1 Định nghĩa

Khác hẳn với hệ thống ” luật tập quán”, ở Pháp người ta hiểu “luật” là tất cả các qui phạm pháp luật do chính quyềh ban bố , dù là do Quốc hội, do các bộ trưởng, tỉnh trưởng hay do các thị trưởng bàn hành . Nhưng theo thì danh từ luật dũng để chỉ các qui phạm pháp luật do hai Viện thông qua , Tổng thống ban hành và được công bố trong Công báo . Có những lĩnh vực chỉ có luật mớì điều chỉnh được, như các quyền tự do , năng lực pháp lý của con người, chế độ hôn nhân và thừa kế .Ngoài ra còn những văn bản pháp qui của Thủ tướng hoặc của các Bộ trưởng bàn hành mà người ta gọi là “nghị định ” hay “quyết định”; các văn bản pháp qui do tỉnh trưởng hoặc thị.trưỏng ban hành cũng gọi là “quyết định”.

2 Hiệu lực bắt buộc

Theo nghĩa rộng thì hiệu lực bắt buộc của luật không phải bao giò cũng mạnh như nhau. –

Người ta phân biệt:

Những luật có tính cách mệnh lệnh bắt buộc không ai được làm trái . Như văn bản qui định ngày nghỉ được hưởng lương của người lao đông bắt buộc phải thi hành cả ngay khi người chủ và người làm công ty hợp đồng lao động đã khước từ quyền ấy .Có thể nhận biết tính cách mệnh lệnh bắt buộc của một luật khi trong văn bản đó ghi rõ những công thức như: ” Không chấp hành sẽ vô hiệu mọi thỏa thuận trái luật”, hay là khi nội dung luật điều chỉnh một vấn đề liên quan đến trật tự công cộng. Ví dụ các bên đương sự , không thể thỏa thuận với nhau là đưa thẳng vụ trạnh chấp lên một tòa phúc thẩm mặc dù không có văn bản nào ngăn cấm sự thỏa thuận tương tự như thế

Những luật phụ trợ chỉ áp dụng khi các đương sự không biểu lộ ý định trái lại .Như hai vợ chồng lấy nhau mà không cụ khế ước tài sản thì phải theo chế độ pháp luật về tài sản chung, nhưng nếu trước khi kết hôn họ thỏa thuận với nhau một khế ước tài sản riêng thì khế ước đó có giá trị cần lưu ý, trong lĩnh vực luật thương mại, những qui định có Mên’ qúán đẹn trật tự công cộng mà các đương sự bắt buộc phải tuân thẹo và không được làm trái thì tương đối ít ; phần lớn các qui định có tính,cách hướng dẫn.Cho nên , để đánh giá những quan hệ giữạ các bên ký kết, cần xem xét các điều khoản thỏa thuận giữa họ (xem chương 16) hoặc các điều lệ của công ty. Trong lĩnh vực kinh doanh , cần hết sức coi trọng các điệu thoả thuận giữa các bên dù là khi họ ngồi đàm phán với nhau, hay khi một bên đưa ra hợp đồng theo mẫu sẵn mà bên kia dù ở vào thế bị động vẫn cứ phải châp nhận hợp đồng chưa được thảo luận kỹ .

3 Phạm vi áp dụng

a) Áp dụng luật trong không gian . ; .

Luật của Pháp trên nguyên tắc, được áp dụng trên toàn lãnh thổ nước Pháp. Tuy nhiên đôi khi cũng có khác , như phải áp dụng các qui định của luật tư pháp quốc tế , và nhất là khi có một bên tham gia quan , hệ là người nước ngoài hoặc khi có quan hệ giữa các người có quốc tịch khác nhau . Như trường hợp một tòa án Pháp thụ lý đơn xin ly dị của hai vợ chồng quốc tịch Tây Ban Nha thì không thể áp dụng luật của Pháp mà phỉa áp dụng luật của Tây Ban nha

b) Áp dụng trong thời gian

Theo nguyên tắc luật được áp dụng ở pari hai ngày sau được đăng trong Công báo còn ở các tỉnh hai ngày sau khi công báo đến các quận Mặt khác , luật có hiệu lực cho đến khi bị bãi bỏ . Việc bãi bỏ sẽ được ghi rõ trong luật mới, hay có thể là mặc nhiên bị hủy bỏ, nếu các điều khoản của nó không phù hợp với những điều khoản của luật ban hành sau. Tuy nhiên , có khi có sự xụng đột tế nhị khó giải quyết giữa một luật mới với một luật cũ bị bãi bỏ . Ví dụ , một luật sửa đổi chế độ tài sản của hai vợ chồng kết hôn mà không có khế ước. Chắc chắn luật đó chỉ áp dụng cho các cặp vợ chồng kết hôn sau khi luật được công bố; nhưng còn đối với những cặp đã kết hôn trước đó thì tính sao ? vấn đề nói trên có tầm quan trọng trong thực tế do luật pháp thường có sự thay đổi luôn. Bộ luật dân sự (điều 2 ) đã thừa nhận nguyên tắc không hồi tố của các luật luật chỉ định đoạt cho tương lai; nó không có hiệu lực trở về trước”. Nhưng điều luật đó lại gây nên những khó khăn trong giải thích , ít nhất trên hai điểm sau đây

– Khi tình thế pháp lý đã mất đi thì luật mới không áp dụng : một cặp vợ chồng đã ly hôn từ trước khỉ có luật mới thay đổi chế độ tài sản trong hôn nhận thì quyền lợi của họ sẽ được giải quyết theo luật cũ .

– Khi tình thế pháp lý do luật mới qui định chưa hình thành thì luật mới sẽ được áp dụng.

Song nếu một tình thế pháp lý nảy sinh trước khi có luật mới .mà tình thế đó lại đẻ ra các hậu quả sau khi có lụật thì người ta quyết định vẫn áp dụng luật cũ để xem xét tình thế trước . Đối với hậu qủa tiếp tục xảy ra sau khi có luật mới thì áp dụng luật mới. Còn hậu qủa xảy ra trựớc thì. khộng được xem xét đến nữa .

Tương tự như thế , luật mới ban hành sửa đổi quyền của các chủ sở hữu bất động sản . Tất cả các hành vi hợp pháp mà người đó đã thực hiện trong khuôn khổ, luật cũ thì vẫn có giá trị . Nhưng một khi luật mới ban hành thì người đó phải theo luật mới; Tuy nhiên, đối vối những hợp đồng đã ký trước khi có luật mới thì chúng tiếp tục có hiệu lực và chúng hoàn toàn được điều chỉnh bởi luật cũ, trừ phi luật mới có những điều khoản liên quan đến trật tự công cộng thì phải được áp dụng ngay , ví dụ như trưòng hợp các luật về tiền cho thuê nhà ở , thuê trụ sở kinh doanh, thuê đất trồng trọt. Nguyên tắc không hồi tố của luật có những ngoại lệ như một luật mới có thể qui định là sẽ có hiệu lực trở về trước hay các luật về ’thủ tục tố tụng về thẩm quyền thì áp dụng ngay cho những vụ kiện đang tiến hành tố tụng , trừ trường hợp qui định khác; Sau cùng , có những luật giải thích được ban hành nhằm giải quyết một số khó khăn trong việc áp dụng một luật trước thì chúng sẽ được ghép vào văn bản trước, và như vậy ,có hiệu lực ngay.

4 Giải thích luật

Án lệ các tòa án chỉ có thể ra bản án về từng trường hợp cụ thể nguyện tắc phận chia quyền lực không cho phép các tòa án ra các phán quyết có tính cách áp dụng chung

Điều gì đã được phán xét trong một vụ kiện cụ thể thì chỉ có hiệu lực đối với các bên đương sự trong vụ kiện đó và đối với trường hợp cụ thể dạng tranh chấp. Tuy nhiên trong mỗi vụ kiện, các thẩm phán phải áp dụng luật vào trường hợp cụ thể đưa ra xét xử, và do đó thường phải giải thích luật nghĩa là tìm ra ý nghĩa chính xác của luật bởi vì luật tối nghĩa hoặc có thể hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau thường vì luật không tiên liệu chính xác tình huống và không đưa ra được một giải,pháp cho tình huống cụ thể đang xem xét. ( Bởi lẽ , một việc được phán quyết chỉ có giá trị tương đối , nên cũng những thẩm phán ấy, sau khi đã giải thích một văn bản theo một ý nghĩa nào đó , lại có thể giải thích nó theo một ý nghĩa khác trong một vụ khác giống hệt. Nhưng trên thực tế theo trình tự giám đốc thẩm , những phán quyết của các tòa án tư pháp có thể được đưa lên Tòa phá án để giám sát việc các thẩm phán áp dụng luật. Do đó mà dần dần hình thành một qui tắc chung , ít nhất là đối với các điểm quan trọng thường xảy ra trong thực tế .

Án lệ giữ một vai trò trọng yếu trong việc giải thích các văn bản pháp luật ở Pháp đã phát hành các tuyển tập án lệ công bố những phán quyết đặc sắc nhất của Tòa phá án hay ?của các tòa án khác, kèm theo bình luận ngắn . Nhờ đó mà biết được cách giải thích văn bản này hay văn bản khác . Lụận thuyết cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc giải thích luật và ngay cả trong việc xây dựng luật thực định .

Đó là những tác phẩm , những bài viết của những nhà luật học bình luận các quy phạm pháp luật hay án lệ của tòa án . Tùy thuộc vào uy tín khoa học của tác giả , các tòa án chấp nhận nhiều hay ít ý kiến của họ và thỉnh thoảng các nhà làm luật cũng sử dụng ý kiến và luận thuyết của họ trong xây dựng văn bản pháp luật , Ví dụ thuyết lạm dùng quyền hạn và thuyết ủy nhiệm vì lợi ích chung .

Luật trong lĩnh vực thương mại, kính doanh, luật dân sự là luật chung được áp dụng trong lĩnh vực thương mại khi không có các qui phạm riêng biệt. Trong bộ luật dân sự:, một số qui phạm pháp luật áp dụng cho hoạt động thương mai ( nhất là vấn đề lập hợp đồng và những điềụ khoản chủ yếu liên quạn đến hợp đồng lập công ty) .Những qui định riêng cho luật thương mại nằm trong.Bộ luật thương mại ban hành tháng 9 năm.1807 , nhưng từ 40 đến ngày nay đã liên tục được bổ sung, sửa đổi;

5 Những Công ước Quốc tế

Càng ngày, những quan hệ thương mại càng quốc tế hóa, càng cần có các công ước quốc tế để quy định quyền lợi và nghĩa vụ của các bên liên quan.Một số công ước quốc tế được áp dụng bằng cách Chính phủ Pháp cam kết áp dụng các qui tắc của công ước và dựa chúng vào luật của chính mình . Ví dụ trường hợp của luật đồng nhất các hối phiếu và các loại séc , hay luật về bằng sáng chế Nhưng có những công ước quốc tế khác được áp dụng độc lập với luật quốc gia bỏi vì chúng có hiệu lực cao hơn luật quốc gia . Theo điều 55 Hiến pháp nước Pháp ngày 4 tháng 10 năm 1958 , những điều khoản của một hiệp ưóc đã được phê chuẩn hợp lệ và được công bố thì sẽ đứng trên luật quốc gia về phương diện này , các hiệp ước hình thành khối Cộng đồng châu Âu là một nguồn ngày càng quan trọng của pháp luật nước Pháp , ít ra là trong lĩnh vực các quan hệ quốc tế về phương diện này có thể kể đến các điều 85 và 86 của Hiệp ước Rôm về ” những thỏa thuận và sự lạm dụng về địa vị ưu thế trong kinh doanh”.

Mọi vướng mắc về các vấn đề pháp lý liên quan đến bài viết , Hãy gọi ngay: 1900.0191 để đượcLuật sư tư vấn pháp luật hình sự trực tuyến qua tổng đài.

Bộ phận tư vấn pháp luật hình sự – Công ty luật LVN Group

Công Ty Luật LVN Group xin cảm ơn!!