Xem bói là gì? Khi nào xem bói bị coi là vi phạm pháp luật?

1. Xem bói là gì?

Bói toán là một tập tục đã xuất hiện từ thời xa xưa và được sử dụng để dự đoán tương lai, xem các sự kiện trong quá khứ. Thầy bói sử dụng các yếu tố bên ngoài, như ngày sinh hoặc đường chỉ tay của một người để đưa ra dự đoán. Có hai loại bói toán: khoa học (sử dụng các phép tính) và phi khoa học (dựa vào trực giác). Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết các thầy bói đều kết hợp cả hai hình thức. Bói toán, là hành động dự đoán các sự kiện trong tương lai, thường được gọi là lời tiên tri. Tuy nhiên, bản chất của bói toán là nó có thể được tính toán và có mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện trong quá khứ và tương lai của một người. Khi chuẩn bị làm những việc quan trọng trong đời như cưới vợ, làm nhà, mua xe, người ta thường tìm đến thầy bói để được hướng dẫn. Bói toán là một loại hoạt động thường gắn liền với tôn giáo vì nó dựa trên niềm tin cá nhân của một người vào thế giới tâm linh. Xem bói là cách để con người trút bỏ tâm lý lo lắng, vạch cho mình một dự tính cho tương lai. 

2. Xem bói có vi phạm pháp luật không?

Thực chất, bởi vì xem bói là hoạt động đã xuất hiện lâu đời và mang một quan niệm tâm linh nhất định trong tiềm thức của nhiều người nên ở nhiều địa phương, hoạt động bói toán vẫn được thực hiện, đặc biệt vào những tháng đầu năm để phục vụ nhu cầu của người dân. Người ta đi xem bói vào dịp Tết, ngày đầu tiên của một năm mới, bởi họ cho rằng hoạt động này sẽ mang lại may mắn cho họ. Bói toán có thể có nhiều hình thức khác nhau, bao gồm cả việc xem xét theo các hình thức truyền thống và hiện đại. Có người cho rằng Tết đến xuân về là lúc người ta rủ nhau đi xem bói. Bói toán có thể là nguồn vui và may mắn cho người xem. Người ta cũng tin rằng các thầy bói có thể sử dụng năng lực của mình để đưa ra phán đoán về cuộc sống của người xem. Những phán xét này có thể khuyến khích hoặc làm nản lòng, tùy thuộc vào tinh thần mà chúng được thực hiện. Nếu việc xem bói của họ không nhằm mục đích trục lợi, không mang đến hậu quả xấu, đồng thời không làm ảnh hưởng đến trật tự an ninh xã hội thì sẽ không bị coi là vi phạm pháp luật và sẽ không bị xử lý.

3. Khi nào xem bói bị coi là vi phạm pháp luật?

Hoạt động xem bói bị coi là vi phạm pháp luật nếu hoạt động đó được thực hiện nhằm lợi dụng bói toán để trục lợi bất chính. Hành vi này sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật, phụ thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm của hành vi để có các hình thức xử lý khác nhau. Theo quy định của pháp luật, việc lợi dụng các hoạt động như bói toán, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, làm bùa chú, truyền bá bùa chú và các hình thức tương tự khác để trục lợi là hành vi vi phạm pháp luật. Trục lợi hiểu một cách đơn giản là lợi dụng niềm tin tâm linh của người khác để thu lợi nhuận cho chính mình. Thực hiện theo quy định tại Nghị định số 167/2013/NĐ-CP, các hoạt động như: Gây mất trật tự ở rạp hát, rạp chiếu phim, nhà văn hóa, câu lạc bộ, nơi biểu diễn nghệ thuật, nơi tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao, lễ hội, triễn lãm, hội chợ, trụ sở cơ quan, tổ chức khu dân cư, trường học, bệnh viện, nhà ga, bến tàu, bến xe, trên đường phố, ở khu vực cửa khẩu, cảng hoặc ở nơi công cộng khác cũng bị coi là vi phạm pháp luật. Trong trường hợp có bất kỳ hậu quả nghiêm trọng nào từ việc sử dụng các hoạt động mê tín dị đoan để thu lợi tài chính thì người đó có thể bị điều tra và chịu trách nhiệm hình sự về hành vi mê tín dị đoan trái pháp luật.

Theo quy định tại Điều 320 Bộ luật Hình sự năm 2015: 

1. Người nào dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hợc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Làm chết người;

b) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Như vậy, hành nghề mê tín dị đoan được hiểu là sử dụng bói toán, yêu thuật vượt qua khỏi phạm vi tâm linh. Mê tín dị đoan thực chất không phải khoa học, và trở thành sự mù quáng, tin vào thần thánh, ma quỷ,… Mặc dù nhà nước ta vẫn luôn cho phép và tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân nhưng hoạt động mê tín dị đoan thì hoàn toàn bị nghiêm cấm nhằm đảm bảo trật tự xã hội và nếp sống văn minh. Để cấu thành tội danh được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015, ta có thể thấy một số dấu hiệu pháp lý của tội phạm như sau:

– Khách thể của tội phạm: Tội phạm xâm phạm vào nếp sống văn minh trong xã hội, xâm phạm vào trật tự – an toàn xã hội.

– Mặt khách quan của tội phạm: Hành vi hành nghề mê tín dị đoan. Đó là hành vi bói toán dưới mọi hình thức làm mất trật tự công cộng và gây thiệt hại đến sức khỏe, tính mạng của người khác. Người phạm tội sử dụng các hình thức bói toán mê tín, vượt ra khỏi phạm trù tâm linh, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà vẫn vi phạm. 

– Mặt chủ quan của tội phạm: Tội phạm được thực hiện dưới hình thức lỗi cố ý gián tiếp.

– Chủ thể của tội phạm: Tội phạm được thực hiện bởi những người đã có đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự cho chính hành vi của mình.

4. Hành vi hành nghề xem bói trái pháp luật bị xử phạt như thế nào?

Pháp luật Việt Nam đã có những quy định rất rõ ràng và cụ thể về hình thức và mức độ xử phạt đối với những hành vi hành nghề xem bói trái pháp luật tại Khoản 7 Điều 14 Nghị định 38/2021/ NĐ-CP như sau:

– Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.0000 đồng đối với hành vi tham gia hoạt động mê tín dị đoan trong lễ hội.

– Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi tổ chức hoạt động mê tín dị đoan.

– Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa để trục lợi, hoạt động mê tín dị đoan.

Đồng thời, Khoản 2 Điều 1 Nghị định 128/2022/NĐ-CP cũng quy định rõ: “Mức phạt tiền quy định tại Chương II và Chương III Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại các khoản 2, 5, 6 và 7 Điều 10; các khoản 4, 5, 6 và 7 Điều 10a; điểm a khoản 2, các khoản 3, 5 và 6, các điểm a, b, c và d khoản 7 Điều 14; các khoản 1, 2, 3, 4 và điểm b khoản 5 Điều 21; các khoản 1, 2, 3, 4 và điểm b khoản 5 Điều 23; khoản 1 Điều 24; các Điều 30, 38, 39 và 40 Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với tổ chức”. Cần lưu ý rằng đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Như vậy, theo quy định trên thì xem bói nếu hành vi xem bói được thực hiện theo chiều hướng mê tín dị đoan, giả thần giả quỷ nhằm trục lợi bất chính và làm ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe, quyền lợi của người khác thì có thể bị coi là vi phạm pháp luật và bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Trên đây là những thông tin liên quan đến hành vi bói toán Luật LVN Group muốn cung cấp tới bạn đọc. Nếu bạn đọc còn thắc mắc về các vấn đề pháp lý thì vui lòng liên hệ đến tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến: 1900.0191 để được hỗ trợ. Xin chân thành cảm ơn bạn đọc đã quan tâm theo dõi!