Bồi thường tổn thất về tinh thần: Chưa rõ việc bồi thường khi có nhiều người trong một gia đình chết

Nhiều người trong một gia đình chết mà chỉ có một người thân thì bồi thường ra sao, luật đang còn bỏ ngỏ…

Tai nạn thảm khốc

Thường trong những vụ tai nạn giao thông hay sập nhà, cháy nhà… vấn đề thiệt hại về người là rất lớn và liên quan đến yếu tố gia đình. Những mất mát mà người thân của họ phải gánh chịu sau tai nạn là không nhỏ.

Chẳng hạn, tháng 3-2005, xe tải X chở 10 tấn hạt điều, tài xế không làm chủ được tốc độ, xử lý kém nên để xe lao chéo sang bên kia đường, đâm vào ba xe máy đang lưu thông theo hướng ngược lại khiến bốn người thiệt mạng (gồm ba cha con anh N. và một người đàn ông khác), bảy người khác bị thương và hư hỏng nhiều tài sản.

Trong quá trình xét xử vụ án với tài xế xe tải sau đó, ngoài mức án tù thì vấn đề bồi thường tổn thất tinh thần cho vợ của người bị hại N. đã tạo ra nhiều quan điểm khác nhau.

Luật sư tư vấn pháp luật dân sự trực tuyến (24/7) gọi số: 1900.0191

Nhiều quan điểm

Nhiều thẩm phán cho biết khi gặp những vụ án như trên thường rất khó xử về vấn đề bồi thường. Quan điểm thứ nhất cho rằng dù trong một gia đình có nhiều người chết nhưng mức bồi thường tổn thất tinh thần tối đa cho thân nhân của họ cũng không được vượt quá 60 tháng lương tối thiểu. Tức là dù gia đình đó còn một hay nhiều thân nhân thì vẫn áp dụng như trường hợp có một người chết.

Tuy nhiên, các thẩm phán khác lại nói phải bồi thường lần lượt cho từng người thân thích của gia đình có nhiều người chết. Cụ thể, người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của những người chết được bồi thường mức tối đa không quá 60 tháng lương tối thiểu. Từ người theo hàng thứ hai trở đi tính theo tỉ lệ % giảm dần của mức tối đa 60 tháng lương. Chẳng hạn người thân thích hàng thứ hai được hưởng 80% của 60 tháng lương là 48 tháng lương, người thứ ba hưởng 60% của 60 tháng lương là 36 tháng lương tối thiểu…

Còn luồng ý kiến thứ ba thì phân tích khoản 2 Điều 610 Bộ luật dân sự năm 2005 nói khái niệm “xâm phạm tính mạng của người khác” là phải hiểu xâm phạm đến tính mạng của một người chứ không phải nhiều người. Mức bồi thường không quá 60 tháng lương được hiểu là cho một người bị xâm phạm tính mạng. Như vậy nếu có nhiều người bị xâm phạm thì việc bồi thường tính theo số lượng người đã chết. Ví dụ trong một gia đình có ba người chết thì một người thân thích của họ sẽ được hưởng gấp ba lần tiền bồi thường là 180 tháng lương tối thiểu.

Không áp dụng máy móc

Tại hội thảo tổng kết kinh nghiệm xét xử năm 2009, Tòa Hình sự (TAND Tối cao) cho rằng quan điểm xử lý thứ ba là hợp lý nhất. Tuy nhiên, các tòa không nên áp dụng máy móc là cứ lấy số người bị hại thì nhân lên để cho người thân của họ được hưởng bồi thường mà phải tùy trường hợp cụ thể để xác định cho phù hợp nhất. Theo đó, thẩm phán phải phân tích kỹ tính chất vụ án, vai trò của các đương sự liên quan và mối quan hệ giữa người đã chết và người thân của họ. Có thể 10 người chết thì một người thân duy nhất của họ được hưởng 10 lần của 60 tháng lương nhưng cũng có khi chỉ được hưởng một lần là không quá 60 tháng lương cơ bản.

Cần cụ thể hóa bằng luật

Tôi cho rằng vấn đề bồi thường tổn thất tinh thần là rất quan trọng vì phần nào đó nó mang ý nghĩa bù đắp những mất mát cho người thân của người bị hại, không thể xem nhẹ. Việc luật chưa quy định tình huống nhiều người chết nhưng chỉ có một thân nhân là thiếu sót lớn, cần phải bổ sung ngay. Thậm chí theo tôi phải quy định cặn kẽ nữa là khác để tránh những cách hiểu khác nhau gây ra những bức xúc cho người dân. Về ý kiến chủ quan, theo tôi trong trường hợp này nếu không thương lượng hai bên được thì tòa nên tuyên theo hướng nhân tiền bồi thường lên theo số người thiệt mạng trong một gia đình. Bởi chỉ cần một người thân chết đã là mất mát, đằng này nhiều người thân mất thì nỗi đau ấy tăng gấp bội, không tiền bạc nào so sánh được.

Luật sư TRẦN CÔNG LY TAO, Đoàn Luật sư TP.HCM

Nên bồi thường theo cấp số nhân

Đây là vấn đề bồi thường ngoài hợp đồng nhưng luật còn thiếu sót, chưa quy định cụ thể thì cũng rất kẹt cho phía tòa trong việc đưa ra một phán quyết hợp tình hợp lý. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng phải tuyên một mức bồi thường xứng đáng cho người thân duy nhất của những người bị hại trong một gia đình. Theo đó, tôi ủng hộ quan điểm là việc bồi thường phải theo cấp số nhân, ví dụ hai người trong một gia đình chết thì các người thân của họ phải được bồi thường. Có như vậy mới bù đắp được phần nào mất mát của gia đình người bị hại và thể hiện tính nhân đạo của pháp luật.

Luật sư TRỊNH BÁ THÂN,Đoàn Luật sư TP.HCM

SOURCE: BÁO PHÁP LUẬT TPHCM – THANH TÙNG

Trích dẫn từ: http://phapluattp.vn/