1. Lương cơ sở là gì?
Mức lương cơ sở dùng làm căn cứ tính mức lương của các cán bộ, công chức, viên chức,… trong các bằng lương, mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác. Ngoài ra, lương cơ sở còn dùng để tính mức hoạt động phí, sinh hoạt phí theo quy định của pháp luật. Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định 38/2019/NĐ-CP có quy định về lương cơ sở làm căn cứ để tính mức lương trong các bảng lương, mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật đối với đối tượng theo quy định. Đồng thời, dùng để tính mức sinh hoạt phí, hoạt động phí theo quy định và tính các khoản trích và các chế độ được hưởng theo mức lương cơ sở.
Như vậy, bất ngờ cơ sở là mất luôn đợi chồng đợi làm căn cứ tính mức lương trong các bảng lương, mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật về các đối tượng theo quy định. Còn mức lương tối thiểu vùng là mức lương thấp nhất để làm cơ sở để doanh nghiệp và người đó thỏa thuận và trả lương; trong đó mức lương trả cho người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường, bảo đảm đủ thời giờ làm việc bình thường trong tháng và hoàn thành định mức lao động hoặc công việc đã thỏa thuận.
Mức lương cơ sở sẽ áp dụng đối với những đối tượng cụ thể như sau:
– Cán bộ, công chức từ trung ương đến cấp xã;
– Viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập;
– Người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động trong các cơ quan, đơn vị của Đảng, nhà nước, tổ chức chính trị xã hội;
– Người làm việc trong chỉ tiêu biên chế trong các hội được ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động;
– Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ và công nhân, viên chức quốc phòng, lao động hợp đồng thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam;
– Người làm việc trong tổ chức cơ yếu;
– Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn hoặc tổ dân phố.
Ngày nay, tiền lương đóng vai trò quan trọng trong đời sống. Tiền lương có vai trò tái sản xuất sức lao động; thực hiện trả lương theo việc, không trả lương cho người và đảm bảo nguyên tắc phân phối theo lao động; chính sách tiền lương đúng đắn là động lực to lớn nhằm phát huy sức mạnh của nhân tố con người trong việc thực hiện các mục tiêu kinh tế và xã hội. Ngoài ra tiền lương còn là cơ sở điều chỉnh giá cả sao cho phù hợp. Để đảm bảo tiền lương của người lao động duy trì được cuộc sống hằng ngày và còn có thể dự phòng cho cuộc sống lâu dài khi họ hết khả năng lao động hoặc xảy ra những bất trắc. Do đó, lương cơ sở sẽ là nhân tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế và cho thấy rõ vai trò của tiền lương trong đời sống xã hội và sản xuất.
2. Nguyên tắc để áp dụng tính lương cơ sở
Để tính và áp dụng mức lương cho người lao động thì cần dựa vào mức lương cơ sở và hệ số lương của các đối tượng. Mức lương cơ sở được áp dụng theo chu kỳ khác nhau và có thể dựa vào chỉ số giá tiêu dùng hiện tại và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế thì mức lương cơ sở sẽ có những sự thay đổi nhất định nhằm đáp ứng và phục vụ nhu cầu đời sống của mọi người.
Khác với lương cơ sở thì nguyên tắc áp dụng mức lương tối thiểu vùng sẽ quy định mức lương tối thiểu tháng và mức lương tối thiểu giờ đối với người lao động làm việc cho người sử dụng lao động theo vùng. Việc áp dụng địa bàn vùng sẽ được xác định theo nơi hoạt động của người sử dụng lao động: Người sử dụng lao động hoạt động trên địa bàn thuộc vùng nào thì áp dụng mức lương tối thiểu quy định đối với địa bàn đó; Người sử dụng lao động có đơn vị, chi nhánh hoạt động trên các địa bàn có mức lương tối thiểu khác nhau thì đơn vị, chi nhánh hoạt động ở địa bàn nào thì áp dụng mức lương tối thiểu quy định đối với địa bàn đó; Người sử dụng lao động hoạt động trong khu công nghiệp, khu chế xuất nằm trên địa bàn có mức lương tối thiểu khác nhau thì áp dụng theo địa bàn có mức lương tối thiểu cao nhất; Người sử dụng lao động hoạt động trên địa bàn có sự thay đổi tên hoặc chia tách thì tạm thời áp dụng mức lương tối thiểu quy định đối với địa bàn trước khi thay đổi tên hoặc chia tách cho đến khi chính phủ có quy định mới; Người sử dụng lao động hoạt động trên địa bàn được thành lập mới từ một địa bàn còn nhiều địa bàn có mức lương tối thiểu khác nhau thì áp dụng mức lương tối thiểu theo địa bàn có mức lương tối thiểu cao nhất; Người sử dụng lao động hoạt động trên địa bàn là thành phố trực thuộc tỉnh được thành lập mới từ một địa bàn hoặc nhiều địa bàn thuộc vùng IV thì áp dụng mức lương tối thiểu quy định đối với địa bàn thành phố trực thuộc tỉnh còn lại theo quy định của pháp luật.
3. Lương cơ bản và lương cơ sở khác nhau như thế nào?
– Lương cơ sở được quy định rõ và được xác định bằng con số cụ thể; còn lương cơ bản không được quy định trong bất kỳ văn bản nào và là cách của mức lương thấp nhất thông qua thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động;
– Đối tượng: lương cơ sở đối tượng là công nhân, viên chức, cán bộ nhà nước, người lao động, người hưởng chế độ thuộc khu vực nhà nước và không được áp dụng cho các doanh nghiệp tổ chức ngoài khu vực nhà nước; còn lương cơ bản thì được áp dụng cho cả khu vực trong và ngoài nhà nước.
– Cách tính: Mức lương cơ sở đã được quy định rõ bằng con số cụ thể trong các văn bản pháp luật nên sẽ mang tính cố định; Còn để xác định lương cơ bản thì phải dựa vào nhiều yếu tố khác nhau:
+ Cách tính lương cơ bản cho cán bộ và công nhân viên chức thuộc khu vực nhà nước sẽ = lương cơ sở x hệ số lương;
+ Cách tính lương cơ bản cho các doanh nghiệp và tổ chức ngoài khu vực nhà nước: Đối với những người lao động làm việc trong các doanh nghiệp và tổ chức ngoài khu vực nhà nước thì mất cơ bạn được xác định dựa trên mức lương tối thiểu vùng. Doanh nghiệp thuộc vùng nào sẽ tính lương cơ bản dựa vào lương tối thiểu của khu vực đó và mức lương cơ bản sẽ không được nhỏ hơn mức lương tối thiểu vùng.
– Ảnh hưởng: lương cơ sở tăng thì kéo theo lượng cán bộ, công chức, viên chức cũng sẽ tăng theo; Còn lương tối thiểu vùng tăng tiền lương người lao động thấp hơn tối thiểu vùng sẽ được tăng và người lao động còn lại thường không chịu ảnh hưởng của việc tăng lương tối thiểu vùng;
4. Mức lương cơ sở năm 2023 là bao nhiêu?
Theo Nghị quyết 69/2022/QH15 từ ngày 01/07/2023 sẽ thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1,8 triệu đồng. Còn hiện nay thì mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng và được thực hiện từ ngày 01/07/2019 theo quy định của Nghị định số 38/2019/NĐ-CP. Có thể thấy, mức lương cơ sở mới xe tăng 20.8% so với mức lương cơ sở hiện hành đang được áp dụng.
Sẽ có hai mức lương cơ sở được áp dụng trong năm 2023:
– Từ ngày 01/01/2023 – 30/06/2023 thì mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/ tháng;
– Từ ngày 01/07/2023 thì mức lương cơ sở là 1,8 triệu đồng/ tháng.
Theo quy định thì cách tính mức lương cơ sở thể căn cứ vào:
– Căn cứ vào mức lương cơ sở qua các năm;
– Căn cứ vào mức lương cơ sở thấp nhất: Có nhiều các mức lương cơ sở khác nhau có thể dựa theo thâm niên hoặc vào từng ngạch, chức vụ khác nhau.
– Căn cứ vào mức lương cơ sở cao nhất.
Trên đây là tư vấn của Luật LVN Group muốn gửi tới quý khách hàng. Nếu quý khách hàng còn bất kỳ vướng mắc hay câu hỏi pháp lý khác thì vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline: 1900.0191 để được hỗ trợ và giải đáp thắc mắc kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý khách hàng!