1. Thủ tục chỉ định trọng tài viên

Việc giải quyết tranh chấp có thể theo hình thức ưọng tài quy chế hoặc trọng tài vụ việc. Trong trường họp các bên lựa chọn hình thức giải quyết tranh chấp là trọng tài vụ việc thì việc giải quyết tranh chấp có thể do một trọng tài viên duy nhất hoặc hội đồng ttọng tài do các bên hoặc tòa án thành lập. Hội đồng trọng tài do các bên thành lập bao gồm một trọng tài viên do nguyên đơn lựa chọn, một trọng tài viên do bị đơn lựa chọn, trọng tài viên thứ ba làm chủ tịch hội đồng trọng tài do hai trọng tài viên đã được lựa chọn thành lập. Trong trường hợp các bên thoả thuận giải quyết vụ tranh chấp tại hội đồng trọng tài hoặc trọng tài viên duy nhất do các bên thành lập nhưng các bên không thoả thuận được hoặc không lựa chọn được trọng tài viên thì nguyên đơn hoặc các bên tranh chấp có quyền yêu cầu tòa án chỉ định trọng tài viên. Theo điểm a khoản 1 Điều 7 Luật trọng tài thương mại thì tòa án có thẩm quyền giải quyết là tòa án nơi cư trú của bị đơn, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi có trụ sở của bị đơn, nếu bị đơn là tổ chức . Trường hợp có nhiều bị đơn thì tòa án có thẩm quyền là tòa án nơi cư trú hoặc nơi có trụ sở của một trong các bị đơn đó. Trường họp bị đơn có nơi cư trú hoặc nơi có trụ sở ở nước ngoài thì tòa án có thẩm quyền là tòa án nơi cư trú hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn.

Theo quy định tại Điều 41 Luật trọng tài thương mại thì tòa án thực hiện việc chỉ định trọng tài viên trong các trường hợp sau đây:

– Hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày nguyên đơn gửi đơn kiện cho bị đơn mà bị đơn hoặc các bị đơn không thông báo cho nguyên đơn tên trọng tài viên mà mình chọn.

– Hết thời hạn 15 ngày kể từ ngày hai trọng tài viên được chọh hoặc được tòa án chỉ định mà họ không chọn được trọng tài viên thứ ba làm chủ tịch hội đồng trọng tài; các bên thoả thuận vụ tranh chấp do trọng tài viên duy nhất giải quyết nhưng không chọn được trọng tài viên duy nhất.

Người có yêu cầu phải làm đơn có đủ các nội dung của đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự quy định tại Điều 312 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015. Người yêu cầu phải gửi kèm theo đơn yêu cầu các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.

Thời hạn giải quyết đơn yêu cầu của nguyên đơn là 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu. Thời hạn giải quyết đơn yêu cầu của các bên là 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu.

Khi xét yêu cầu, thẩm phán phải xem xét, xác định vụ ưanh chấp đó thuộc lĩnh vực cụ thể nào của hoạt động thương mại để chỉ định trọng tài viên cho phù hợp. Nếu chưa rõ ttanh chấp thuộc lĩnh vực gì của hoạt động thương mại, thẩm phán có quyền yêu cầu đương sự trình bày rõ thêm về vấn đề này. Thẩm phán có thể tham khảo ý kiến của các trung tâm trọng tài, liên hệ với hội luật gia cùng cấp, hiệp hội ngành nghề ở trung ương hoặc địa phương để các tổ chức này giới thiệu người có thể được chì định làm trọng tài viên cho phù hợp với việc giải quyết vụ tranh chấp cụ thể đó. Người được chỉ định làm trọng tài viên phải có đủ các đỉều kiện được quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật trọng tài thương mại và không thuộc một trong các trường hợp pháp luật cấm làm trọng tài viên quy định tại các khoản 2 Điều 20 Luật trọng tài thương mại. Ngoài ra, trước khi ra quyết định chỉ định trọng tài viên, thẩm phán cần phải xem xét, làm rõ để đảm bảo trọng tài viên đó không thuộc một trong các trường hợp phải thay đổi trọng tài viên quy định tại khoản 1 Điều 42 Luật trọng tài thương mại. Điều đó nhằm bảo đảm tính vô tư, khách quan và tránh việc ttọng tài viên sau khi được tòa án chỉ định trong quá trình thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình lại có thể bị thay đổi.

Việc chỉ định trọng tài viên là người nước ngoài, trong trường họp các bên đưa vụ tranh chấp có yếu tố nước ngoài ra giải quyết tại hội đồng trọng tài do các bên thành lập phải căn cứ vào pháp luật về trọng tài của nước đó để xem xét tiêu chuẩn là ttọng tài viên và thủ tục tòa án nước đó chỉ định ttọng tài viên để chỉ định ttọng tài viên. Trong trường hợp này, người có đơn yêu cầu tòa án chỉ định trọng tài viên là người nước ngoài có nghĩa vụ phải cung cấp cho tòa án các văn bản pháp luật về trọng tài của nước đó đã được dịch ra tiếng Việt và bản dịch phải được công chứng, chứng thực hợp pháp.

2. Thủ tục thay đổi trọng tài viên

Quyết định giải quyết tranh chấp của hội đồng trọng tài vụ việc có giá trị bắt buộc các bên phải thi hành nền nếu trọng tài viên đã được các bên lựa chọn giải quyết tranh chấp có khả năng không bảo đảm sự vô tư, khách quan thì các bên đều có quyền yêu cầu tòa án thay đổi trọng tài. Tòa án có thẩm quyền giải quyết là tòa án nơi hội đồng trọng tài giải quyết tranh chấp. Theo Điều 42 Luật trọng tài thương mại thì các bên có quyền yêu cầu thay đổi trọng tài viên trong trường hợp sau:

– Trọng tài viên là người thân thích hoặc là người đại diện của một bên;

– Trọng tài viên có lợi ích liên quan ưong vụ tranh chấp;

– Có căn cứ rõ ràng cho thấy trọng tài viên không vô tư, khách quan;

– Đã là hoà giải viên, người đại diện, Luật sư của LVN Group của bất cứ bên nào trước khi đưa vụ tranh chấp đó ra giải quyết tại trọng tài, trừ trường hợp được các bên chấp thuận bằng văn bản.

Người có yêu cầu thay đổi trọng tài viên phải làm đơn có đủ các nội dung quy định tại Điều 362 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015. Trong đó, phải nêu rõ yêu cầu thay đổi trọng tài viên nào, lí do và yêu càu thay đổi ttọng tài viên… Người yêu phải gửi kèm theo đơn yêu cầu các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.

Theo khoản 4 Điều 42 Luật trọng tài thương mại thì thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu thay đổi ttọng tài viên là 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu của một hoặc các ttọng tài viên, của một hoặc các bên ttanh chấp, thẩm phán được phân công giải quyết yêu cầu thay đổi ttọng tài viên căn cứ vào quy định tại Điều 20 và khoản 1 Điều 42 Luật trọng tài thương mại để xác định ttọng tài viên có thuộc trường hợp bị thay đổi hay không. Trong trường hợp cần thiết, thẩm phán có thể đề nghị ttọng tài viên bị yêu cầu thay đổi trình bày ý kiến của họ về yêu cầu thay đổi trọng tài viên của đương sự.

Trong trường hợp yêu cầu thay đổi trọng tài viên của đương sự là có căn cứ, thẩm phán ra quyết định thay đổi trọng tài viên. Quyết định này phải được gửi ngay cho các đương sự, trọng tài viên bị thay đổi, hội đồng trọng tài do các bên thành lập để các bên đương sự thực hiện việc lựa chọn trọng tài viên khác thay thế. Nếu không chấp nhận yêu cầu thay đổi trọng tài viên của đương sự thì thẩm phán phải trả lời bằng văn bản cho đương sự, trong đó nêu rõ lí do của việc không chấp nhận.

Mọi vướng mắc pháp lý về luật dân sự, luật trọng tài thương mại, luật tố tụng dân sự về chỉ định, thay đổi trọng tài viên cũng như các vấn đề khác liên quan. Hãy gọi ngay: 1900.0191 để được Luật sư tư vấn pháp luật dân sự, thừa kế trực tuyến.

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật dân sự – Công ty luật LVN Group