Luật sư tư vấn:
Căn cứ quy định của Luật Đấu thầu năm 2013; Nghị định 63/2014/NĐ-CP và Nghị định 122/2021/NĐ-CP thì:
1. Mức phạt vi phạm hành vi vi phạm về kế hoạch lựa chọn nhà thầu
– Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
+ Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng trình tự, thủ tục và thẩm quyền trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu điều chỉnh theo quy định của pháp luật về đấu thầu;
+ Lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu không đầy đủ nội dung hoặc không đầy đủ căn cứ theo quy định của pháp luật về đấu thầu;
+ Không thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho toàn bộ dự án, dự toán khi đã đủ điều kiện lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho toàn bộ dự án, dự toán đó.
– Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi áp dụng phương thức lựa chọn nhà thầu, hình thức lựa chọn nhà thầu và loại hợp đồng không phù hợp với quy mô, tính chất gói thầu.
– Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
+ Tổ chức lựa chọn nhà thầu khi kế hoạch lựa chọn nhà thầu chưa được phê duyệt trừ trường hợp chỉ định thầu đối với các gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng; gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách;
+ Phân chia dự án, dự toán thành các gói thầu không đáp ứng yêu cầu về tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, tính đồng bộ của dự án dẫn đến làm giảm tính cạnh tranh trong đấu thầu hoặc để tránh áp dụng lựa chọn nhà thầu qua mạng.
2. Nguyên tắc lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu như thế nào?
Đấu thầu được coi là quá trình lựa chọn nhà thầu để thỏa thuận, ký kết hợp đồng cung cấp các dịch vụ, tư vấn, mua sắm hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn,…; lựa chọn nhà đầu tư để ký kết hợp đồng và thực hiện dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư.
Dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh công khai, công bằng và đảm bảo hiệu quả kinh tế.
Quy định kế hoạch lựa chọn nhà thầu được xây dựng và xác lập trên ba nguyên tắc chính:
– Kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải được lập cho toàn bộ dự án. Trường hợp chưa đủ điều kiện trên, cần tiến hành lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho một hoặc một số gói thầu để thực hiện trước
– Kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần ghi rõ số lượng các gói thầu và nội dung của từng gói.
– Việc phân chia dự án, dự toán mua sắm cần căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, đảm bảo tính đồng bộ của dự án, phù hợp với quy mô dự án.
3. Quy định về nội dung kế hoạch lựa chọn nhà thầu như thế nào?
Về nội dung của kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần phải đáp ứng đầy đủ các vấn đề quy định tại Điều 35 Luật đấu thầu năm 2013, Hướng dẫn tại Điều 5 Thông tư 10/2015/TT-BKDT cụ thể như sau:
Thứ nhất, về tên của gói thầu đang cần lựa chọn nhà thầu:
Việc đặt tên cho gói thầu phải phù hợp với tính chất, nội dung và công việc của gói thầu đó. Riêng đối với những gói thầu có nhiều phần riêng biệt thì bên cạnh tên của gói thầu cần phải đặt tên thể hiện về nội dung của những phần đó.
Thứ hai, kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải có đầy đủ thông tin về giá gói thầu.
– Trong trường hợp gói thầu có nhiều phần riêng biệt thì phải ghi rõ giá ước tính của mỗi phần
– Đối với những gói thầu khác nhau thì giá gói thầu được xác định trên cơ sở các phương thức khác nhau, cụ thể:
+ Với những gói thầu về đầu tư, giá gói thầu là tổng mức đầu tư
+ Với các dự toán mua sắm thì giá gói thầu là dự toán
+ Đối với những gói thầu về dịch vụ (bao gồm tư vấn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả thi) thì giá gói thầu được xác định trên cơ sở thông tin về trung bình giá theo thống kê của những dự án trước đó.
Lưu ý:
– Giá gói thầu được xây dựng phải bao gồm cả các loại phí, lệ phí, thuế và cả chi phí dự phòng.
– Trong trường hợp cần thiết, trước ngày mở thầu 28 ngày, giá gói thầu có thể được cập nhật.
Thứ ba, trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải ghi rõ về nguồn vốn hoặc những vấn đề liên quan đến vốn như phương thức, thời gian cấp vốn. Ngoài ra còn phải ghi rõ về thông tin của nhà tài trợ và cơ cấu của nguồn vốn đối với những trường hợp sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức.
Thứ tư, kế hoạch lựa chọn nhà thầu được xây dựng cần thể hiện rõ về hình thức, phương thức lựa chọn cũng như thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu.
Thứ năm, để làm căn cứ lập hồ sơ mời thầu, trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần phải xác định rõ về hình thức của hợp đồng cũng như thời gian thực hiện.
4. Quy định hiện hành về trình tự lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu
Bước 1: Tiến hành lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định
Theo quy định tại Điều 34 Luật đấu thầu năm 2013, tùy thuộc vào các loại gói thầu khác nhau mà kế hoạch lựa chọn nhà thầu được lập dựa trên cơ sở các căn cứ khác nhau, cụ thể như sau:
Thứ nhất, đối với gói thầu là các dự án, kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải căn cứ trên cơ sở sau:
– Nguồn vốn của dự án cần được lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu
– Hành lang pháp lý điều chỉnh như các văn bản pháp lý, các điều ước, thỏa thuận quốc tế
– Các quyết định phê duyệt, Giấy chứng nhận dầu tư, quyết định của người đứng đầu chủ đầu tư hoặc đơn vị được giao chuẩn bị dự án,…
Thứ hai, đối với các gói thầu về mua sắm thường xuyên, việc lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần dựa trên cơ sở:
– Nguồn vốn và các tiêu chuẩn, định mức về những trang thiết bị, phương tiện làm việc cần được mua mới hoặc thay thế, bổ sung theo quy định.
– Dựa trên cơ sở những quyết định, đề án đã được phê duyệt và kết quả thẩm định giá, báo giá của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Bước 2: Thực hiện việc trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Theo quy định tại Điều 37 Luật đấu thầu năm 2013 và Hướng dẫn tại Điều 6 Thông tư 10/2015/TT-BKHĐT, việc trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu được thực hiện như sau:
Thứ nhất, thẩm quyền trình duyệt kế hoạch được phân định như sau:
– Chủ đầu tư của các gói thầu là dự án, bên mời thầu đối với những gói thầu mua sắm là người thực hiện việc trình duyệt.
– Đối với những gói thầu cần phải thực hiện trước khi có kế hoạch phê duyệt sẽ do đơn vị thuộc chủ đầu tư (hoặc đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án nếu trường hợp chưa xác định được chủ đầu tư) phải có trách nhiệm trình duyệt.
Thứ hai, về nội dung của văn bản trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần đầy đủ các phần công việc sau đây:
– Những công việc đã được thực hiện từ việc chuẩn bị dự án, các gói thầu thực hiện trước cho đến căn cứ pháp lý có liên quan.
– Các công việc không áp dụng được hình thức lựa chọn nhà thầu như đền bù giải phóng mặt bằng, công việc của ban quản lý dự án, các vấn đề về khởi công, khánh thành, trả lãi vay,…
– Những phần công việc nằm trong kế hoạch lựa chọn cũng như những công việc chưa đáp ứng đủ điều kiện để lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu
– Giá trị tổng của những công việc đã được nêu ở trên.
Thứ ba, kèm theo bản kế hoạch lựa chọn nhà thầu để trình duyệt thì người có thẩm quyền trình phải gửi kèm theo các tài liệu có liên quan về căn cứ lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu của mình/.
Bước 3: Thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu được trình duyệt
Theo quy định tại Điều 37 Luật đấu thầu năm 2013 và Hướng dẫn tại Điều 6 Thông tư 10/2015/TT-BKHĐT, việc thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu được thực hiện như sau:
– Tổ chức có thẩm quyền thẩm định kế hoạch tiến hành kiểm tra, đánh giá những nội dung liên quan của kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần được duyệt.
– Sau khi hoàn tất việc kiểm tra, đánh giá, tổ chức được giao thẩm định có trách nhiệm lập báo cáo để trình đến người có thẩm quyền phê duyệt về kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Riêng những gói thầu thực hiện trước khi có quyết định phê duyệt thì báo cáo được trình đến người đứng đầu chủ đầu tư (hoặc đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án).
Lưu ý:
Thời hạn thực hiện thẩm định đối với kế hoạch lựa chọn nhà thầu được xác định là 20 ngày, tính từ ngày nhận đủ hồ sơ trình duyệt đến ngày gửi báo cáo thẩm định.
Bước 4: Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 37 Luật đấu thầu năm 2013 và Hướng dẫn tại Điều 7 Thông tư 10/2015/TT-BKHĐT, người có thẩm quyền tiến hành phê duyệt đối với kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải căn cứ vào báo cáo thẩm định để thực hiện việc phê duyệt.
Kể từ ngày nhận được báo cáo thẩm định thì trong thời gian 5 ngày làm việc, người có thẩm quyền phải thực hiện việc phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định.