Khai hải quan là một trong những thủ tục bắt buộc đối với doanh nghiệp xuất, nhập khẩu hàng hóa. Một số trường hợp cụ thể, chủ hàng có quyền được xem trước mẫu hàng hóa. Vậy, thủ tục xem hàng hóa, lấy mẫu và lưu mẫu hàng hóa trước khi khai hải quan được thực hiện thế nào?
Theo quy định của pháp luật hải quan về quyền và nghĩa vụ của người khai hải quan, thì người khai hải quan có quyền “Xem trước hàng hóa, lấy mẫu hàng hóa dưới sự giám sát của công chức hải quan trước khi khai hải quan để bảo đảm việc khai hải quan được chính xác”. Vì vậy, người khai hải quan trước khi thực hiện thủ tục khai hải quan có quyền được xem trước hàng hóa, lấy mẫu và lưu mẫu hàng hóa theo đúng trình tự thủ tục và quy định của pháp luật.
Mặt khác, còn một số trường hợp khác về việc Cơ quan hải quan có quyền lấy mẫu nhằm phục vụ cho hoạt động phân tích hoặc giám định trong một số trường hợp cụ thể.
1. Về việc xem hàng hoá, lấy mẫu hàng hóa trước khi khai hải quan
Việc xem hàng hoá trước khi khai hải quan và lấy mẫu hàng hóa để phục vụ khai hải quan được thực hiện như sau:
- Sau khi được người vận chuyển hàng hóa hoặc người lưu giữ hàng hóa (hãng tàu, hãng hàng không, đường sắt, doanh nghiệp chuyển phát nhanh, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bưu chính, chủ kho ngoại quan, …) chấp thuận, chủ hàng thông báo cho Chi cục Hải quan nơi lưu giữ hàng hóa để giám sát theo hướng dẫn, đồng thời thông báo cho doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho, bãi để phối hợp.
- Khi xem trước hàng hóa, Chi cục Hải quan nơi lưu giữ hàng hóa phải lập biên bản chứng nhận, có xác nhận của chủ hàng. Biên bản được lập thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.
- Trường hợp người khai hải quan đề nghị lấy mẫu để phục vụ việc khai hải quan thì thực hiện theo hướng dẫn về việc lấy mẫu, lưu mẫu hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
- Sau khi xem trước hàng, lấy mẫu, công chức hải quan thực hiện niêm phong lô hàng. Trường hợp hàng hoá không thể niêm phong được thì trong biên bản chứng nhận phải thể hiện được tình trạng hàng hoá và ghi rõ người đang giữ hàng hoá chịu trách nhiệm giữ nguyên trạng hàng hoá. Khi khai hải quan, chủ hàng ghi rõ kết quả xem trước, lấy mẫu hàng hóa trên tờ khai hải quan.
2. Quy định về việc lấy mẫu, lưu mẫu hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu
- Việc lấy mẫu hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu thực hiện trong các trường hợp sau:
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu lấy mẫu để phục vụ việc khai hải quan theo yêu cầu của người khai hải quan hoặc đơn vị kiểm tra chuyên ngành;
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phải lấy mẫu để phục vụ phân tích hoặc giám định theo yêu cầu của đơn vị hải quan.
- Việc lấy mẫu do Thủ trưởng đơn vị hải quan nơi có yêu cầu quyết định.
- Thủ tục lấy mẫu hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu:
- Trường hợp lấy mẫu theo yêu cầu của người khai hải quan hoặc đơn vị hải quan có yêu cầu lấy mẫu để trưng cầu giám định thì khi lấy mẫu phải có uỷ quyền chủ hàng, uỷ quyền đơn vị hải quan và phải lập Biên bản lấy mẫu hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu; Trường hợp lấy mẫu để trưng cầu giám định theo yêu cầu của đơn vị hải quan thì mẫu phải được niêm phong và có chữ ký của uỷ quyền chủ hàng, đơn vị hải quan. Khi bàn giao mẫu cho tổ chức giám định phải có biên bản bàn giao và ký xác nhận của các bên;
- Trường hợp lấy mẫu để phân tích, phân loại thì thực hiện theo hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Tài chính về phân loại hàng hóa; phân tích để phân loại hàng hóa; phân tích để kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;
- Trường hợp lấy mẫu theo yêu cầu của đơn vị kiểm tra chuyên ngành thì thủ tục lấy mẫu thực hiện theo hướng dẫn của pháp luật quản lý chuyên ngành;
- Khi đơn vị hải quan, đơn vị kiểm tra chuyên ngành lấy mẫu, người khai hải quan có trách nhiệm xuất trình hàng hóa và phối hợp trong quá trình lấy mẫu.
Kỹ thuật lấy mẫu đối với trường hợp lấy mẫu để phân tích, giám định thực hiện theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan.
- Kỹ thuật lấy mẫu để phục vụ kiểm tra chuyên ngành thực hiện theo hướng dẫn của pháp luật quản lý chuyên ngành.
- Cơ quan hải quan thực hiện việc lưu mẫu đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu lấy mẫu để trưng cầu giám định trong thời hạn 120 ngày đăng ký tờ khai hải quan.
- Việc trả lại mẫu, hủy mẫu thực hiện theo hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Tài chính về phân loại hàng hóa; phân tích để phân loại hàng hóa; phân tích để kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
3. Thủ tục xem hàng hoá trước khi khai hải quan
Trình tự thực hiện:
- Bước 1: Chủ hàng có đơn đề nghị xem hàng hoá trước khi làm thủ tục hải quan gửi người đang giữ hàng hoá, đồng thời thông báo cho Chi cục Hải quan để giám sát theo hướng dẫn.
- Bước 2: Người giữ hàng hoá lập biên bản chứng nhận, có xác nhận của người đang giữ hàng hoá, chủ hàng và công chức hải quan giám sát, mỗi bên tham gia giữ 01 bản.
- Bước 3: Cơ quan hải quan niêm phong hàng hoá. Trường hợp hàng hoá không thể niêm phong được thì trong biên bản chứng nhận phải thể hiện được tình trạng hàng hoá và ghi rõ người giữ hàng hoá chịu trách nhiệm giữ nguyên trạng hàng hoá.
Cách thức thực hiện:Trực tiếp tại trụ sở đơn vị hải quan.
Thành phần hồ sơ, số lượng hồ sơ:
* Thành phần hồ sơ: Đơn đề nghị xem hàng hóa trước khi khai hải quan.
* Số lượng hồ sơ: 01 (một) bộ.
- Thời hạn giải quyết:Không quy định
- Đối tượng thực hiện thủ tục hành chính:Cá nhân, tổ chức.
- Cơ quan thực hiện thủ tục hành chính:
- Cơ quan có thẩm quyền quyết định: Chi cục Hải quan.
- Cơ quan hoặc người có thẩm quyền được uỷ quyền hoặc phân cấp thực hiện (nếu có): Chi cục Hải quan.
- Cơ quan trực tiếp thực hiện thủ tục hành chính: Chi cục Hải quan.
- Cơ quan phối hợp (nếu có): Không có
- Kết quả thực hiện thủ tục hành chính:Chấp nhận phê duyệt đề nghị xem hàng hóa trước khi khai hải quan.
- Phí, lệ phí:Không quy định.
- Tên mẫu đơn, mẫu tờ khai:Không quy định.
- Yêu cầu điều kiện thực hiện thủ tục hành chính:Không quy định.
Lưu ý về việc xem hàng hóa, lấy mẫu hàng hóa trước khi khai hải quan:
- Việc xem trước, lấy mẫu hàng hóa phải được sự chấp thuận, đồng ý của người vận chuyển hàng hóa hoặc người lưu giữ hàng hóa.
- Lưu ý về việc lập biên bản khi xem trước hàng hóa (có xác nhận của chủ hàng hóa).