Nội dung được biên tập từ chuyên mục tư vấn luật Dân sự của Công ty luật LVN Group
>> Luật sư tư vấn pháp luật Dân sự, gọi: 1900.0191
Cơ sở pháp lý:
– Luật phòng, chống HIV/AIDS 2006 (sửa đổi 2020)
– Thông tư 02/2020/TT-BYT
1. HIV dương tính là gì?
HIV dương tính là kết quả xét nghiệm mẫu máu, mẫu dịch sinh học của cơ thể người đã được xác định nhiễm HIV
2. Nguyên tắc thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính
Căn cứ quy định tại Điều 2 Thông tư 02/2020/TT-BYT, nguyên tắc thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính như sau:
Thứ nhất, chỉ được thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính khi kết quả này được khẳng định bởi phòng xét nghiệm đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện xét nghiệm khẳng định các trường hợp HIV dương tính;
Thứ hai, kết quả xét nghiệm HIV dương tính phải bảo đảm chỉ được thông báo đến các đối tượng được quy định tại điểm b khoản 2, Điều 4 và khoản 2, Điều 30 của Luật Phòng, chống HIV/AIDS sửa đổi 2020;
Thứ ba, người tiếp cận thông tin, hồ sơ bệnh án của người nhiễm HIV trong quá trình thực thi nhiệm vụ được giao phải bảo đảm bí mật theo quy định tại khoản 5 Điều 8 của Luật Phòng, chống HIV/AIDS và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Thứ tư, phải tư vấn trước và sau khi xét nghiệm cho người được xét nghiệm HIV theo đúng nội dung tư vấn do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định tại Thông tư số 01/2015/TT-BYT.
Thứ năm, việc vận chuyển và giao nhận kết quả xét nghiệm HIV dương tính phải bảo đảm bí mật thông tin của người nhiễm HIV và theo quy định tại khoản 5, Điều 8 của Luật Phòng, chống HIV/AIDS.
3. Kết quả xét nghiệm HIV dương tính được thông báo cho những đối tượng nào?
Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 30 Luật phòng, chống HIV/AIDS, Kết quả xét nghiệm HIV dương tính chỉ được thông báo cho những người sau đây:
a) Người được xét nghiệm, và người được xét nghiệm có nghĩa vụ thông báo cho người dự định kết hôn, người chung sống như vợ chồng với mình;
b) Vợ hoặc chồng của người được xét nghiệm; cha, mẹ hoặc người giám hộ, người đại diện của người được xét nghiệm là người dưới 18 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;
c) Người được giao nhiệm vụ trực tiếp tư vấn, thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người được xét nghiệm;
d) Người đứng đầu cơ quan, đơn vị được giao nhiệm vụ giám sát dịch tễ học HIV/AIDS; người được giao nhiệm vụ giám sát dịch tễ học HIV/AIDS;
đ) Người đứng đầu, điều dưỡng viên trưởng của khoa, phòng, đơn vị khác của cơ sở y tế có người nhiễm HIV được điều trị; nhân viên y tế được giao trách nhiệm trực tiếp điều trị, chăm sóc cho người nhiễm HIV tại cơ sở y tế;
e) Người đứng đầu, người phụ trách y tế, nhân viên y tế được giao nhiệm vụ trực tiếp chăm sóc sức khỏe cho người nhiễm HIV tại cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở bảo trợ xã hội, trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giam giữ khác;
g) Người đứng đầu và cán bộ, công chức được giao trách nhiệm của các cơ quan quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Quy định pháp luật về trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính
4.1. Đối với người được xét nghiệm HIV đến khám tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh
Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính đối với người được xét nghiệm HIV đến khám tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện như sau:
Trình tự thông báo và trả Phiếu kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người đến khám tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh:
– Sau khi nhận Phiếu kết quả xét nghiệm, bộ phận xét nghiệm lưu 01 Phiếu kết quả xét nghiệm và chuyển 02 Phiếu kết quả xét nghiệm cho bác sỹ trực tiếp khám cho người được xét nghiệm;
– Sau khi bác sỹ trực tiếp khám nhận được Phiếu kết quả xét nghiệm, bác sỹ trực tiếp tư vấn và trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được xét nghiệm hoặc chuyển Phiếu kết quả xét nghiệm cho bộ phận tư vấn hoặc người được giao nhiệm vụ tư vấn và trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được xét nghiệm.
Trường hợp người được xét nghiệm tiếp tục khám các chuyên khoa khác, điều dưỡng hoặc người được phân công nhiệm vụ của phòng, khoa khám ban đầu thông báo trực tiếp kết quả xét nghiệm cho điều dưỡng hoặc bác sỹ phòng khám tiếp theo trực tiếp khám, điều trị hoặc làm các thủ thuật cho người bệnh.
Trường hợp người được xét nghiệm phải nhập viện để điều trị, bác sỹ chuyển hồ sơ, bệnh án kèm theo Phiếu kết quả xét nghiệm cho điều dưỡng viên trưởng hoặc người được giao nhiệm vụ của khoa hoặc phòng nơi người xét nghiệm được chuyển đến để điều trị.
Điều dưỡng viên trưởng hoặc người được giao nhiệm vụ của khoa hoặc phòng nơi người được xét nghiệm điều trị có trách nhiệm thông báo cho trưởng khoa, bác sỹ và điều dưỡng viên trực tiếp chăm sóc, điều trị cho người bệnh.
4.2. Đối với người được xét nghiệm HIV là người bệnh đang điều trị tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh
Trình tự thông báo và trả Phiếu kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người được xét nghiệm:
a) Sau khi nhận được Phiếu kết quả xét nghiệm, bộ phận xét nghiệm lưu 01 Phiếu kết quả xét nghiệm và chuyển 02 Phiếu kết quả xét nghiệm cho điều dưỡng viên trưởng của khoa hoặc phòng nơi người bệnh đang điều trị;
b) Điều dưỡng viên trưởng hoặc người được giao nhiệm vụ của khoa hoặc phòng nơi người bệnh điều trị có trách nhiệm lưu 01 Phiếu kết quả xét nghiệm vào hồ sơ bệnh án. Việc thông báo và trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được xét nghiệm thực hiện theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 7 Thông tư này.
Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho nhân viên y tế trực tiếp tham gia chăm sóc, điều trị cho người bệnh tại cơ sở khám bệnh chữa bệnh nơi bệnh nhân đang điều trị:
Sau khi nhận được Phiếu kết quả xét nghiệm, điều dưỡng viên trưởng hoặc người được giao nhiệm vụ thông báo kết quả xét nghiệm của khoa hoặc phòng nơi người được xét nghiệm điều trị có trách nhiệm:
a) Thông báo tình trạng nhiễm HIV của người bệnh cho trưởng khoa, bác sỹ và điều dưỡng viên trực tiếp chăm sóc, điều trị cho người bệnh;
b) Thông báo tình trạng nhiễm HIV của người bệnh cho bác sỹ và điều dưỡng viên trực tiếp khám hoặc làm các thủ thuật khác tại các chuyên khoa hoặc phòng khác.
Trường hợp người bệnh phải chuyển khoa, điều dưỡng viên trưởng hoặc người được giao nhiệm vụ tại khoa hoặc phòng nơi người bệnh chuyển đi phải chuyển Phiếu kết quả xét nghiệm cho điều dưỡng viên trưởng của khoa hoặc phòng nơi tiếp nhận người bệnh khi chuyển hồ sơ bệnh án.
Điều dưỡng viên trưởng hoặc người được giao nhiệm vụ của khoa hoặc phòng nơi tiếp nhận người bệnh có trách nhiệm thông báo cho trưởng khoa, bác sỹ và điều dưỡng viên trực tiếp chăm sóc, điều trị cho người bệnh.
Trường hợp người bệnh phải chuyển viện, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi người bệnh chuyển đi phải chuyển Phiếu kết quả xét nghiệm cho cơ sở khám bệnh chữa bệnh nơi bệnh nhân chuyển đến điều trị.
Điều dưỡng viên trưởng hoặc người được giao nhiệm vụ của khoa hoặc phòng nơi tiếp nhận người bệnh có trách nhiệm thông báo cho trưởng khoa, bác sỹ và điều dưỡng viên trực tiếp chăm sóc, điều trị cho người bệnh.
4.3. Đối với người đến xét nghiệm HIV tại cơ sở y tế khác
Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính đối với người đến xét nghiệm HIV tại cơ sở y tế khác thực hiện như sau:
– Sau khi nhận Phiếu kết quả xét nghiệm, bộ phận xét nghiệm lưu 01 Phiếu kết quả xét nghiệm và chuyển 02 Phiếu kết quả xét nghiệm cho bác sỹ trực tiếp khám hoặc trưởng bộ phận tư vấn xét nghiệm cho người được xét nghiệm.
– Sau khi bác sỹ trực tiếp khám nhận được Phiếu kết quả xét nghiệm, bác sỹ trực tiếp tư vấn và trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được xét nghiệm hoặc chuyển Phiếu xét nghiệm cho bộ phận tư vấn xét nghiệm hoặc chuyển Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được giao nhiệm vụ thực hiện việc tư vấn trước khi thông báo và trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được xét nghiệm.
4.4. Đối với trường hợp người đang được chăm sóc tại các cơ sở bảo trợ xã hội
Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính đối với trường hợp người đang được chăm sóc tại các cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở cai nghiện ma túy thực hiện như sau:
Sau khi nhận được Phiếu kết quả xét nghiệm, người đứng đầu các cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở cai nghiện ma túy (sau đây gọi tắt là cơ sở quản lý) chuyển Phiếu kết quả xét nghiệm đến người phụ trách bộ phận y tế hoặc cơ sở y tế của cơ sở quản lý.
Người phụ trách bộ phận y tế hoặc cơ sở y tế có trách nhiệm:
a) Lưu Phiếu kết quả xét nghiệm vào hồ sơ bệnh án của người được xét nghiệm;
b) Thông báo về tình trạng HIV dương tính cho người trực tiếp quản lý, chăm sóc, điều trị cho người được xét nghiệm;
c) Tiến hành việc tư vấn, thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người được xét nghiệm. Việc trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được xét nghiệm được thực hiện theo quy định tại Khoản 4 Điều này;
d) Trường hợp người có kết quả xét nghiệm HIV dương tính là người chưa thành niên, việc thông báo và trả Phiếu kết quả xét nghiệm được tiến hành đồng thời cho người chưa thành niên và người giám hộ của người chưa thành niên.
Trường hợp người có kết quả xét nghiệm HIV dương tính chuyển từ cơ sở quản lý này đến cơ sở quản lý khác: người đứng đầu cơ sở quản lý nơi người được xét nghiệm chuyển đi có trách nhiệm chuyển Phiếu kết quả xét nghiệm của người đó đến cơ sở quản lý nơi người được xét nghiệm chuyển đến.
Trường hợp người được xét nghiệm hết thời hạn quản lý tại cơ sở quản lý: người đứng đầu cơ sở quản lý có trách nhiệm trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người được xét nghiệm.
4.5. Đối với trường hợp thực hiện theo quyết định trưng cầu giám định của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng
Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính đối với trường hợp thực hiện theo quyết định trưng cầu giám định của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng được tiến hành như sau:
Sau khi nhận được thông báo và Phiếu kết quả xét nghiệm HIV dương tính của người được xét nghiệm, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng đã ra quyết định trưng cầu xét nghiệm HIV có trách nhiệm:
– Chuyển Phiếu kết quả xét nghiệm cho người đứng đầu trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng nơi đang quản lý người nhiễm HIV. Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người được xét nghiệm HIV thực hiện theo quy định tại khoản 1 và 2 Điều 10 Thông tư này.
– Thông báo và trả Phiếu kết quả xét nghiệm cho người phải trưng cầu giám định xét nghiệm HIV khi người đó đang sinh sống ở cộng đồng hoặc tại ngoại.
4.6. Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính của người nhiễm HIV cho vợ, chồng
Trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính của người nhiễm HIV cho vợ, chồng hoặc người chuẩn bị kết hôn với người nhiễm HIV thực hiện như sau:
– Sau khi người được xét nghiệm HIV nhận thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính, nhân viên y tế hướng dẫn cho người nhiễm HIV thông báo tình trạng nhiễm HIV cho vợ, chồng hoặc người chuẩn bị kết hôn với mình.
Trường hợp người nhiễm HIV không thể tự thông báo tình trạng nhiễm HIV cho vợ, chồng hoặc người chuẩn bị kết hôn với mình thì được ủy quyền bằng văn bản cho nhân viên y tế (sau đây gọi tắt là người được ủy quyền) thông báo tình trạng nhiễm HIV cho vợ, chồng hoặc người chuẩn bị kết hôn với mình. Người được ủy quyền có trách nhiệm bảo mật thông tin, tình trạng của người nhiễm HIV theo quy định của pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS.
– Sau khi được ủy quyền, người được ủy quyền thực hiện thông báo tình trạng nhiễm HIV cho vợ, chồng hoặc người chuẩn bị kết hôn với người nhiễm HIV theo hướng dẫn quy định tại điểm b và c khoản 2 Điều 8 Quyết định số 2673/QĐ-BYT ngày 27 tháng 4 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế hướng dẫn tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng.
Trên đây là tư vấn của chúng tôi. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại số: 1900.0191 để được giải đáp.
Rất mong nhận được sự hợp tác!
Trân trọng./.
Bộ phận tư vấn pháp luật Dân sự – Công ty luật LVN Group