1. Khái niệm ký cược theo luật dân sự
Điều 329 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định:
“Ký cược là việc bên thuê tài sản là động sản giao cho bên cho thuê một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc vật có giá trị khác (sau đây gọi là tài sản kí cược) trong một thời hạn để bảo đảm việc trả lại tài sản thuê”.
Trường hợp tài sản thuê được trả lại thì bên thuê được nhận lại tài sản ký cược sau khi trả tiền thuê; nếu bên thuê không trả lại tài sản thuê thì bên cho thuê có quyền đòi lại tài sản thuê; nếu tài sản thuê không còn để trả lại thì tài sản ký cược thuộc về bên cho thuê.
Như vậy, ký cược được hình thành từ sự thoả thuận giữa các bên trong hợp đồng thuê tài sản có đối tượng là động sản, theo đó bên thuê giao cho bên cho thuê một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc các vật có giá trị khác để bảo đảm việc trả lại tài sản thuê. Ngoài ra, tài sản ký cược có thể được
xử lý thanh toán cho tiền thuê tài sản hoặc tiền bồi thường thiệt hại nếu tài sản thuê bị hư hỏng, mất mát.
2. Quy định về hình thức, chủ thể và đối tượng của ký cược
Pháp luật hiện hành không quy định về hình thức bắt buộc đối với biện pháp ký cược. Vì thế, các bên có thể tuỳ ý lựa chọn hình thức xác lập việc ký cược và tuỳ từng trường hợp cụ thể, việc ký cược được xác lập theo lời nói hoặc văn bản. Tuy nhiên, trong thực tế nếu tài tài ký cược có giá trị lớn, các bên thường phải xác lập bằng hình thức vãn bản hoặc lập biên bản về bàn giao tài sản theo hình thức giấy biên nhận. Ngoài ra, nếu hợp đồng cho thuê động sản được xác lập bằng văn bản thì các bên có thể thỏa thuận việc ký cược được ghi nhận bằng các điều khoản trong nội dung của hợp đồng thuê tài sản.
Chủ thể của ký cược bao gồm hai bên, trong đó bên ký cược là bên đã giao tài sản ký cược cho bên kia. Bên ký cược có thể đồng thời là bên thuê tài sản, có thể là người thứ ba, tuỳ thuộc vào sự chấp nhận của bên cho thuê. Bên nhận ký cược là bên đã nhận tài sản ký cược để bảo đảm cho việc trả lại tài sản đã cho thuê và bao giờ cũng là bên cho thuê tài sản.
Tài sản ký cược là các loại tài sản thuộc sở hữu của bên ký cược và được phép chuyển giao trong giao dịch dân sự. Tuy nhiên, có thể nói tài sản ký cược chỉ bao gồm tiền, các vật là động sản hiện có (không thể là các quyền tài sản, bất động sản, vật hình thành trong tương lai) vì bên ký cược phải “giao” tài sản ký cược cho bên nhận ký cược một cách thực tế.
3. Quy định về mục đích của việc ký cược
Mục đích của ký cược là nhằm buộc bên thuê phải trả lại tài sản đã thuê hoặc thông qua tài sản ký cược để bên cho thuê bảo đảm được lợi ích của mình trong trường hợp bên thuê không trả lại tài sản thuê. Vì vậy, nội dung của ký cược bao gồm: nếu tài sản thuê được trả lại thì bên cho thuê phải hoàn trả tài sản ký cược sau khi đã được bên ký cược thanh toán tiền thuê; nếu bên thuê không trả lại tài sản thuê thì tài sản ký cược thuộc về bên cho thuê.
4. Quy định về tài sản ký cược
Tài sản ký cược là các loại tài sản thuộc sở hữu của bên ký cược và được phép chuyển giao trong giao dịch dân sự. Tuy nhiên, tài sản ký cược chỉ bao gồm tiền, các vật là động sản hiện có ( không thể là các quyền tài sản, bất động sản, vật hình thành trong tương lai) vì bên ký cược phải giao tài sản ký cược cho bên nhận ký cược một cách thực tế.
Trường hợp tài sản thuê được trả lại thì bên thuê được nhận lại tài sản ký cược sau khi trả tiền thuê; nếu bên thuê không trả lại tài sản thuê thì bên cho thuê có quyền đòi lại tài sản thuê; nếu tài sản thuê không còn để trả lại thì tài sản ký cược thuộc về bên cho thuê.
5. Mẫu hợp đồng ký cược
HỢP ĐỒNG KÝ CƯỢC
Số: …………………………………………………………….
Hôm nay, ngày ……… tháng …….. năm …….. hai Bên gồm:
Bên ký cược: ……………………………………………………………….
Căn cước công dân số: ………… Do Cục cảnh sát ĐKQL và: ……………
Cấp ngày: ……………………. Có giá trị đến: …………………………….
Địa chỉ thường trú: …………………………………………………………
Địa chỉ tạm trú: ……………………………………………………………..
Địa chỉ liên hệ: ………………………………………………………………
Điện thoại: ……………………………… E-mail: …………………………
Bên nhận ký cược: …………………………………………………………..
Mã số doanh nghiệp: ………………… Do Phòng ĐKKD: ………………..
Cấp lần đầu ngày: ……………… Cấp lại lần ………… ngày: …………….
Trụ sở: ……………………………….. Điện thoại: ………………………..
Người đại diện: ………………………… Chức vụ: …………………………
Điện thoại: ……………………………… E-mail: ……………………………
Theo giấy ủy quyền số: …………………. Ngày: ………….. của …………..
Đã thỏa thuận ký Hợp đồng ký cược như sau:
Điều 1. Tài sản và thời hạn ký cược
1.1. Tài sản ký cược: [………………………………………………………]
1.2. Giấy tờ về tài sản (nếu có): [……………………………………………]
1.3. Tổng giá trị tài sản ký cược do hai Bên thỏa thuận là: [………………..]
1.4. Thời hạn ký cược: [……………………………………………………..]
Điều 2. Nghĩa vụ được bảo đảm
2.1. Bên ký cược đồng ý ký cược tài sản thuộc quyền sở hữu của mình theo thỏa thuận tại Điều 1 để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự đối với Bên nhận ký cược.
2.2. Nghĩa vụ được bảo đảm là việc trả lại tài sản theo hợp đồng thuê tài sản […………………………] giữa Bên ký cược và Bên nhận ký cược.
2.3. Nghĩa vụ được bảo đảm bằng tài sản ký cược được chấm dứt trong trường hợp sau đây:
– Nghĩa vụ đã được hoàn thành, được bù trừ hoặc chấm dứt;
– Việc ký cược được hủy bỏ hoặc được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác;
– Bên nhận ký cược miễn việc thực hiện nghĩa vụ cho Bên ký cược;
– Các trường hợp khác theo thỏa thuận của các Bên và do luật quy định.
Điều 3. Quyền của Bên ký cược
3.1. Yêu cầu Bên nhận ký cược chấm dứt việc cho thuê, cho mượn, sử dụng, khai thác công dụng tài sản ký cược và hưởng lợi tức từ tài sản ký cược, nếu do sử dụng mà tài sản ký cược có nguy cơ bị mất hoặc giảm sút giá trị.
3.2. Yêu cầu Bên nhận ký cược trả lại tài sản ký cược và giấy tờ liên quan, khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng tài sản ký cược chấm dứt.
3.3. Yêu cầu Bên nhận ký cược bồi thường thiệt hại xảy ra đối với tài sản ký cược.
Điều 4. Nghĩa vụ của Bên ký cược
4.1. Giao tài sản ký cược cho Bên nhận ký cược theo đúng thỏa thuận.
4.2. Báo cho Bên nhận ký cược về quyền của người thứ ba đôì vổi tài sản ký cược, nếu có; trường hợp không thông báo thì Bên nhận ký cược có quyền hủy Hợp đồng này đồng thời yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc duy trì Hợp đồng này và chấp nhận quyền của người thứ ba đốĩ với tài sản ký cược.
4.3. Thanh toán cho Bên nhận ký cược chi phí hợp lý để bảo quản, giữ gìn tài sản ký cược, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4.4. Thực hiện việc đăng ký quyền sở hữu tài sản ký cược cho bên nhận ký cược (đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu) trong trường hợp tài sản đó được chuyển quyền sở hữu cho bên nhận ký cược.
Điều 5. Quyền của Bên nhận ký cược
5.1. Xử lý tài sản ký cược theo thỏa thuận tại Điều 7 của Hợp đồng này.
5.2. Được cho thuê, cho mượn, khai thác công dụng tài sản ký cược và hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản ký cược.
5.3. Được thanh toán chi phí hợp lý bảo quản tài sản ký cược khi trả lại tài sản ký cược.
5.4. Có quyền sở hữu tài sản ký cược trong trường hợp tài sản thuê không còn để trả lại cho Bên nhận ký cược, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Điều 6. Nghĩa vụ của Bên nhận ký cược
6.1. Bảo quản, giữ gìn tài sản ký cược; nếu làm mất, thất lạc hoặc hư hỏng tài sản ký cược thì phải bồi thường thiệt hại cho Bên ký cược trong trường hợp phải trả lại tài sản ký cược.
6.2. Không được bán, trao đổi, tặng cho, sử dụng tài sản ký cược để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác.
6.3. Không được cho thuê, cho mượn, sử dụng, khai thác công dụng, hưỏng hoa lợi, lợi tức từ tài sản ký cược.
6.4. Trả lại tài sản ký cược và giấy tờ liên quan, trong trường hợp Bên ký cược (đồng thdi là bên thuê tài sản) đã trả lại tài sản thuê.
Điều 7. Xử lý tài sản ký cược
7.1. Trường hợp tài sản thuê được trả lại thì Bên ký cược (đồng thời là bên thuê) được nhận lại tài sản ký cược sau khi trả tiền thuê.
7.2. Trường hợp Bên ký cược (đồng thời là bên thuê) không trả lại tài sản thuê thì Bên nhận ký cược (đồng thời là bên cho thuê) có quyền đòi lại tài sản thuê; nếu tài sản thuê không còn để trả lại thì tài sản ký cược thuộc về Bên nhận ký cược (đồng thời là bên cho thuê).
Điều 8. Cam đoan của các Bên
8.1. Bên ký cược cam đoan các thông tin về tài sản ký cược đã ghi trong Hợp đồng này là đúng sự thật và tại thời điểm ký Hợp đồng này, tài sản ký cược nói trên:
– Hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của Bên ký cược;
– Được ký cược theo quy định của pháp luật;
– Không có bất kỳ sự tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện nào về quyền sở hữu;
– Không bị kê biên để thi hành án hoặc để chấp hành quyết định hành chính hoặc có bất kỳ quyết định nào của cơ quan có thẩm quyền hạn chế quyền của chủ sở hữu;
– Không có bất kỳ cam kết nào về việc chuyển quyền sở hữu, quyền hưỏng dụng, góp vốn hoặc dùng để bảo đảm nghĩa vụ dân sự nào khác dưối mọi hình thức.
8.2. Bên nhận ký cược cam đoan đã xem xét tài sản ký cược và giấy tờ về tài sản ký cược nêu tại Điều 1 của Hợp đồng này.
8.3. Cả hai Bên cùng cam đoan:
– Các thông tin về mỗi Bên đã ghi trong Hợp đồng này là đúng sự thật;
– Việc ký kết Hợp đồng này là hoàn toàn tự nguyện, không bị ép buộc;
– Thực hiện đúng và đầy đủ các thỏa thuận trong Hợp đồng này;
– Đã hiểu rõ quyền, nghĩa vụ, lợi ích hợp pháp của mình và hậu quả pháp lý của việc ký kết Hợp đồng này.
Điều 9. Thỏa thuận khác
9.1. Các nội dung khác: […………………………………………………………………………]
9.2. Mọi tranh chấp liên quan đến Hợp đồng này và Hợp đồng được bảo đảm bằng Hợp đồng này được gộp vào để giải quyết trong cùng một vụ tranh chấp tại Toà án hoặc Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này. Bên thua kiện có nghĩa vụ thanh toán mọi chi phí liên quan đến vụ án.
9.3. Hợp đồng này được lập thành [……] bản, mỗi Bên giữ […..] bản, có hiệu lực từ ngày ký cho đến khi chấm dứt nghĩa vụ được bảo đảm bằng tài sản ký cược.
BÊN KÝ CƯỢC (Ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu, nếu có) |
BÊN NHẬN KÝ CƯỢC (Ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu, nếu có) |