Sau khi các cán bộ thuộc quyền trình bản dự thảo Quy chế, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã đã xem xét, cho ý kiến chỉ đạo việc chỉnh lý rồi sau đó ký Quyết định số 15/QĐ-CT ngày 17/02/2006 về việc ban hành Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân xã. Trong Quyết định số 15/QĐ-CT của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Bình Minh phần đầu văn bản được thể hiện như sau:
Luật sư tư vấn pháp luật hành chính qua điện thoạigọi: 1900.0191
———————————————————————————
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
QUYẾT ĐỊNH
Ban hành Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân
CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ BÌNH MINH
– Căn cứ Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân năm 1994;
– Căn cứ Quyết định số 77/2006/QĐ-TTg ngày 13 tháng 4 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy chế làm việc mẫu của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn,…….
QUYẾT ĐỊNH
Khi Quyết định nói trên được công bố và niêm yết tại trụ sở Uỷ ban nhân dân xã, các thành viên của Uỷ ban nhân dân xã và Thường trực Hội đồng nhân dân xã cho rằng Quyết định số 15/QĐ-CT nói trên không phải là văn bản quy phạm pháp luật, và việc ban hành Quyết định này có nhiều điểm không đúng với quy định của pháp luật.
Trả lời (Có tính chất tham khảo)
Để đổi mới phương thức điều hành và nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động của hệ thống Uỷ ban nhân dân cấp xã, đồng thời để đảm bảo tính thống nhất và phù hợp với quy định của pháp luật khi ban hành Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân cấp xã, ngày 13/4/2006, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 77/2006/QĐ-TTg về việc ban hành Quy chế làm việc mẫu của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Tại Điều 2 Quyết định này quy định rõ: Uỷ ban nhân dân các xã, phường, thị trấn căn cứ vào đặc thù quản lý, đặc điểm cụ thể của địa phương để ban hành Quy chế làm việc của mình phù hợp với Quy chế mẫu. Do đó, việc ban hành Quy chế làm việc cho Uỷ ban nhân dân xã Bình Minh là cần thiết và phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Tuy nhiên, trong tình huống này, có hai vấn đề cần xem xét, giải quyết. Đó là: 1) Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân xã có phải là văn bản quy phạm pháp luật không? 2) Việc ban hành Quyết định “15/QĐ-CT” có phù hợp với quy định của pháp luật hay không?
Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân cấp xã có phải là văn bản quy phạm pháp luật hay không?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định số 91/2006/NĐ-CP ngày 06/9/2006 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân thì những văn bản do Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân ban hành chỉ được coi là văn bản quy phạm pháp luật khi hội đủ 4 yếu tố sau đây:
– Có chứa quy tắc xử sự chung (quy phạm pháp luật), được áp dụng nhiều lần đối với mọi đối tượng hoặc một nhóm đối tượng và có hiệu lực trong phạm vi địa phương;
– Do Hội đồng nhân dân ban hành theo hình thức nghị quyết, Uỷ ban nhân dân ban hành theo hình thức quyết định, chỉ thị;
– Được ban hành theo đúng thủ tục, trình tự quy định tại Luật;
– Được Nhà nước bảo đảm thực hiện bằng các biện pháp theo quy định của pháp luật.
Đối chiếu với căn cứ pháp lý trên có thể thấy Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân xã là loại văn bản có chứa đựng các quy tắc xử sự chung, có hiệu lực trong phạm vi xã, được áp dụng nhiều lần và có phạm vi tác động, điều chỉnh đối với nhiều đối tượng. Cụ thể là theo hướng dẫn tại bản Quy chế mẫu thì đối tượng điều chỉnh của Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân xã bao gồm: Chủ tịch, Phó Chủ tịch, ủy viên ủy ban nhân dân xã; công chức và cán bộ không chuyên trách cấp xã; Trưởng thôn, ấp, bản, buôn, làng, phum, sóc (sau đây gọi chung là Trưởng thôn), Tổ trưởng dân phố, Trưởng khu dân cư (sau đây gọi chung là Tổ trưởng dân phố), các tổ chức và cá nhân có quan hệ làm việc với Uỷ ban nhân dân xã chịu sự điều chỉnh của Quy chế này. Bởi vậy, nếu được ban hành đúng thủ tục, trình tự luật định bởi cơ quan có thẩm quyền thì Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân cấp xã sẽ là văn bản quy phạm pháp luật.
Việc ban hành Quy chế làm việc trong tình huống này – với tư cách là ban hành một văn bản quy phạm pháp luật – có những điểm nào chưa phù hợp với quy định của pháp luật? Xem xét quá trình và cách thức Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Bình Minh ban hành Quyết định số 15/QĐ-CT, có thể thấy rõ những vi phạm sau đây:
Thứ nhất, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã là chức danh chỉ có thẩm quyền ban hành văn bản cá biệt, không có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật. ở cấp xã chỉ có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân mới là cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, chỉ có tập thể Uỷ ban nhân dân xã Bình Minh mới là cơ quan có thẩm quyền ban hành Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân xã, còn Chủ tịch chỉ là người thay mặt ký ban hành. Như vậy, việc Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Bình Minh sử dụng thẩm quyền chức danh của mình để ban hành văn bản này là sai thẩm quyền.
Thứ hai, do xác định sai về thẩm quyền, nên quá trình tổ chức xây dựng dự thảo và ban hành Quyết định này hoàn toàn chưa thực hiện đúng quy định về trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Uỷ ban nhân dân tại Mục 3 Chương IV Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân;
Thứ ba, phần căn cứ pháp lý để ban hành văn bản của Quyết định ghi văn bản pháp luật đã hết hiệu lực thi hành. Trong tình huống này, việc ban hành Quyết định được thực hiện vào thời điểm tháng 02 năm 2006. Vào thời điểm này, Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân năm 1994 đã được thay thế bằng Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân năm 2003. Bên cạnh đó, phần căn cứ của Quyết định cần bổ sung thêm căn cứ pháp lý là Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân năm 2004;
Thứ tư, ký hiệu của Quyết định số “15/QĐ-CT” chưa phù hợp với thể thức của một văn bản quy phạm pháp luật (theo quy định tại Điều 7 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân năm 2004 thì: “Ký hiệu của văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân được sắp xếp như sau: số thứ tự của văn bản/năm ban hành/tên viết tắt của loại văn bản – tên viết tắt của cơ quan ban hành văn bản”). Do đó, ký hiệu đúng của văn bản cần được sửa lại là Quyết định số 15/2006/QĐ-UB.
Tóm lại, Quyết định của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Bình Minh ban hành Quy chế làm việc của Uỷ ban nhân dân xã là sai về thẩm quyền, sai về thủ tục, trình tự, sai về căn cứ ban hành và sai về thể thức văn bản, do đó phải được hủy bỏ. Uỷ ban nhân dân xã Bình Minh cần ban hành một quyết định mới để ban hành Quy chế làm việc theo đúng quy định của pháp luật.
Các văn bản liên quan:
Quyết định 77/2006/QĐ-TTg Ban hành Quy chế làm việc mẫu của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn
Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân số 31/2004/QH11;
Nghị định số 91/2006/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân;
Trân trọng./.
BỘ PHẬN TƯ VẤN LUẬT – CÔNG TY LUẬT LVN GROUP