Thư gửi đệ nhất phu nhân Mỹ về vấn đề chất độc da cam

Michelle Obama thân mến,
 

Hồi tháng giêng khi chồng bà bước vào Nhà Trắng với cương vị là tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, hàng triệu người trên thế giới đã hi vọng về một bắt đầu mới cùng mong muốn có những thay đổi đối với các chính sách tai tiếng của người tiền nhiệm trong tám năm cầm quyền.

Bản thân bà là một con người và là mẹ của hai cô gái nhỏ. Trong cương vị người mẹ, bà có quyền yêu thương và chăm sóc con cái mình, bảo vệ chúng khỏi mọi sự xâm phạm, tổn thương. Đó là điều cao quý mà mọi bà mẹ luôn cố gắng đấu tranh bất chấp mọi khó khăn có thể phải đối mặt. Hôm nay tôi viết lá thư này để cầu khẩn sự giúp đỡ của bà. Ở VN, nhiều bà mẹ có các đứa trẻ tật nguyền nghiêm trọng. Họ không có lỗi gì cả ngoại trừ việc đã sinh ra ở một đất nước mà 48 năm trước đây, vào ngày 10-8 quân đội Mỹ bắt đầu rải các chất hóa học, trong đó có chất da cam bị nhiễm dioxin – thứ độc chất mạnh nhất trên đời này.

Việc rải chất độc tiếp tục trong hơn 10 năm ở nhiều khu vực thuộc miền Nam VN, dẫn tới sự hủy hoại trên quy mô lớn nhiều cánh rừng, động vật và quần thể thực vật ở đây. Mùa màng, làng mạc cũng bị ảnh hưởng và điều này đã gây ra những hậu quả kinh hoàng cho con người. Chất độc da cam nhiễm vào thức ăn và sau đó thâm nhập cơ thể họ.

Michelle, tôi mong bà có thể thấy, như tôi từng chứng kiến trong các chuyến thăm VN, hậu quả của chất độc da cam đối với con người, đặc biệt với những đứa trẻ sinh ra nhiều năm sau khi cuộc chiến đã kết thúc từ năm 1975. Tôi biết với cương vị người mẹ, bà sẽ không kìm được nước mắt – như tôi chứng kiến nhiều người mẹ ở đây – khi thấy con cái sinh ra không có tay, mất chân hay một chân ngắn hơn chân kia, những đứa trẻ có cơ thể quặt quẹo vì chứng nứt cột sống, những em bé không mắt. Tôi còn có thể kể nhiều hơn nữa những thảm kịch kinh khủng với những đứa trẻ vô tội này mà tôi và nhiều người khác đã chứng kiến.

Những đứa trẻ vô tội đang phải gánh chịu hậu quả của cuộc chiến, nơi các loại hóa chất như chất da cam được sử dụng, khiến gần 4 triệu người VN mà phần lớn nay cần được chăm sóc 24/24 giờ trong khi gia đình kêu gào mong muốn được công lý.

Khi bà nhìn ngắm, chơi, đọc sách cho con hay dẫn chúng đi dạo, bà hãy thử hình dung cảnh bà mẹ VN muốn làm điều tương tự nhưng vì con cái tàn tật, họ đã không thể làm được. Tôi muốn bà thử hình dung hậu quả khi những đứa trẻ này lớn lên nữa, trở thành những thanh niên mà vẫn cần đến sự chăm nom từ người mẹ.
Những bà mẹ ở đây từng hỏi tôi: “Điều gì sẽ xảy ra với con tôi khi tôi không còn sống nữa?”. Nhìn những nạn nhân của bi kịch này ở bệnh viện, phòng khám, các trại trẻ mồ côi và nhà của chúng, thật không dễ trả lời câu hỏi này – nếu thật sự có câu trả lời. Chất độc da cam đã lan tới thế hệ thứ ba và câu hỏi nữa họ hỏi là: “Còn bao nhiêu thế hệ nữa?”.

Với hàng ngàn câu hỏi bỏ lửng đó, nhiều đứa trẻ đã chết ngay trong bụng mẹ, chết khi mới vài năm tuổi của thời thơ bé. Những đứa trẻ sống sót sẽ nhận được sự quan tâm và tình thương của người mẹ. Nhưng Michelle, quan tâm là không đủ. Gần 4 triệu người này cần công lý từ những kẻ đã gây ra bao thứ bệnh và tàn tật. Và đó là lý do tôi viết cho bà hôm nay.

Chồng bà, trong cương vị tổng thống, có thể tập hợp lại hồ sơ vụ kiện của các nạn nhân VN tại các tòa án trên đất nước của bà. Ông có thể nói với các Luật sư của LVN Group từng đại diện cho những người tìm kiếm công lý. Ông sẽ biết rằng Tòa tối cao Mỹ từng bác đơn kháng án mà không đưa ra bất cứ lý do nào. Ông sẽ biết rằng hai trong số các thẩm phán từng chối bỏ một cách nhục nhã không tham dự vào phán quyết, và một thẩm phán nữa ở Tòa tối cao thực tế từng làm Luật sư của LVN Group cho Monsanto – một trong những công ty đã chế tạo chất độc da cam. Ngài tổng thống chắc chắn sẽ thấy các nạn nhân VN đã bị chối bỏ công lý như thế nào.

Michelle, xin hãy nhìn hai cô con gái của bà khi tôi khẩn cầu bà giúp làm đúng lại những sai trái mà (phía Mỹ) từng làm với trẻ em VN.

Trân trọng,

Len Aldis (tổng thư ký Hội Hữu nghị Anh – Việt) – THANH TUẤN dịch

( Nguồn: Tuổi Trẻ )