Người dân có quyền được xem, kiểm tra chuyên đề của CSGT không?

1. Cảnh sát giao thông được dừng xe người dân để kiểm tra khi nào?

Vượt đèn đỏ, đi sai làn, không đội mũ bảo hiểm… bị Cảnh sát giao thông đang thực hiện nhiệm vụ trên đường yêu cầu dừng xe để xử phạt, đó là những trường hợp thực tế mà chúng ta thường gặp phải. Và nhiều người dân nghĩ rằng, Cảnh sát giao thông chỉ có quyền yêu cầu người dân dừng xe khi phát hiện những vi phạm trực tiếp như vậy. Tuy nhiên, theo quy định pháp luật thì Cảnh sát giao thông có thẩm quyền dừng xe người dân để kiểm soát trong nhiều trường hợp hơn. Cụ thể theo quy định tại Điều 16 Thông tư 65/2020/TT-BCA thì Cảnh sát giao thông thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát theo kế hoạch được dừng phương tiện giao thông để kiểm soát trong các trường hợp đó là:

(i) Khi trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, ghi thu được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác;

(ii)Khi thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

(iii) Khi có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện giao thông để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. 

(iv) Theo tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Như vậy, trong 04 trường hợp nêu trên Cảnh sát giao thông sẽ được yêu cầu người dân dừng phương tiện để thực hiện nhiệm vụ kiểm soát.

2. Người dân có được yêu cầu Cảnh sát cho  kiểm tra chuyên đề?

Theo như quy định tại điểm b khoản 1 Điều 16 Thông tư 65/2020/TT-BCA thì Cảnh sát giao thông được yêu cầu người dân dừng phương tiện để kiểm soát khi thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong những trường hợp như vậy, người điều khiển phương tiện thường có thái độ nghi ngờ về thẩm quyền kiểm tra của Cảnh sát giao thông so với việc đã phát hiện vi phạm thực tế, do đó, nhiều người thường yêu cầu Cảnh sát giao thông đang thực hiện nhiệm vụ xuất trình Chuyên đề để xác thực.

Tuy nhiên điều này thường không được Cảnh sát giao thông chấp nhận bởi lẽ không có quy định nào ghi nhận cho người dân được quyền yêu cầu kiểm tra chuyên đề cũng như không có quy định nào ghi nhận nghĩa vụ của Cảnh sát giao thông là phải xuất trình chuyên đề cho người dân xác minh tại thời điểm bị dừng phương tiện để kiểm soát. (khoản 2 Điều 16 Thông tư 65/2020/TT-BCA)

Tuy là vậy, nhưng không có nghĩa là người dân không có quyền được biết về chuyên đề kiểm soát, tuần tra của Cảnh sát giao thông. Mà theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Thông tư 67/2019/TT-BCA thì “Kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông, Kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề về giao thông; Kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm thường xuyên” là một trong những nội dung công khai của Công an nhân dân trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.

Theo đó thì các thông tin về tên đơn vi; tuyến đường; các loại phương tiện và các hành vi vi phạm tiến hành kiểm soát, xử lý; thời gian thực hiện trong từng chuyên đề sẽ được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử; Trang thông tin điện tử của cơ quan Công an; Đăng công báo; niêm yết tại trụ sở cơ quan công an; Công khai trên phương tiện thông tin đại chúng; được phổ biến thông qua công tác tiếp công dân, họp báo; thông cáo báo chí; hoạt động của người phát ngôn trong lực lượng Công an nhân dân.

Như vậy, theo quy định này, tuy rằng người dân không được quyền yêu cầu Cảnh sát giao thông xuất trình chuyên đề để xác thực tại thời điểm bị dừng xe kiểm soát song người dân hoàn toàn có thể tìm kiếm và tiếp cận nội dung các chuyên đề kiểm soát, tuần tra này trên các kênh công khai thông tin của Công an nhân dân như đã nêu trên đây.

3. Cảnh sát giao thông có bắt buộc phải xuất trình chuyên đề cho người dân kiểm tra?

Khoản 1 Điều 27 Nghị định 118/2021/NĐ-CP quy định, khi tiến hành xử phạt vi phạm hành chính người có thẩm quyền phải đảm bảo:

– Có lệnh hoặc quyết định thi hành công vụ của cơ quan có thẩm quyền, mặc trang phục, quân phục, sắc phục, phù hiệu của ngành hoặc sử dụng thẻ thanh tra thẻ công chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành theo quy định;

– Xử lý kịp thời, đúng tính chất, mức độ vi phạm, đúng quy định cảu pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính, điều lệnh, điều lệ, quy chế của từng ngành;

– Nghiêm túc, hòa nhã trong thực hiện công vụ.

Như vậy, theo quy định này có thể thấy, trường hợp Cảnh sát giao thông thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát theo chuyên đề thì sẽ phải mang theo chuyên đề tuần tra, kiểm soát đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tuy nhiên, theo quy định này thì không ghi nhận Cảnh sát giao thông có trách nhiệm phải xuất trình cho người điều khiển phương tiện kiểm tra chuyên đề này. Do đó, ở khía cạnh pháp lý thì Cảnh sát giao thông không có nghĩa vụ xuất trình chuyên đề để người dân kiểm tra khi dừng xe người dân để thực hiện nhiệm vụ kiểm soát, xử lý vi phạm. Song trên thực tế, để thuận tiện cho công tác thi hành nhiệm vụ cũng như tránh trường hợp người dân bị dừng xe quá khích, gây mất trật tự thì Cảnh sát giao thông hoàn toàn có thể đưa Kế hoạch kiểm soát theo chuyên đề cho người dân xem tại chỗ hoặc hướng dẫn người yêu cầu tra cứu, tiếp cận trên các kênh mà Cơ quan công an công khai Kế hoạch kiểm soát theo chuyên đề này (Điều 6 Thông tư 67/2019/TT-BCA).

Mọi vướng mắc pháp lý liên quan trong lĩnh vực giao thông đường bộ cần tham vấn ý kiến Luật sư của LVN Group vui lòng liên hệ tới Hotline 1900.0191 để được tư vấn hỗ trợ trực tuyến bởi Luật sư của Luật LVN Group. Rất mong nhận được sự hợp tác!