giấy tờ pháp lý cá nhân đối với người nhận ủy quyền thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh

* Bước 4: Nộp hồ sơ:

Sau khi đã hoàn tất các thông tin cũng như các giấy tờ pháp lý cần tải lên kèm theo hồ sơ đăng ký, thì quý khách chọn nộp hồ sơ và theo dõi tình trạng xử lý hồ sơ bằng mã số tra cứu. trong thời hạn 03 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành thẩm định hồ sơ. 

* Bước 5: Theo dõi và nhận kết quả:

Sau khi nộp hồ sơ qua mạng trên Cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến, hệ thống sẽ hiển thị trạng thái của hồ sơ là đã hợp lệ hoặc chưa hợp lệ. Với hồ sơ chưa hợp lệ, có sai xót thì hộ kinh doanh sẽ phải chỉnh sửa, bổ sung lại theo yêu cầu và rồi tiến hành nộp lại từ đầu. Còn đối với hồ sơ đã hợp lệ thì quý doanh nhân sẽ nộp thêm một bộ hồ sơ bản giấy để nộp lên cơ quan đăng ký kinh doanh. Bộ hồ sơ cũng như trình tự nộp giống như quý khách đăng ký kinh doanh theo hình thức trực tiếp. Cụ thể như sau: 

 

2.2. Đăng ký hộ kinh doanh cá thể theo hình thức trực tiếp

Nếu như quý doanh nhân có thể thuận tiện trong việc nộp hồ sơ trực tiếp tại Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đặt trụ sở kinh doanh (Phòng tài chính – Kế hoạch thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi hộ kinh doanh cá thể đặt trụ sở chính hoặc nộp tại Bộ phận một cửa thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh).

Thành phần hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:

– 01 bản chính Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh theo Mẫu tại Phụ lục III-1 Thông tư 01/2021/TT-BKHDT 

– 01 Bản chính giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh

– 01 Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh

– 01 Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh 

Sau khi hoàn tất bộ hồ sơ giấy nêu trên thì quý khách sẽ tiến hành nộp hồ sơ trực tiếp tại một trong 2 cơ quan nêu trên hoặc có thể nộp theo hình thức dịch vụ bưu chính đến địa chỉ của cơ quan có thẩm quyền. Quý khách sẽ phải tự chi trả lệ phí bưu điện theo quy định cùng với lệ phí nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh. 

Khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ trao Giấy biên nhận và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh daonh cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ

Nếu trong trường hợp hồ sơ không hợp lệ thì cũng trong thời hạnu 03 ngày làm việc lể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện phải thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ hoặc người thành lập hộ kinh doanh biết. Thông báo phải nêu rõ lý do và các yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ nếu có

Nếu sau 03 ngày làm việc lể từ ngày nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh mà không nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc không nhận được thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng ký hộ kinh daonh thì người thành lập hộ kinh doanh hoặc hộ kinh doanh có quyền khiếu nại hoặc tố cáo theo quy định.

 

2.3. Một số vấn đề cần lưu ý khi tiến hành đăng ký hộ kinh doanh cá thể

Để việc đăng ký hợp pháp và nhanh chóng, quý doanh nhân trước khi đăng ký thành lập hộ kinh doanh cá thể cần phải hết sức lưu ý các vấn đề sau đây: 

– Thứ nhất là đảm bảo quy định về tên hộ kinh doanh cá thể. Theo đó, hộ kinh doanh có tên gọi riêng phải bao gồm hai thành tố theo thứ tự sau đây: Cụm từ “hộ kinh doanh” và tên riêng của hộ kinh doanh. Tên riêng được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, các chứ F, J, Z, W có thể kèm theo chữ số, ký hiệu. Không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc để đặt tên riêng cho hộ kinh doanh. Hộ kinh doanh không được sử dụng các cụm từ “công ty” hay “doanh nghiệp” để đặt tên hộ kinh doanh. Tên riêng hộ kinh doanh không được trùng với tên riêng của hộ kinh doanh đã đăng ký trong phạm vi cấp huyện

– Thứ hai là phải đảm bảo quy định về ngành nghề kinh doanh không thuộc danh mục bị pháp luật cấm kinh doanh. Bên cạnh đó thì khi đăng ký thành lập, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh, hộ kinh doanh ghi ngành, nghề kinh doanh trên Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh. Thông báo thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ghi nhận thông tin về ngành, nghề kinh doanh trên Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Hộ kinh doanh được quyền kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện kể từ khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và phải bảo đảm đáp ứng các điều kiện đó trong suốt quá trình hoạt động. Việc quản lý nhà nước đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và kiểm tra việc chấp hành điều kiện kinh doanh của hộ kinh doanh thuộc thẩm quyền thuộc thẩm quyền của cơ quan chuyên ngành theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Như vậy để đảm bảo rằng tiến trình đăng ký của quý khách hợp lệ, nhanh chóng và không mất nhiều tiền bạc thì quý khách cần hết sức lưu ý các vấn đề nòng cốt nêu trên khi khai thông tin trong hồ sơ đăng ký kinh doanh. 

 

3. Giải đáp các thắc mắc khi đăng ký hộ kinh doanh cá thể

3.1. Lệ phí đăng ký hộ kinh doanh cá thể là bao nhiêu?

Căn cứ theo Thông tư số 85/2019/TT-BTC thì Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ quyết định mức lệ phí cụ thể nhưng thường sẽ không quá 100.000 VND

 

3.2. Phải đóng những loại thuế nào khi đăng ký hộ kinh doanh cá thể?

Theo quy định của Luật quản lý thuế thì hộ kinh doanh cá thể sẽ phải nộp ba loại thuế chính là: Lệ phí môn bài, Thuế giá trị gia tăng, Thuế thu nhập cá nhân. 

Về lệ phí môn bài của hộ kinh doanh cá thể được tính dựa theo doanh thu bình quân hàng năm. Thời điểm xác định doanh thu tính thuế môn bài là từ tháng 01 năm tiếp theo sau năm thành 

Về thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính theo phương pháp khoán. Theo đó thuế khoán là mức thuế cố định hàng tháng/ quý hộ kinh doanh cá thể phải nộp, mức khoán do cơ quan thuế quy định dựa trên những thông tin kê khai hoặc doanh thu hoạt động thực tế của hộ kinh doanh. Cách tính thuế giá trị gia ăng và tính thuế thu nhập cá nhân như sau:

+ Số thuế giá trị gia tăng phải nộp = Doanh thu tính thuế giá trị gia tăng x tỷ lệ thuế giá trị gia tăng

+ Số thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân x tỷ lệ thuế thu nhập cá 

Thời điểm xác định doanh thu tính thuế đối với doanh thu tính thuế khoán sẽ tính từ thời điểm cá  nhân thực hiện việc xác định doanh thu là từ ngày 20/11 đến ngày 15/12 của năm trước năm tính thuế. Còn đối với cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán mới ra kinh doanh (không hoạt động từ đầu năm) hoặc cá nhân thay đổi quy mô, ngành nghề kinh doanh trong năm thì thời điểm thực hiện việc xác định doanh thu tính thuế khoán của năm là trong vòng 10 ngày kể từ ngày bắt đầu kinh doanh hoặc ngày thay đổi quy mô, ngành nghề kinh doanh. 

 

3.3. Không có hộ khẩu thường trú tại địa chỉ đăng ký hộ kinh doanh có được thành lập hộ kinh doanh cá thể không? 

Luật LVN Group xin trả lời quý độc giả là có thể. Quý khách vẫn có thể đăng ký thành lập hộ kinh doanh cá thể một cách bình thường mà không cần thiết phải có hộ khẩu tại nơi đăng ký thành lập hộ kinh doanh. Chỉ cần quý khách chứng minh được bản thân có quyền sử dụng địa điểm thành lập hộ kinh doanh một cách hợp pháp như hợp đồng thuê nhà, giấy tờ công chứng nhà đất thuê.

Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.0191 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật LVN Group xin trân trọng cảm ơn!