Chào Luật sư Công ty Luật LVN Group. Tôi đang có một vấn đề thắc mắc muốn nhờ Luật sư hỗ trợ giải đáp giúp tôi. Vào lúc 9h30 tối ngày 01 tháng 12 năm 2022 vừa qua, tôi đang đi chơi với gia đình thì nhận được một cuộc điện thoại từ số máy lạ gọi đến. Người trong điện thoại tự xưng là cán bộ công an phường X nơi tôi đang cư trú. Anh ấy gọi đến với mục đích thông báo rằng tôi đang là nghi can trong vụ án lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và yêu cầu tôi sáng hôm sau phải đến trụ sở làm việc. Tôi thừa nhận mình có vay một khoản tiền của một vài người bạn nhưng tôi vẫn đang trả nợ cho họ và không hề có ý định trốn tránh, cũng như các bạn tôi không nói gì về vấn đề trả nợ gấp cả.

Vậy tôi có phải lên làm việc theo nội dung cuộc gọi triệu tập đó không?

Rất mong được Luật sư giải đáp giúp tôi vấn đề này. Tôi xin cảm ơn! 

 

Luật sư tư vấn:

1. Gọi điện thoại mời công dân lên làm việc có phạm luật không?

Xét về hành động gọi điện thoại cá nhân để mời công dân lên trụ sở làm việc của cơ quan công an, có hai góc độ cần phải làm rõ sau đây: 

Thứ nhất là quyền triệu tập của công an: Công an hình sự là cách gọi chung thường thấy của người dân nhưng thực chất người có quyền điều tra vụ án hình sự là điều tra viên. Theo quy định tại Điều 37 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì điều tra viên có quyền được phép triệu tập và hỏi cung bị can; triệu tập và lấy lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm, người bị tố giác, kiến nghị khởi tố, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân; lấy lời khai của người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, người bị tạm giữ, triệu tập và lấy lời khai của người làm chứng, bị hại và đương sự. Như vây có thể kết luận điều tra viên (có thể là cán bộ công an của cơ quan cảnh sát điều tra công an các cấp được Thủ trưởng, phó thủ trưởng phân công tiến hành họa động điều tra vụ án hình sự) hoàn toàn có quyền triệu tập hoặc mời người dân lên làm việc nếu người đó thuộc một trong các trường hợp nêu trên. Đối chiếu với tình huống của bạn, nếu như bạn là nghi can trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà họ đang điều tra thì điều tra viên vẫn có quyền để triệu tập bạn lên trụ sở công an làm việc.

Tuy nhiên, vấn đề quan trọng hơn mà chúng ta cần xét đến đó là hình thức triệu tập. Theo quy định tại Điều 182 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 và Thông tư 01/2006/TT-BCA(C11) thì việc triệu tập và hỏi cung bị can; triệu tập và lấy lời khai của người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án phải được tiến hành bằng việc gửi giấy triệu tập. Nếu không được xác định là người tham gia tố tụng thì cơ quan điều tra sẽ không sử dụng giấy triệu tập mà sẽ chỉ được sử dụng giấy mời để liên hệ với người dân nhằm mục đích phối hợp trong công tác điều tra. 

Bên cạnh đó, tại mục 1.4 của Thông tư 01 nêu trên còn quy định Cấm điều tra viên gọi điện thoại hoặc thông qua người khác để yêu cầu người được triệu tập đến làm việc mà không có giấy triệu tập hoặc giấy mời.

Như vậy có thể kết luận rằng, việc công an gọi điện cho người dân để yêu cầu lên trụ sở làm việc là hành vi vi phạm quy định của pháp luật. Đối chiếu với trường hợp của bạn, mặc dù công an có quyền để triệu tập nghi can đến trụ sở làm việc nhằm mục đích điều tra vụ án hình sự nhưng xét về hình thức triệu tập thì công an đã vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật. Do vậy trong trường hợp này bạn không cần phải đến trụ sở làm việc như nội dung cuộc gọi yêu cầu. Bạn hãy yêu cầu người đó xuất trình được giấy triệu tập hợp pháp gửi đến bạn thì bạn mới lên theo đúng quy định. Bên cạnh đó bạn cũng cần chú ý cuộc gọi trên có thể là nội dung lừa đảo, giả mạo công an để tống tiền bạn. Vấn đề này hiện nay xảy ra khá phổ biến, để biết thêm thông tin, bạn hãy vui lòng theo dõi tiếp nội dung 4 của bài viết dưới đây. 

 

2. Giấy triệu tập được sử dụng khi nào? 

Giấy triệu tập là một loại văn bản pháp lý cần thiết phải sử dụng trong hoạt động tố tụng khi cơ quan điều tra hoặc cơ quan khác trong công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số họa động điều tra. Việc sử dụng giấy triệu tập phải đúng mục đích, đúng đối tượng và đúng trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. 

Và giấy triệu tập bị can tại ngoại, giấy triệu tập hoặc giấy mời người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án đến Cơ quan điều tra để làm việc chỉ có giá trị làm việc trong một lần. 

 

3. Trình tự, thủ tục triệu tập nghi can theo đúng quy định của pháp luật

Khi muốn mời người dân hoặc nghi can, bị can hoặc những người tham gia tố tụng trong vụ án hình sự đến trụ sở làm việc để hợp tác điều ta vụ án hình sự thì điều tra viên phải gửi giấy triệu tập hoặc giấy mời. Giấy triệu tập bị can sẽ được gửi cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi bị can cư trú hoặc cơ quan; tổ chức nơi bị can làm việc; học tập. Cơ quan, tổ chức nhận được giấy triệu tập có trách nhiệm chuyển ngay giấy triệu tập cho bị can. 

Khi nhận giấy triệu tập, bị can phải ký nhận và ghi rõ giờ, ngày nhận. Người chuyển giấy triệu tập phải chuyển phần giấy triệu tập có ký nhận của bị can cho cơ quan triệu tập bị can, nếu bị can không ký nhận thì lập biên bản về việc đó và gửi cho cơ quan triệu tập bị can. Nếu bị can vắng mặt thì có thể giao giấy triệu tập cho người thân thích của bị can có đủ năng lực hành vi dân sự để ký xác nhận và chuyển cho bị can. 

Bị can phải có mặt theo giấy triệu tập. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan hoặc có biểu hiện trốn tránh thì Điều tra viên có thể ra quyết định áp giải. 

Cần lưu ý rằng trước khi triệu tập hoặc mời thì Điều tra viên sẽ phải tính toán về thời gian, về việc đi lại của người được triệu tập để tránh gây phiền hà về thời gian hoặc đi lại nhiều lần của người được triệu tập hoặc người được mời. Nếu người được triệu tập hoặc được mời ở quá xa trụ sở của Cơ quan điều tra thì có thể triệu tập hoặc mời họ đến trụ sở Công an nơi ở hoặc nơi làm việc của họ để lấy lời khai hoặc báo cáo đề xuất Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng cơ quan điều tra được phân công chỉ đạo điều tra vụ án thực hiện việc ủy thác điều tra. 

 

4. Cần làm gì khi nhận được cuộc gọi giả mạo công an? 

Hiện nay vì trục lợi, rất nhiều đối tượng ngang nhiên giả mạo là công an xã, phường, địa phương nơi các nạn nhân thường trú để tiến hành lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân. Các đối tượng này thường giả mạo là cán bộ công an với giọng điệu lịch sự, nghiêm trọng và đưa ra những nội dung lừa đảo với chiêu trò khác nhau, đặc biệt là nội dung vi phạm pháp luật giao thông là lĩnh vực dễ dàng để các đối tượng lừa đảo trục lợi nhất. 

Khi gọi điện, chúng sẽ lợi dụng tâm lý lo sợ, sợ hãi của người dân để yêu cầu họ cung cấp các thông tin về tài khoản, thông tin cá nhân khác hoặc các đối tượng đưa một số tài khoản yêu cầu nộp phạt nhanh nếu không sẽ bị xử phạt vì nộp phạt chậm. Những nạn nhân mà các đối tượng này hướng đến hầu như đa số là những người từng vi phạm pháp luật, từng bị tiền án tiền sự nên luôn mang trong mình tâm lý lo sợ, cùng với không hiểu rõ về pháp luật nên có rất dễ trở thành nạn nhân của những trò lừa đảo này. 

Người dân nếu nhận được những cuộc gọi như vậy thì sau khi đọc hết bài viết này của Công ty thì cho dù mình có vi phạm thật hay không đi chăng nữa, người dân hãy tắt máy hoặc chặn số điện thoại nếu chúng vẫn cố tình gọi nhiều lần ảnh hưởng đến cuộc sống của mình. Nếu các đối tượng có hành vi đe dọa, dọa nạt, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của bản thân mình thì người dân hãy chủ động trình báo lên phía cơ quan công an nơi gần nhất để cơ quan chức năng vào cuộc kịp thời, tiến hành ngăn chặn và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm trình tự triệu tập, mời người dân lên làm việc tại trụ sở cơ quan để hợp tác điều tra theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự như đã phân tích ở trên.

Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.0191 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc. Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật LVN Group xin trân trọng cảm ơn!