Câu hỏi: Khẳng định sau đây đúng hay sai, giải thích vì sao: “Thủ đoạn gian dối ở tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 với tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015 là giống nhau?”

* Khẳng định sai. Bởi vì:

Điều 174 Bộ luật hình sự năm 2015: Hành vi khách quan là bành vi gian dốì chiêm đoạt tài sản. Hành vi gian dốìđược hiểu là việc người phạm tội đưa ra những thông tin không đúng sự thật làm cho chủ tài sản tin đó là thật sau đó chủ tài sản tự nguyện giao tài sản của mình cho người phạm tội.

Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015: Hành vi khách quan là hành vi vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dốỉ hoặc bỏ trốh để chiếm đoạt tài sản của người đó; vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

Như vậy, thủ đoạn gian dối trong hai tội phạm này là hoàn toàn khác nhau, ở Điều 174 Bộ luật hình sự năm 2015 người phạm tội có ý định chiếm đoạt tài sản từ trước khi có hành vi chiếm đoạt và dùng thủ đoạn gian dốì đê người chủ tài sản, người quản lý tài sản tin và giao tài sản một cách tự nguyện. Còn ở Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015 người phạm tội có tài sản một cách ngay thẳng từ việc vay mượn, thuê hoặc hợp đồng sau đó mới dùng thủ đoạn gian dốì để chiếm đoạt.

Luật LVN Group phân tích, giải thích chi tiết hơn như sau:

Thời gian qua, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản là một trong những hành vi phạm tội xảy ra khá phổ biến trong xã hội, chủ yếu xuất phát và ẩn náu trong các giao dịch dân sự. Khi đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, hành vi lừa đảo, dùng thủ đoạn gian dối có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự một trong hai tội là Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên hiện nay rất nhiều người dân và thậm chí là những cơ quan tiến hành tố tụng vẫn rất hay nhầm lẫn về hai loại tội phạm này. Do vậy bài viết dưới đây Luật LVN Group sẽ làm rõ yếu tố dùng thủ đoạn gian dối là yếu tố tiên quyết để phân biệt 

 

1. Hiểu thế nào về thủ đoạn gian dối? 

Dùng thủ đoạn gian dối được hiểu là việc đưa ra các thông tin giả, không đúng sự thật nhưng thuyết phục, làm cho người khác tin đó là sự thật và tự nguyện giao tài sản cho người phạm tội. Việc đưa ra các thông tin giả có thể bằng nhiều cách khá nhau như bằng lời nói hay chữ viết, bằng hành động để nhằm thuyết phục, lừa dối nạn nhân tin đó là thật và giao tài sản cho người phạm tội. 

Ví dụ như hành vi mượn xe máy. Người phạm tội nói dối nạn nhân là mượn xe để đi về quê thăm mẹ nhưng thực chất là mượn xe để đi chở hàng hóa cấm. Hay như nói rằng chuyển tiền để làm một việc gì đó cho nạn nhân và sẽ gửi lại hoa hồng nhưng sau khi nạn nhân chuyển tiền thì người phạm tội đã bỏ trốn. 

 

2. Phân biệt điểm khác nhau giữa thủ đoạn gian dối ở tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 

Như đã phân tích ở trên thủ đoạn gian dối tức là làm những điều sai sự thật khiến người khác tin tưởng và giao tài sản cho mình. Nhưng cần phải hết sức lưu ý, đối với hai loại tội phạm là tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản thì thủ đoạn gian dối sẽ phải phân biệt với những trường hợp dùng thủ đoạn gian dối khác như dùng thủ đoạn cân đo đong đếm gian dối chỉ nhằm ăn gian, ăn bớt hàng hóa của khách hoặc để bán hàng giả để thu lợi bất chính thì sẽ không cấu thành loại tội phạm này. Tội phạm này chỉ cấu thành khi thủ đoạn gian dối và hành vi chiếm đoạt tài sản gắn liền với nhau, có mối quan hệ nhân quả với nhau. Và sau đây, Luật LVN Group sẽ phân biệt tiếp thủ đoạn gian dối trong hai loại tội phạm này:

Thứ nhất, đối với Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì thủ đoạn gian dối phải có trước hành vi nạn nhân giao tài sản hoặc không nhận tài sản đáng nhẽ ra họ sẽ được nhận. Ý thức chiếm đoạt và thủ đoạn gian dối bao giờ cũng phải có trước khi người bị hại tiến hành giao tài sản của mình cho người phạm tội.

Thứ hai, đối với Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản thì thủ đoạn gian dối lại phát sinh sau thời điểm chuyển giao tài sản giữa người bị hại và người phạm tội. Tức là người phạm tội sẽ dùng cách vay, mượn, thuê, thông qua hợp đồng nào đó để người bị hại giao tài sản cho mình một cách hợp pháp, ngay thẳng. Nhưng sau khi nhận được số tài sản đó thì mới xuất hiện hành vi gian dối để nhằm chiếm đoạt tài sản đó, tức là phản bội lòng tin của người chủ tài sản. 

Tóm lại có thể hiểu một cách đơn giản, đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì thủ đoạn gian dối chính là nguyên nhân khiến cho người bị hại giao tài sản của mình cho người phạm tội nhờ lòng tin, nhờ sự tin tưởng. Người phạm tội dùng lòng tin để lấy tài sản của người bị hại. Còn đối với tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản thì trước đó người phạm tội chưa hề có mục đích muốn chiếm đoạt tài sản này bằng thủ đoạn gian dối. Nhưng sau khi nhận được tài sản này thông qua các hình thức hợp pháp như đã nêu ở trên thì người này nảy sinh lòng tham hoặc vì một lý do nào đó khác đã sử dụng thủ đoạn gian dối để nhằm chiếm đoạt phần tài sản này. Ví dụ như trường hợp vay tiền thông qua hợp đồng vay tiền, sau đó một thời gian bị chủ nợ đòi tiền nhưng người vay tiền nhất quyết không trả, tiến hành việc bỏ trốn, gọi điện không trả lời, nhắn tin không phản hồi và đến nhà thì không thấy (mọi hành vi đều nhằm trốn tránh, tránh mặt chủ nợ). 

 

3. Thủ đoạn gian dối, lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội hiện nay? 

Hiện nay khi vấn đề công nghệ thông tin ngày càng phát triển thì những đối tương lợi dụng công nghệ cao để thực hiện tội phạm cũng ngày một gia tăng. Chúng thường xâm lấn vào các trang mạng xã hội có đông đảo người dân sử dụng như Facebook, Instagram, Zalo, We chat… để tìm kiếm những “con mồi” ngon cho chúng thực hiện hành vi lừa đảo của mình bằng nhiều thủ đoạn khác nhau vô cùng tinh vi. Bởi việc đăng ký và tạo lập ra một tài khoản trên các trang mạng xã hội đó là điều vô cùng đơn giản, cũng như việc mua các tài khoản có sẵn để tăng độ tin cậy cũng khá nhanh gọn, chỉ với số tiền ít ỏi, chúng đã sở hữu cho mình một tài khoản cá nhân sử dụng lâu năm, lượng tương tác ổn. Thông qua những tài khoản giả mạo đó, chúng đăng những thông tin sai sự thật để lùa các con mồi vào bẫy. Việc đăng tin tuyển dụng việc làm online tại nhà lấy tiền ngay trong ngày là một hình thức lừa đảo phổ biến nhất hiện nay. Dù đã có nhiều người cảnh báo, dù đây không còn là chiêu trò lừa đảo mới nhưng vẫn rất nhiều người nhẹ dạ cả tin trở thành nạn nhân của những chiêu trò lừa đảo này. 

Bên cạnh đó dạo gần đây đang nổi lên một kiểu lừa đảo khá tinh vi đó là các đối tượng mạo danh là công an, là cảnh sát giao thông và gọi điện trực tiếp cho người dân bằng số điện thoại cá nhân với nội dung thông báo rằng người đó đã vi phạm vấn đề về giao thông đường bộ. Nhiều người tâm lý sợ hãi, chưa hiểu biết rõ pháp luật nên rất dễ dàng tin tưởng vào các đối tượng này và tiến hành nộp phạt theo hướng dẫn của các đối tượng. Và thế là chúng thành công thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của mình mà không hề bị phát hiện. Sự việc này đã được đưa lên các trang báo mạng và cả trên kênh tin tức, thời sự cả nước. Do vậy người dân cần nâng cao cảnh giác, nắm vững pháp luật để không trở thành nạn nhân tiếp theo của những đối tượng này. 

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật LVN Group. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.0191 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc. Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật LVN Group xin trân trọng cảm ơn!