1. Những lưu ý khi nhập khẩu và phân phối sản phẩm liên quan đến các sáng chế ?

Thưa Luật sư của LVN Group, tôi xin hỏi: Công ty A (nhật bản) đã đăng ký và được cấp bằng độc quyền sáng chế tại nhật bản và nhiều quốc gia khác trong đó có việt nam đối với sáng chế “điều hòa xuyên thấu không có cánh quạt”. Điểm mấu chốt của sáng chế này là thiết bị “vòng bay hơi” giúp làm mát phòng một cách êm ái, ngăn khí nóng bay ngược vào trong phòng mà không tốn nhiều điện.

Sáng chế đang trong thời hạn bảo hộ tại việt nam. Công ty A phát hiện ra trên thị trường có bán sản phẩm điều hòa sử dụng thiết bị “vòng bay hơi” giống với sáng chế của họ do công ty B (hàn quốc) sản xuất và công ty tnhh Đức Hùng nhập khẩu và phân phối độc quyền tại việt nam. Vậy:

– Việc nhập khẩu và phân phối sản phẩm điều hòa sử dụng thiết bị “vòng bay hơi” của công ty tnhh đức hùng có xâm phạm quyền đối với sáng chế của công ty a (nhật bản) tại việt nam không ? Tại sao ?

– Nếu có hành vi xâm phạm thì công ty a có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi của họ.

– Trần Quỳnh Thiếu

Luật sư trả lời:

Quyền sở hữu công nghiệp của Công ty A đối với sáng chế cho sản phẩm “điều hòa xuyên thấu không có cánh quạt” tại Nhật Bản và nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam được pháp luật hiện hành bảo hộ thông qua việc cơ quan có thẩm quyền đã cấp bằng độc quyền sáng chế. Bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực pháp lý trên phạm vi toàn lãnh thổ Nhật Bản và các quốc gia đã đăng ký bảo hộ trong đó có Việt Nam và có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết hai mươi năm kể từ ngày nộp đơn.

Quyền tài sản của chủ sở hữu được quy định tại Khoản 1, Điều 123, Luật sở hữu trí tuệ 2005; theo quy định này thì pháp luật Việt Nam hiện hành cho phép Công ty A là chủ sở hữu sáng chế thiết kế động cơ máy hút bụi có các quyền tài sản sau đây:

a) Sử dụng, cho phép người khác sử dụng đối tượng sở hữu công nghiệp theo quy định tại Điều 124 và Chương X của Luật này;

b) Ngăn cấm người khác sử dụng đối tượng sở hữu c) Định đoạt đối tượng sở hữu công nghiệp theo quy định tại Chương X của Luật này.

Trong đó, sử dụng sáng chế là việc thực hiện các hành vi quy định tại Khoản 1, Điều 124, Luật này,cụ thể như sau:

a) Sản xuất sản phẩm được bảo hộ;

b) Áp dụng quy trình được bảo hộ;

c) Khai thác công dụng của sản phẩm được bảo hộ hoặc sản phẩm được sản xuất theo quy trình được bảo hộ;

d) Lưu thông, quảng cáo, chào hàng, tàng trữ để lưu thông sản phẩm quy định tại điểm c khoản này;

đ) Nhập khẩu sản phẩm quy định tại điểm c khoản này.”

Theo quy định tại Điều 126, Luật SHTT; Các hành vi sau đây bị coi là xâm phạm quyền của chủ sở hữu sáng chế:

1. Sử dụng sáng chế được bảo hộ, kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ hoặc kiểu dáng công nghiệp không khác biệt đáng kể với kiểu dáng đó, thiết kế bố trí được bảo hộ hoặc bất kỳ phần nào có tính nguyên gốc của thiết kế bố trí đó trong thời hạn hiệu lực của văn bằng bảo hộ mà không được phép của chủ sở hữu;

2. Sử dụng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mà không trả tiền đền bù theo quy định về quyền tạm thời quy định tại Điều 131 của Luật này”.

Như vậy, dựa theo những căn cứ pháp lý phân tích ở trên có thể đưa ra kết luận: việc Công ty Đức Hùng đã nhập khẩu và phân phối độc quyền tại Việt Nam sản phẩm điều hòa sử dụng thiết bị “vòng bay hơi” giống với sáng chế của công ty A đã vi phạm quyền sở hữu công nghiệp, quyền của chủ sỡ hữu sáng chế là Công ty A; cụ thể đó là Công ty Đức Hùng đã vi phạm quy định tại khoản 1, Điều 126, Luật SHTT với hành vi nhập khẩu và bán ra thị trường sản phẩm điều hòa sử dụng thiết bị “vòng bay hơi” giống với sản phẩm của Công ty A đang trong thời gian được pháp luật Việt Nam bảo hộ.

Sau khi đã phát hiện hành vi xâm phạm quyền đối với sáng chế của Công ty Đức Hùng. Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, thì đại diện Công ty A có thể thực hiện quyền tự bảo vệ hoặc yêu cầu các cơ quan thực thi xử lý hành vi xâm phạm đó bằng các biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự, hoặc yêu cầu áp dụng biện pháp kiểm soát hàng hoá xuất, nhập khẩu để phát hiện, ngăn chặn và xử lý hành vi xuất, nhập khẩu hàng hoá xâm phạm quyền…

Cụ thể đối với hành vi vi phạm của Công ty Đức Hùng sẽ bị buộc phải chấm dứt hành vi xâm phạm và bị áp dụng một trong các hình thức xử phạt chính sau đây:

+ Cảnh cáo.

+ Phạt tiền.

– Ngoài ra, căn cứ theo tính chất, mức độ xâm phạm, tổ chức, cá nhân xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn có thể bị áp dụng một hoặc các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:

+ Tịch thu hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu, phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ.

+ Đình chỉ có thời hạn hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực kinh doanh hàng hóa, đã xảy ra vi phạm.

– Ngoài các hình thức xử phạt trên, Công ty Đức Hùng còn có thể bị áp dụng một hoặc các biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:

+ Buộc tiêu huỷ hoặc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ.

+ Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam đối với hàng hoá quá cảnh xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc buộc tái xuất đối với hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, phương tiện, nguyên liệu, vật liệu nhập khẩu được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ sau khi đã loại bỏ các yếu tố vi phạm trên hàng hoá.

– Mức tiền phạt quy định tại điểm b khoản 1 Điều này được ấn định ít nhất bằng giá trị hàng hoá vi phạm đã phát hiện được và nhiều nhất không vượt quá năm lần giá trị hàng hoá vi phạm đã phát hiện được.

Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ Luật sư tư vấn pháp luật sỏ hữu trí tuệ trực tuyến qua tổng đài điện thoại, gọi ngay số: 1900.0191 để được giải đáp. Trân trọng./.

2. Xét xử vụ xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế đầu tiên tại Việt Nam

Toà án nhân dân tỉnh ĐăkLăk vừa đưa ra xét xử vụ khiếu kiện xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đầu tiên ở ĐăkLăk đã kéo dài trong suốt 8 năm qua. Chiếc máy đùn gạch được cải tiến có thêm trục cào và dao cán do ông Hoàng Thịnh trú tại Buôn Trấp, huyện Krông Bana là tác giả và chủ sở hữu giải pháp hữu ích đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền số 319 năm 2002.

Đầu năm 2003 ông Thịnh phát hiện cơ sở sản xuất gạch Việt Mỹ do ông Nguyễn Đình Mỹ và bà Thái Thị Thu Sương làm chủ đã và đang sử dụng máy đùn gạch có trục cào chế tạo dựa trên giải pháp hữu ích của Ông để sản xuất gạch kinh doanh thu lợi nhuận.

Những chiếc máy đùn gạch kiểu cũ yêu cầu người lao động phải liên tục dùng tay hoặc chân ép nguyên liệu vào lô nghiền nhào. Điều này dễ dẫn đến tai nạn do mệt mỏi, thiếu tập trung. Đồng thời, máy có năng suất không cao, chất lượng gạch không đồng đều, do thường xuyên phải ngừng chạy để xử lý tình trạng tắc nghẽn ở khuôn tạo hình do nguyên liệu xấu có lẫn sỏi sạn.
Sản phẩm cải tiến của ông Thịnh được bổ sung trục cào và dao cán đã khắc phục được những nhược điểm đó. Máy đùn gạch đã được ông Thịnh cải tiến bao gồm vỏ máy, đầu trên của nó có bố trí phễu, hai quả lô lắp quay được trong vỏ máy, trục cào lắp quay được vào vỏ bên trên hai quả lô và một con dao cán được lắp nằm ngang vào giữa hai quả lô, trong đó trục cào có các dãy răng có tác dụng cào liên tục đất nguyên liệu từ phễu cấp cho hai quả lô làm tăng năng suất nghiền-nhào. Dao cán được đặt xen giữa hai quả lô và có cạnh trên nằm cao hơn tâm của hai quả lô và dao để tăng khả năng nghiền sỏi sạn và khắc phục hiện tượng gây tắc nghẽn ở cửa khuôn gạch, do đó nâng cao năng suất của máy đùn gạch, chất lượng gạch đồng đều, ít thứ phẩm, đảm bảo độ bền của máy. Theo tính toán hiệu quả của máy đùn gạch theo giải pháp hữu ích này đem lại và đối chứng thực tế sử dụng cho thấy nếu sản xuất bằng máy thường không có trục cào công suất chỉ đạt 1200viên/giờ, trong khi đó sử dụng máy đùn gạch có trục cào của ông Thịnh công suất đạt 2.500viên/giờ gấp đôi máy thường, hơn thế nữa sản phẩm gạch ra lò ít bị lỗi và tăng mức độ an toàn lao động.
Sau khi phát hiện Cơ sở Việt Mỹ sử dụng chiếc máy đùn gạch có trục cào của mình, ông Thịnh đã yêu cầu Cơ sở này ngừng sản xuất vì chưa được Ông cho phép, đồng thời nhờ cơ quan chức năng can thiệp, theo đó Sở khoa học và công nghệ và các cơ quan chức năng khác đã vào cuộc, lập biên bản hiện trường, kiểm tra đối chất với chủ sở hữu và người sử dụng, đánh giá dựa trên máy đùn gạch theo giải pháp hữu ích của ông Thịnh đối với máy móc thiết bị được sử dụng và đưa ra kết luận rằng hành vi của ông Nguyễn Đình Mỹ sử dụng máy đùn gạch dựa trên giải pháp hữu ích của ông Thịnh là trái phép vì chưa được phép của ông Thịnh.
Vụ việc được Sở khoa học công nghệ ĐăkLăk xem xét giải quyết nhưng chưa đưa ra kết luận cuối cùng. Đến cuối tháng 3/2008, UBND tỉnh ĐăkLăk có văn bản chỉ đạo chuyển toàn bộ hồ sơ xâm phạm quyền sở hữu giải pháp hữu ích giữa nhà sáng chế là ông Hoàng Thịnh với người sử dụng là ông Nguyễn Đình Mỹ và bà Thái Thị Thu Sương đến Toà án nhân dân tỉnh ĐăkLăk để giải quyết.
Ngày 18/7/2010 Hội đồng xét xử toà án nhân dân tỉnh ĐăkLăk đã mở phiên toà sơ thẩm. Trong quá trình giải quyết vụ án, bị đơn thể hiện mình là những người nông dân không nhận thức được việc họ sử dụng máy móc trên cơ sở giải pháp hữu ích đã được nhà nước cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích trong quá trình sản xuất, nếu muốn sử dụng phải được phép của chủ sở hữu. Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ các trường hợp sử dụng sáng chế/giải pháp hữu ích của người khác để kinh doanh thì phải trả thù lao cho tác giả, và phí chuyển giao quyền sử dụng cho chủ sở hữu sáng chế/giải pháp hữu ích. Do Cơ sở Việt Mỹ không thực hiện nghĩa vụ xin phép, trả các khoản thù lao và phí chuyển giao quyền sử dụng giải pháp hữu ích nên ông Hoàng Thịnh thực hiện việc đòi bồi thường thiệt hại. Khi đó, nhiều người đã không hiểu vì sao phải bồi thường thiệt hại. Suy nghĩ lâu nay của người sản xuất đơn giản là mua một cái máy về để sản xuất là xong, không cần biết cái máy đó có được sản xuất hợp pháp hay không và không hề tính đến quyền sở hữu trí tuệ của người khác. Trên cơ sở phân tích yêu cầu của ông Hoàng Thịnh về bồi thường thiệt hại do cơ sở sản xuất Việt Mỹ gây ra, Hội đồng xét xử đã xác định cơ sở Việt Mỹ đã xâm phạm quyền đối với giải pháp hữu ích của ông Hoàng Thịnh và buộc ông Nguyễn Đình Mỹ bồi thường cho ông Hoàng Thịnh số tiền là 351 triệu đồng. Vụ án xâm phạm quyền đối với giải pháp hữu ích sau 8 năm đã được khép lại và đem lại công bằng cho tác giả, chủ sở hữu giải pháp hữu ích.

Qua sự việc nêu trên, các doanh nghiệp, chủ sở hữu tài sản trí tuệ, bên cạnh việc đăng ký bảo hộ nên có cán bộ chuyên trách về sở hữu trí tuệ giúp bảo vệ có hiệu quả tài sản trí tuệ của mình. Những doanh nghiệp có uy tín trên thế giới đều rất coi trọng vấn đề bảo vệ quyền lợi của mình liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ, cũng như lợi ích của cộng đồng liên quan. Ngay tại Việt Nam, việc Công ty Unilever đã thành lập đội ACF với chức năng chuyên bảo vệ quyền đối với các nhãn hiệu của Công ty trên cơ sở chủ động hợp tác với các cơ quan chức năng, là một kinh nghiệm tốt. Bài học đắt giá của Cơ sở Việt Mỹ không chỉ cho những người nông dân làm doanh nghiệp như ông Mỹ, bà Sương mà cho tất cả những ai xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ một loại tài sản có giá trị trong nền kinh tế thị trường hiện nay.

>> THAM KHẢO DỊCH VỤ LIÊN QUAN: Dịch vụ tư vấn bảo hộ thương hiệu doanh nghiệp

3. Quyền tạm thời đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí?

Điều 131 Luật sở hữu trí tuệ 2005 quy định :

1. Trường hợp người nộp đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp biết rằng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp đang được người khác sử dụng nhằm mục đích thương mại và người đó không có quyền sử dụng trước thì người nộp đơn có quyền thông báo bằng văn bản cho người sử dụng về việc mình đã nộp đơn đăng ký, trong đó chỉ rõ ngày nộp đơn và ngày công bố đơn trên Công báo sở hữu công nghiệp để người đó chấm dứt việc sử dụng hoặc tiếp tục sử dụng.

Nhập khẩu và phân phối sản phẩm đang bảo hộ sáng chế có xâm phạm không?

Luật sư tư vấn đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ Gọi: 1900.0191

2. Đối với thiết kế bố trí đã được người có quyền đăng ký hoặc người được người đó cho phép khai thác thương mại trước ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nếu người có quyền đăng ký biết rằng thiết kế bố trí đó đang được người khác sử dụng nhằm mục đích thương mại thì người đó có quyền thông báo bằng văn bản về quyền đăng ký của mình đối với thiết kế bố trí đó cho người sử dụng để người đó chấm dứt việc sử dụng thiết kế bố trí hoặc tiếp tục sử dụng.

3. Trong trường hợp đã được thông báo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà người được thông báo vẫn tiếp tục sử dụng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí thì khi Bằng độc quyền sáng chế, Bằng độc quyền giải pháp hữu ích, Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp, Giấy chứng nhận đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn được cấp, chủ sở hữu sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí có quyền yêu cầu người đã sử dụng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí phải trả một khoản tiền đền bù tương đương với giá chuyển giao quyền sử dụng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí đó trong phạm vi và thời hạn sử dụng tương ứng.

Tham khảo:

>> Tải Luật sở hữu trí tuệ năm 2005;

>> Tải luật sở hữu trí tuệ sửa đổi, bổ sung năm 2009;

Trân trọng./.
Phòng Sở hữu Trí tuệ – Công ty luật LVN Group