Hỏi: Khẳng định sau đây đúng hay sai và giải thích vì sao: “Người thực hiện tội phạm ở giai đoạn phạm tội chưa đạt thì không bị áp dụng hình phạt tù chung thân, tử hình?”

Đáp: Khẳng định đúng. Bởi vì:

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 57 Bộ luật hình sự năm 2015 (Bộ luật hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2017):  “Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm”…

 

Luật LVN Group phân tích, giải đáp một tình huống thực tiễn để quý khách hàng tham khảo và làm rõ quy định trên như sau:

Chào Luật sư Luật LVN Group !

Hiện tại gia đình tôi đang gặp sự việc như sau: em trai tôi là công nhân xây dựng lâu nay đang làm việc cho một người – người này là chủ của một nhóm thợ khoảng 20 người và người này chuyên nhận các công trình thi công xây dựng. Chuyện không có gì cho đến khi đang thực hiện một công trình xây dựng nhưng do người chủ này chủ quan cũng như muốn tư lợi cá nhân nên muốn rút bớt nguyên vật liệu công trình và khi thi công gần xong thì một phần tầng của công trình đó sập xuống, người chủ này thoái thác trách nhiệm và đổ cho em tôi rút ruột công trình và chểnh mảng trong khâu giám sát kỹ thuật khi thi công phần công trình này. Do mọi thứ người chủ này đã có dàn xếp trước nên mọi bằng chứng và lời khai đều bất lợi cho em tôi. Trong lúc tức giận, em tôi có cầm một tuýp sắt dài đến nhà ông ta và nói sẽ giết ông ta, tuy nhiên đến gặp thì em tôi có đánh ông ta, sau đấy vợ ông này đang mang thai ra can ngăn thì không may bị ngã ra đường dẫn đến bị sảy thai. Do trước nhà ông ta có camera nên sau khi xảy ra sự việc đã mời công an và làm đơn kiện em tôi hành vi giết người và cố ý gây thương tích.

Tôi muốn hỏi trong trường hợp này nếu ở tội giết người nhưng người kia chưa chết thì em tôi có bị kết án mức chung thân hoặc tử hình hay không ? Hiện em tôi đang bị tạm giam và tôi nghe ngóng được ở người quen thì em tôi sẽ bị xử trong trường hợp phạm tội chưa đạt. 

Rất mong nhận được tư vấn của Luật sư trong thời gian sớm nhất. Tôi xin chân thành cảm ơn !

Trả lời:

Cảm ơn quý khách hàng đã tin tưởng và lựa chọn dịch vụ tư vấn của công ty Luật LVN Group, sau đây chúng tôi xin đưa ra giải đáp cho thắc mắc của bạn bằng những phân tích sau đây :

1. Quy định pháp luật về hành vi phạm tội chưa đạt ?

Theo như Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 cũng đã đưa ra khái niệm cụ thể về Hành vi phạm tội chưa đạt. Hiểu một cách thực tế thì hành vi này nghĩa là chủ thể phạm tội đã có chủ đích sẽ gây ra hành vi gì, đe dọa hoặc xâm hại đến chủ thể khác hoặc mối quan hệ xã hội nhưng khi thực hiện hành vi phạm tội thì do lý do khách quan hoặc chủ quan mà mục đích ban đầu chưa đạt được. Phạm tội chưa đạt được Bộ Luật Hình sự chia thành các loại như sau theo thực tế :

– Phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành : nghĩa là trong trường hợp này, chủ thể phạm tội có mục đích, đã hoặc đang thực hiện hành vi nhưng chưa đạt được hậu quả mong muốn và cũng chưa hoàn thành về mặt hành vi. Ví dụ: A và B xích mích với nhau trên bàn nhậu, A thấy bị xúc phạm nên đã đạp chai thủy tinh xuống bàn làm chai vỡ thành những đầu nhọn và A muốn dùng chai thủy tinh này để đâm B, tuy nhiên chưa đâm B thì bị C nhìn thấy giữ chặt tay lại. Như vậy A chưa đạt được mục đích làm B bị thương và cũng chưa thực hiện được hành vi đâm B.

– Phạm tội chưa đạt đã hoàn thành : tương tự như trường hợp trên về mục đích và hậu quả pháp lý mong muốn, tuy nhiên trường hợp này chủ thể phạm tội đã thực hiện được hành vi nhưng do nguyên nhân phát sinh khiến hậu quả không như chủ thể mong muốn. Ví dụ: A dùng gạch đập vào đầu B nhiều phát để thực hiện hành vi giết người. Sau khi thấy B vỡ đầu, chảy nhiều máu và bất tỉnh thì A bỏ đi. Tuy nhiên B được mang đi cấp cứu và chỉ bị chấn thương sọ não. Như vậy A hoàn thành hành vi phạm tội nhưng chưa đạt được mục đích phạm tội.

Từ phân tích trên, em trai của bạn sẽ bị kết luận với tội danh phạm tội chưa đạt đúng như người quen của bạn đã nghe ngóng giúp, tuy nhiên hành vi phạm tội của em trai bạn thuộc vào trường hợp phạm tội chưa đạt đã hoàn thành, do hành vi giết người chưa đạt nhưng đã thực hiện hoàn thành hành vi tác động bằng hung khí dẫn đến người bị tác động lâm vào tình trạng nguy hiểm.

 

2. Chủ thể thực hiện hành vi phạm tội chưa đạt bị xử lý hình sự như thế nào?

Hiện nay, Bộ Luật Hình sự 2015, Luật sửa đổi bổ sung năm 2017 có hiệu lực thi hành và hướng dẫn về khung hình phạt đối với tất cả các tội danh theo pháp luật Việt Nam. Hành vi phạm tội của chủ thể nhưng chưa đạt được mục đích được Luật Hình sự hướng dẫn Theo Điều 57 về Quyết định hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt như sau :

– Đối với hành vi phạm tội chưa đạt, hình phạt sẽ được quyết định theo các điều của Bộ luật này về các tội phạm tương ứng tùy theo tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, mức độ thực hiện ý định phạm tội và những tình tiết khác khiến cho tội phạm không thực hiện được đến cùng ;

– Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt không quá ba phần tư mức phạt tù mà luật quy định.

Kết luận: trong trường hợp em trai bạn có động cơ giết người nhưng khi thực hiện thì hành vi của em bạn là phạm tội chưa đạt thì không bị áp dụng khung hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc là tử hình. Bên cạnh đó, bạn cần lưu ý đến hành vi cấu thành tội phạm của em trai bạn, tuy chưa gây ra hậu quả chết người nhưng em bạn phạm tội có mục đích rõ ràng và đây được xem là loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của chủ thể khác và còn gây ra thương tích, gián tiếp khiến nạn nhân sảy thai. Vì vậy, em bạn tuy không bị áp dụng khung tù cao nhất nhưng cũng sẽ bị áp dụng các khung hình phạt khác về án phạt tù tương ứng với tội danh và tỉ lệ thương tích của các nạn nhân kia là bao nhiêu phần trăm (%).

Tuy nhiên, đối với hành vi phạm tội nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, có thể trong trường hợp giết người thì pháp luật hình sự Việt Nam cũng không áp dụng mức phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, ngoài ra thì khung hình phạt tù cũng được giảm nhẹ. Như vậy, hiện tại bạn không cung cấp về tuổi của em trai bạn nên chúng tôi sẽ giải thích trong trường hợp này để bạn hiểu hơn. Đối với hành vi người phạm tội dưới 18 tuổi thì căn cứ theo Điều 102 về khung hình phạt với phạm tội chưa đạt hoặc chuẩn bị phạm tội như sau :

– Tòa án sẽ quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi trong trường hợp chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt tương ứng với tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, mức độ thực hiện ý định phạm tội và những tình tiết khác khiến cho tội phạm không thực hiện được đến cùng ;

– Mức hình phạt cao nhất áp dụng đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội chưa đạt không quá một phần ba mức hình phạt quy định về Cải tạo không giam giữ hoặc Tù có thời hạn (nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định) ;

– Mức hình phạt cao nhất áp dụng đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội chưa đạt không quá một phần hai mức hình phạt quy định về Phạt tiền (nếu người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi có thu nhập hoặc tài sản riêng thì mức tiền phạt không quá một phần hai mức tiền phạt mà điều luật quy định), Cải tạo không giam giữ hoặc Tù có thời hạn (nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định).

Tóm lại, với trường hợp như em trai bạn, tuy có mục đích muốn giết người nhưng phạm tội chưa hoàn thành thì sẽ không bị kết án chung thân hoặc tử hình. Ngoài ra, với tội gây thương tích mà người nhà nạn nhân kia đi giám định tỉ lệ thì khung của em trai bạn sẽ có thể bị chịu mức cao nhất là 15 năm tù giam.

Mọi vướng mắc vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 1900.0191 để được hỗ trợ tư vấn kịp thời. Hy vọng những thông tin trên chúng tôi cung cấp sẽ hỗ trợ sẽ giúp bạn trong việc nắm rõ quy định pháp luật về khung hình phạt và mức độ xử phạt đối với hành vi phạm tội nhưng chưa đạt được mục đích, ngoài ra đối với tội này Luật cũng đưa ra những mức xử phạt khác nhau theo từng độ tuổi theo quy định pháp luật. Trong trường hợp bài viết có nội dung nhầm lẫn hoặc bạn có thắc mắc về vấn đề này xin vui lòng liên hệ qua email: [email protected], để được hỗ trợ nhanh nhất. Xin chân thành cảm ơn !