Vì em mới ra trường và rất muốn có công việc nên đã làm theo. Trong đơn em có viết: “nếu tôi không có lý do chính đáng không thể tiếp tục làm việc như bệnh tật. Và không được sự đồng ý của công ty mà tôi tự ý nghỉ việc, tôi xin chịu mọi hình phạt từ phía công ty. Về phía bản thân tôi xin đề xuất phạt 3 tháng lương nếu vi phạm cam kết”. Vào ngày 05/3/2018, em trình đơn xin thôi việc, (sếp yêu cầu em phải thay đổi thành đơn xin chấm dứt hợp đồng lao động).

Chiều cùng ngày sếp yêu cầu hành chính ra thông báo em phải bồi thường 3 tháng lương theo nội dung cam kết. Em có viết đơn kiến nghị gửi lên. Sếp gọi em vào họp riêng và thông báo, đây là lần cuối cùng giải quyết vấn đề của em, đơn kiến nghị của em hoàn toàn sai, cam kết của em được viết vào lúc em có lý trí, không phải mất trí nhớ, lý do chính đáng phải có bằng chứng, công chứng địa phương. Ngày 07/03/2018, em đã trình đơn xác nhận hoàn cảnh gia đình khó khăn, ba mẹ lớn tuổi, phải về quê phụng dưỡng có xác nhận của địa phương lên chủ tịch công đoàn công ty.

Câu trả lời nhận được là “sẽ cố hết sức, tuy nhiên trường hợp xấu nhất có thể xảy ra là em phải bồi thường ít nhất 1 tháng lương”. Em nhận thấy theo nội dung cam kết em đã không vi phạm, em có lý do chính đáng có xác nhận của địa phương, đồng thời em có thông báo trước 30 ngày theo bộ luật lao động 2012 (hợp đồng của em là hợp đồng có thời hạn 1 năm).

Tại sao lại yêu cầu em phải bồi thường theo bản cam kết chỉ có em đơn phương ký và em không hề vi phạm. Kính mong Luật sư của LVN Group có thể xem xét và cho em câu trả lời về tình huống này cũng như em nên giải quyết như thế nào ?

 Em xin chân thành cảm ơn.

Luật sư trả lời:

Điều 3 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau:

“Điều 3. Các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự

1. Mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kỳ lý do nào để phân biệt đối xử; được pháp luật bảo hộ như nhau về các quyền nhân thân và tài sản.

2. Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng.

3. Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực.

4. Việc xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự không được xâm phạm đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

5. Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự.”

Và Điều 7 Bộ luật Lao động năm 2012 quy định như sau:

“Điều 7. Quan hệ lao động

1. Quan hệ lao động giữa người lao động hoặc tập thể lao động với người sử dụng lao động được xác lập qua đối thoại, thương lượng, thoả thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau.

2. Công đoàn, tổ chức đại diện người sử dụng lao động tham gia cùng với cơ quan nhà nước hỗ trợ xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ; giám sát việc thi hành các quy định của pháp luật về lao động; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động.”

Như vậy, pháp luật Việt Nam hoàn toàn công nhận những thỏa thuận trên cơ sở tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Do đó, bản cam kết của bạn có giá trị đối với phần cam kết làm việc trong bao nhiêu lâu, còn với những cam kết khác chúng tôi cần phải xem cụ thể thì mới có thể xác định chính xác cho bạn được. 

Trong dữ liệu bạn đưa ra thì vào ngày 5/3/2018 bạn có làm đơn xin thôi việc gửi tới đơn vị, lý do xin chấm dứt của bạn là hoàn cảnh gia đình khó khăn, ba mẹ lớn tuổi, phải về quê phụng dưỡng. Lý do này của bạn có xác nhận của địa phương. Đối chiếu theo quy định Bộ luật Lao động năm 2012 thì đúng là bạn hoàn toàn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo vì hoàn cảnh khó khăn, cụ thể:

“Điều 37. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động

1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn trong những trường hợp sau đây:

a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

b) Không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

c) Bị ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động;

d) Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động;

đ) Được bầu làm nhiệm vụ chuyên trách ở cơ quan dân cử hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy nhà nước;

e) Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền;

g) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 90 ngày liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và một phần tư thời hạn hợp đồng đối với người làm việc theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa được hồi phục….”

Và Điều 11 Nghị định 05/2015/NĐ-CP có hướng dẫn về hoàn cảnh khó khăn, cụ thể như sau:

“Điều 11. Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động ….

2. Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động tại Điểm d Khoản 1 Điều 37 của Bộ luật Lao động trong các trường hợp sau đây: 

a) Phải nghỉ việc để chăm sóc vợ hoặc chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, bố vợ, mẹ vợ hoặc bố chồng, mẹ chồng, con đẻ, con nuôi bị ốm đau, tai nạn; 

b) Khi ra nước ngoài sinh sống hoặc làm việc; 

c) Gia đình gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, dịch bệnh hoặc chuyển chỗ ở mà người lao động đã tìm mọi biện pháp nhưng không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động.”

Do đó, với lý do bạn đưa ra để chấm dứt hợp đồng là “ba mẹ lớn tuổi, phải về quê phụng dưỡng” chưa thực sự là hoàn cảnh khó khăn đã được quy định tại điều luật trên. Vì vậy, việc nộp đơn xin thôi việc (chấm dứt hợp đồng lao động) của bạn sẽ được xác định là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật, bạn có khả năng sẽ phải bồi thường. 

Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ Luật sư tư vấn pháp luật lao động trực tuyến qua tổng đài điện thoại gọi số: 1900.0191 để được giải đáp.

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật Lao động – Công ty luật LVN Group