1. Định nghĩa hợp đồng lao động

Điều 13 Bộ Luật lao động năm 2019 quy định về hợp đồng lao động như sau

“1. Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

Trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động.

2. Trước khi nhận người lao động vào làm việc thì người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động với người lao động.”

Như vậy hợp đồng thuê việc hay là hợp đồng lao động là văn bản thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, trong đó quy định điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động. Hợp đồng lao động được ký kết theo nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, phù hợp với các quy định của pháp luật lao động. Trong thời gian thực hiện hợp đồng lao động các bên ký kết có thể thỏa thuận sửa đổi nội dung của hợp đồng lao động. Trong trường hợp có sự thay đổi của một trong những nội dung chủ yếu về điều kiện lao động thì người lao động có quyền ký hợp đồng lao động mới.

Nói chung, đó là một hợp đồng mang hai tính chất: tính chất kinh doanh đối với người sử dụng lao động là doanh nhân hoặc là nhà công nghiệp, và tính chất dân sự đối với người làm công;
Hợp đồng lao động khác với những hợp đồng gần gũi nó ở chỗ , trong hợp đồng lao động, có mối liên hệ phụ thuộc giữa người làm công với người sử dụng lao động.
Theo công thức của tòa án thì muốn có hợp đồng lao động, cần phải chứng minh rằng người sử dụng lao động “trong khi thực hiện công việc, có quyền chỉ huy, giám sát và kiểm soát, người làm công bị lệ thuộc và phụ thuộc vào người đó khi thực hiện nhiệm vụ và sử dụng thời gian”.
Người sử dụng có thể là một thể nhân, một pháp nhân hoặc là một người làm một nghề nào đó;và điều đo không có ý nghĩa quan trọng. Họ có thể là một doanh nhân nhà công nghiệp, nông gia, người làm thuê tự do hoặc là một tư nhân.

2. Hình thức và chứng minh hợp đồng.

Điều 14 Bộ luật lao động 2019 quy định về hình thức hợp đồng lao động như sau

“1. Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

Hợp đồng lao động được giao kết thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử có giá trị như hợp đồng lao động bằng văn bản.

2. Hai bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói đối với hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18, điểm a khoản 1 Điều 145 và khoản 1 Điều 162 của Bộ luật này”

Như vậy Hợp đồng lao động được giao kết thông qua 01 trong 03 hình thức sau đây:

(1) Hợp đồng lao động bằng văn bản.

(2) Hợp đồng lao động điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu.

(3) Được giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói áp dụng đối với hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng;

Trừ các trường hợp sau đây bắt buộc phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản dù hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng:

– Giao kết hợp đồng lao động với nhóm người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên thông qua một người lao động trong nhóm được ủy quyền giao kết hợp đồng lao động để làm công việc theo mùa vụ, công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng.

– Giao kết hợp đồng lao động với người chưa đủ 15 tuổi.

– Giao kết hợp đồng lao động với lao động là người giúp việc gia đình.

3. Thể thức hợp đồng.

Hợp đồng có thể có thời hạn nếu thời hạn đó đã được thỏa thuận. Hợp đồng cũng có thể không có thời hạn nếu thời hạn đó không được xác định khi lập hợp đồng.

Căn cứ quy định tại Bộ luật lao động 2019 thì từ ngày 01/01/2021, hợp đồng lao động phải được giao kết theo một trong 02 loại sau đây:

(1) Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng;

(2) Hợp đồng lao động xác định thời hạn: là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.

Khi hợp đồng lao động xác định thời hạn hết hạn mà NLĐ vẫn tiếp tục làm việc thì thực hiện như sau:

– Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn, hai bên phải ký kết hợp đồng lao động mới; trong thời gian chưa ký kết hợp đồng lao động mới thì quyền, nghĩa vụ và lợi ích của hai bên được thực hiện theo hợp đồng đã giao kết;

– Nếu hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn mà hai bên không ký kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng lao động xác định thời hạn đã giao kết trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

– Trường hợp hai bên ký kết hợp đồng lao động mới là hợp đồng lao động xác định thời hạn thì cũng chỉ được ký thêm 01 lần, sau đó nếu NLĐ vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn, trừ các trường hợp sau:

+ Hợp đồng lao động đối với người được thuê làm giám đốc trong doanh nghiệp có vốn nhà nước

+ Hợp đồng lao động đối với NLĐ cao tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 149 BLLĐ 2019.

+ Hợp đồng lao động đối với NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo Giấy phép lao động theo quy định tại Khoản 2 Điều 151 BLLĐ 2019.

+ Trường hợp phải gia hạn hợp đồng lao động đã giao kết đến hết nhiệm kỳ cho NLĐ là thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở đang trong nhiệm kỳ mà hết hạn hợp đồng lao động theo quy định tại Khoản 4 Điều 177 của Bộ luật này.

Sự phân biệt đó có tính chất quan trọng về mặt hậu quả của hợp đồng bị phả vỡ.

4. Hợp đồng lao động mới nhất

 Không áp dụng thử việc đối với hợp đồng lao động dưới 01 tháng

– Bổ sung quy định: Thời gian thử việc không quá 180 ngày đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.

– Thêm các trường hợp người lao động được tạm hoãn hợp đồng lao động sau đây:

+ Người lao động thực hiện nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ;

+ Người lao động được ủy quyền để thực hiện quyền, trách nhiệm của doanh nghiệp đối với phần vốn của doanh nghiệp đầu tư tại doanh nghiệp khác.

– Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không cần lý do chỉ cần đáp ứng điều kiện về thời gian báo trước tại khoản 1 Điều 35 (trừ 01 số trường hợp không cần báo trước).

– Bổ sung quy định về những trường hợp được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không cần báo trước. Bộ Luật lao động 2019 quy định các trường hợp đặc biệt NLngười lao động nghỉ việc không cần báo trước sau đây:

+ Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc theo thỏa thuận, trừ trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này;

+ Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn, trừ trường hợp quy định tại Khoản 4 Điều 97 của Bộ luật này;

+ Bị người sử dụng lao động ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động;

+ Bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

+ Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo quy định tại khoản 1 Điều 138 của Bộ luật này;

+ Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 của Bộ luật này, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác;

+ Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực theo quy định tại khoản 1 Điều 16 của Bộ luật này làm ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng lao động…

5. Hậu quả của hợp đồng

Những hậu quả của hợp đồng do các bên trong hợp đồng quy định. Tuy nhiên, về nhiều điểm, đã có những quy định nhằm bảo đảm trật tự công cộng, do đó, điều khoản nào trái pháp luật là vô hiệu.

Theo nguyên tắc chung của Bộ luật dân sự, khi Hợp đồng bị tuyên bố vô hiệu thì sẽ không làm phát sinh, ràng buộc hiệu lực giữa các bên; làm cho Hợp đồng không có giá trị pháp lý kể từ thời điểm giao kết, cho dù Hợp đồng đã được thực hiện trên thực tế hay chưa.

Khi Hợp đồng bị vô hiệu thì các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận, nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì hoàn trả bằng tiền, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có qua định khác.

Hợp đồng lao động là một hình thức Hợp đồng dân sự đặc thù, vì vậy hậu quả pháp lý khi Hợp đồng lao động vô hiệu được quy định như sau:

Hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu từng phần:

– Quyền lợi, nghĩa vụ và lợi ích của các bên được giải quyết theo thỏa ước lao động tập thể hoặc theo quy định của pháp luật;

– Các bên tiến hành sửa đổi, bổ sung phần của Hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu để phù hợp với thỏa ước lao động tập thể hoặc pháp luật về lao động.

Hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu toàn bộ thì giải quyết như sau:

– Trong trường hợp do ký sai thẩm quyền thì cơ quan quản lý nhà nước về lao động hướng dẫn các bên ký lại;

– Quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động được giải quyết theo quy định của pháp luật

Như vậy những vấn đề cần được chú ý là: tiền công tối thiểu,điều kiện làm việc trong những ngành công nghiệp khác nhau; những ngày nghỉ được trả công; bồi thường thiệt hại trong tai nạn lao động; nghĩa vụ của một bên và đặc biệt là nghĩa vụ của ngưòi sử dụng lao động trong trường hợp kêt thúc hợp đồng (báo trước, cấp chứng chỉ lao động,v.v…).
Hợp đồng lao động và những thỏa ước tập thể.
Đó là những thỏa ước giữa một bên là nghiệp đoàn những người lao động và một bên là nghiệp đoàn hoặc tập đoàn những người sử dụng lao động.Những thỏa ước như vậy được áp dụng ở mỗi doanh nghiệp mà người lãnh đạo đã ký, hoặc lầ thành viên của một tập đoàn đã ký thỏa ước, hoặc sau đó họ đã tham gia vào tập đoàn đó.Những thỏa ước tập thể toàn quốc do một nghị định cua Bộ trưởng lao động mở rộng phạm vi áp dụng, có tính chất bắt. buộc đối với tất cả những chủ sử dụng lạo động và những người lao động thuộc về một nghề nghiệp trong toàn quốc được quy định trong thỏa ước, dù họ không tham gia các tổ chức đã ký kết.
Không được có những điều khoản trong hợp đồng lao động bất lợi cho những người làm công, vi phạm những quy định của những thỏa ước tập thể được áp dụng đối với các bên có liên quan.
 

Mọi vướng mắc về các vấn đề pháp lý liên quan đến bài viết , Hãy gọi ngay: 1900.0191 để được Luật sư tư vấn pháp luật  trực tuyến qua tổng đài.

Công Ty Luật LVN Group xin cảm ơn!!