1. Hợp đồng vận chuyển theo chuyến được quy định như thế nào?

– Cơ sở pháp lý: Điều 146 Bộ luật hàng hải năm 2015

Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển (là thỏa thuận được giao kết giữa người vận chuyển và người thuê vận chuyển, theo đó người vận chuyển thu giá dịch vụ vận chuyển do người thuê vận chuyển trả và dùng tàu biển để vận chuyển hàng hóa từ cảng nhận hàng đến cảng trả hàng) chia là làm 2 loại: Hợp đồng vận chuyển theo chứng từ vận chuyển và Hợp đồng vận chuyển theo chuyến

Theo đó: Hợp đồng vận chuyển theo chuyến là hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển được giao kết với điều kiện người vận chuyển (Người vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển với người thuê vận chuyển) dành cho người thuê vận chuyển (Người thuê vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển với người vận chuyển. Trường hợp hợp đồng vận chuyển theo chứng từ vận chuyển, người thuê vận chuyển được gọi là người giao hàng) nguyên tàu hoặc một phần tàu cụ thể để vận chuyển hàng hóa theo chuyến. Hợp đồng vận chuyển theo chuyến phải được giao kết bằng văn bản.

Trân trọng!

 

2. Quyền thay thế hàng hóa đã ghi trong hợp đồng của người thuê vận chuyển

 

Khách hàng: Kính thưa Luật sư,trong hợp đồng vận chuyển theo chuyến, người thuê vận chuyển có quyền thay thế hàng hóa đã ghi trong hợp đồng đã thỏa thuận hay không?

Cảm ơn!

Trả lời:

Thứ nhất, hợp đồng vận chuyển theo chuyến là hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển được giao kết với điều kiện người vận chuyển dành cho người thuê vận chuyển nguyên tàu hoặc một phần tàu cụ thể để vận chuyển hàng hóa theo chuyến. Hợp đồng vận chuyển theo chuyến phải được giao kết bằng văn bản.

Theo đó,

– Người thuê vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển với người vận chuyển. Trường hợp hợp đồng vận chuyển theo chứng từ vận chuyển, người thuê vận chuyển được gọi là người giao hàng.

– Người vận chuyển là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển với người thuê vận chuyển.

– Người vận chuyển thực tế là người được người vận chuyển ủy thác thực hiện toàn bộ hoặc một phần việc vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.

Theo Điều 182 Bộ luật hàng hải năm 2015 quy định về trường hợp thay thế hàng hóa như sau:

“- Người thuê vận chuyển có quyền thay thế hàng hóa đã được ghi trong hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng loại hàng hóa khác có tính chất tương đương, nhưng không được làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người vận chuyển và những người thuê vận chuyển khác.

– Giá dịch vụ vận chuyển đối với loại hàng hóa thay thế không được thấp hơn giá dịch vụ vận chuyển đã thỏa thuận đối với loại hàng hóa bị thay thế.”

Như vậy, người thuê vận chuyển hàng hóa có quyền được thay thế hàng hóa đã được ghi trong hợp đồng mà các bên đã thỏa thuận vận chuyển hàng hóa bằng loại hàng hóa khác có tính chất tương đương, nhưng không được làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người vận chuyển và những người thuê vận chuyển khác và giá dịch vụ vận chuyển đối với loại hàng hóa thay thế không được thấp hơn giá dịch vụ vận chuyển đã thỏa thuận đối với loại hàng hóa bị thay thế. Nếu không đạt điều kiện này người thuê vận chuyển hàng hóa không được thay thế hàng hóa đã được ghi trong hợp đồng.

Trân trọng!

 

3. Tuyến đường vận chuyển trong hợp đồng theo chuyến

Khách hàng: Kính thưa Luật sư, một người vận chuyển một khối lượng hàng hóa đi sang nước khác với hợp đồng vận chuyển theo chuyến, vậy họ có được đổi tuyến đường nếu họ có lý do cá nhân không?

Cảm ơn!

Trả lời:

Chào bạn, trong hợp đồng vận chuyển theo chuyến của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển quy định tại Bộ luật hàng hải năm 2015 đã quy định về tuyến đường vận chuyển như sau:

Điều 185. Tuyến đường và thời gian vận chuyển

1. Người vận chuyển phải thực hiện việc vận chuyển hàng hóa trong thời gian hợp lý, theo đúng tuyến đường quy định trong hợp đồng hoặc theo tuyến đường thường lệ, nếu trong hợp đồng không có thỏa thuận khác.

2. Người vận chuyển không bị coi là vi phạm hợp đồng, nếu tàu biển phải đi chệch tuyến đường để cứu người gặp nạn trên biển hoặc vì lý do chính đáng khác. Người vận chuyển không phải chịu trách nhiệm bồi thường các tổn thất hàng hóa phát sinh do tàu biển phải đi chệch tuyến đường trong các trường hợp này.

Như vậy theo nguyên tắc, người vận chuyển phải thực hiện việc vận chuyển hàng hóa theo đúng tuyến đường quy định trong hợp đồng hoặc theo tuyến đường thường lệ.

Trường hợp nếu trong hợp đồng có thỏa thuận khác giữa hai bên cho người vận chuyển đi theo tuyến đường khác với một lý do nào đó bất kỳ và cả hai bên đều thỏa thuận thì người vận chuyển được phép đi theo tuyến được khác như trong hợp đồng.

Trường hợp người vận chuyển không bị coi là vi phạm hợp đồng, nếu tàu biển phải đi chệch tuyến đường để cứu người gặp nạn trên biển hoặc vì lý do chính đáng khác. Người vận chuyển không phải chịu trách nhiệm bồi thường các tổn thất hàng hóa phát sinh do tàu biển phải đi chệch tuyến đường trong các trường hợp này.

 

4. Thời gian vận chuyển trong hợp đồng theo chuyến

Thứ nhất, hợp đồng vận chuyển theo chuyến theo Bộ luật hàng hải năm 2015 quy định làhợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển được giao kết với điều kiện người vận chuyển dành cho người thuê vận chuyển nguyên tàu hoặc một phần tàu cụ thể để vận chuyển hàng hóa theo chuyến. Hợp đồng vận chuyển theo chuyến phải được giao kết bằng văn bản.

Theo đó, hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển là sự thỏa thuận được giao kết giữa người vận chuyển và người thuê vận chuyển, theo đó người vận chuyển thu giá dịch vụ vận chuyển do người thuê vận chuyển trả và dùng tàu biển để vận chuyển hàng hóa từ cảng nhận hàng đến cảng trả hàng.

Hàng hóa trong hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển là máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu, nhiên liệu, hàng tiêu dùng và các động sản khác, kể cả động vật sống, container hoặc công cụ tương tự do người giao hàng cung cấp để đóng hàng được vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.

Người vận chuyển ở đây họ có thể là người tự mình hoặc ủy quyền cho người khác giao kết hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển với người thuê vận chuyển và người vận chuyển thực tế là người được người vận chuyển ủy thác thực hiện toàn bộ hoặc một phần việc vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.

– Cơ sở pháp lý: Điều 185 Bộ luật hàng hải năm 2015

 

Điều 185. Tuyến đường và thời gian vận chuyển

1. Người vận chuyển phải thực hiện việc vận chuyển hàng hóa trong thời gian hợp lý, theo đúng tuyến đường quy định trong hợp đồng hoặc theo tuyến đường thường lệ, nếu trong hợp đồng không có thỏa thuận khác.

2. Người vận chuyển không bị coi là vi phạm hợp đồng, nếu tàu biển phải đi chệch tuyến đường để cứu người gặp nạn trên biển hoặc vì lý do chính đáng khác. Người vận chuyển không phải chịu trách nhiệm bồi thường các tổn thất hàng hóa phát sinh do tàu biển phải đi chệch tuyến đường trong các trường hợp này.

Vậy theo điều luật này thời gian vận chuyển đối với người vận chuyển phải thực hiện việc vận chuyển hàng hóa trong thời gian hợp lý theo quy định trong hợp đồng hoặc theo tuyến đường thường. Tuy nhiên nếu trong hợp đồng không có thỏa thuận khác giữa các bên thì người vận chuyển cũng có thể giới hạn quy định thời gian theo như thỏa thuận trong hợp đồng.

Trân trọng!

 

5. Tình huống xác định quyền của người vận chuyển trong xử lý hàng hóa bị xô lệch

Tình huống: Người thuê vận chuyển ký hợp đồng vận chuyển theo chuyến (voyage charter party) để chở sắt cuộn (Steel coil) từ cảng Port Kelang (Malaysia) về cảng Hải Phòng. Tàu rời cảng Port Kelang trong tình trạng bình thường. Sau đó, người thuê vận chuyển nhận được điện của chủ tàu/người vận chuyển thông báo là tàu phải ghé vào cảng Singapore để chàng buộc lại hàng hóa do trong khi chạy trên biển, nhiều cuộn sắt đã bị xê dịch (thay đổi vị trí so với vị trí ban đầu) vì dây chàng buộc bị lỏng, một số bị đứt. Chủ tàu/người vận chuyển yêu cầu mọi chi phí liên quan đến chằng buộc lại hàng hóa do người thuê vận chuyển phải chịu. Hơn nữa, họ yêu cầu phải trả chi phí này trước khi trả hàng (dỡ hàng). Nếu không, họ sẽ không trả hàng cho người nhận hàng. Lý do mà chủ tàu/nguời vận chuyển đưa ra là trong hợp đồng vận chuyển theo chuyến nói trên, phần thỏa thuận về chàng buộc hàng hóa có câu: “Chi phí chằng buộc, chèn lót hàng hóa do người thuê vận chuyển chịu” (lashing, securing, dunnage, if any, to be for Charterer’s account).

Vậy câu hỏi đặt ra là: Người thuê vận chuyển có phải trả chi phí chàng buộc lại hàng hóa không?

(Sưu tầm).

Trả lời:

Hàng hóa đã bị dịch chuyển (shifting) trong quá trình vận chuyển và sự dịch chuyển này cố liên quan trực tiếp đến việc sắp đặt (stowage) và bảo đảm cho hàng hóa được chằng buộc chắc chắn (securing), không bị dịch chuyển trong hành trình trên biển.

Dù ai (chủ tàu/người vận chuyển hay người thuê vận chuyển) phải trả chi phí chàng buộc hàng hóa theo thỏa thuận trong hợp đồng vận chuyển theo chuyến thì một trong những nhiệm vụ của thuyền trưởng là không được cho tàu rời bến trong tình trạng “không đủ khả năng đi biển” (unseaworthiness). Nhiệm vụ này bao gồm việc thuyền trưởng phải bảo đảm rằng, trước khi cho tàu khởi hành từ cảng nhận hàng (Port Kelang), hàng hóa đã đuợc chàng buộc, chèn lót chắc chắn, thích hợp mà một thuyền trưởng với khả năng chuyên môn và sự thận trọng, trách nhiệm, tận tâm đúng mức phải thực hiện. Tiếng Anh gọi người thuyền trưởng như vậy là “prudent master”. Ngoài ra, trong hành trình trên biển, thuyền trưởng còn phải thường xuyên cho kiểm tra để chàng buộc, chèn lót lại hàng hóa khi cần thiết nhằm đảm bảo rằng tàu và hàng hóa luôn luôn ở trong tình trạng an toàn tối đa có thể được. Trong trường hợp này, thuyền trưởng đã có thiếu sót trong việc chất xếp và chằng buộc hàng hóa tại cảng nhận hàng. Do đó, mọi chi phí liên quan đến việc chằng buộc lại hàng hóa tại Singapore do chủ tàu/người vận chuyển phải chịu.

Tuy nhiên theo Công ước SOLAS 1974 (1974 International Convention for the Safety of Life at Sea, as amended – Công ước quốc tế về bảo đảm an toàn sinh mạng trên biển, năm 1974, có sửa đổi), trên mỗi tàu biển chở hàng, trừ những tàu chuyên dùng để vận chuyển hàng rắn và hàng lỏng chở xô (solid and liquid bulk cargoes), luôn phải có tài liệu hướng dẫn cách sắp đặt, chèn lót, chằng buộc hàng hóa (cargo securing manual) được các hãng đăng kiểm (classification society) chấp nhận. Tài liệu này còn phải phù hợp với văn bản thông báo (circular) số 745, ngày 13/6/1996 của ủy ban An toàn hàng hải trực thuộc Tổ chức hàng hải quốc tế (IMO). Những yêu cầu này có hiệu lực từ ngày 31/12/1997.

Do đó, người thuê vận chuyển không phải trả chi phí liên quan đến việc chàng buộc lại hàng hóa tại Singapore.

Trân trọng!