Hiệu ứng thay thế (substitution effect) là sự thay thế một sản phẩm bằng sản phẩm khác do có sự thay đổi trong giá tương đối của chúng. Thông thường sự giảm giá của một sản phẩm làm tăng nhu cầu về nó. Một phần của sự gia tăng này là do hiệu ứng thay thế gây ra. Nếu giá mặt hàng X giảm và các hàng hoá khác không thay đổi, thì mặt hàng này sẽ trở nên hấp dẫn hơn và người tiêu dùng tìm cách thay thế các mặt hàng khác bây giờ đã trở nên đắt hơn một cách tương đối so với mặt hàng X Cùng với hiệu ứng thu nhập, hiệu ứng thay thế giúp chúng ta lý giải tại sao đường cầu lại dốc xuống.