Phân biệt tội mua bán người và tội mua bán người dưới 16 tuổi?

Điều 150. Tội mua bán người

1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lừa gạt hoặc thủ đoạn khác thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

a) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người để giao, nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác;

b) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người để bóc lột tĩnh dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác;

c) Tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người khác để thực hiện hành vi quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản này.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm:

a) Có tổ chức;

b) Vì động cơ đê hèn;

c) Gây thương tỉch, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gãy rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhãn mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 3 Điều này;

d) Đưa nạn nhân ra khỏi biên giới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

đ) Đối với từ 02 người đến 05 người;

e) Phạm tội 02 lần trở lên.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Có tỉnh chất chuyên nghiệp;

b) Đã lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;

c) Gây thương tích, gây tôn hại cho sức khỏe hoặc gây rỏi loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

d) Làm nạn ‘nhân chết hoặc tự sát;

đ) Đổi với 06 người trở lên;

e) Tái phạm nguy hiểm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Điều 151. Tội mua bán người dưới 16 tuổi

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:

a) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để giao, nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác, trừ trường hợp vì mục đích nhân đạo;

b) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để bóc lột tĩnh dục, cưỡng bức lao động, lẩy bộ phận cơ thể hoặc vĩ mục đích vô nhăn đạo khác;

c) Tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người dưới 16 tuổi để thực hiện hành vi quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản này.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường họp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

b) Lợi dụng hoạt động cho, nhận con nuôi để phạm tội;

c) Đối với từ 02 người đến 05 người;

d) Đối với người mà mình có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng;

đ) Đưa nạn nhân ra khỏi biên giới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

e) Phạm tội 02 lần trở lên;

g) Vì động cơ đê hèn;

h) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vỉ của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản 3 Điều này.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Có tổ chức;

b) Có tỉnh chất chuyên nghiệp;

c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

d) Đã lẩy bộ phận cơ thể của nạn nhân;

đ) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát;

e) Đổi với 06 người trở lên;

g) Tái phạm nguy hiểm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú, cẩm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Nhóm hành vỉ phạm tội thứ nhẩf. Nhóm hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người để chuyển giao có kèm theo việc nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác. Đây là dạng hành vi mua bán người thông thường đã được luật hình sự Việt Nam quy định trong các BLHS 1985 và 1999. Xét về bản chất, đây là hành vi dùng tiền đồng hoặc phương tiện thanh toán khác như ngoại tệ, vàng,… để trao đổi mua bán người như hàng hoá. Khi việc mua bán xảy ra, người bị mua bán có thể biết hoặc không biết mình là đối tượng bị mua bán. Trong trường hợp biết mình bị mua bán, người bị mua bán có thể không đồng tình nhưng cũng có thể đồng tình với việc mua bán bản thân mình.

Như vậy, hành vi khách quan của nhóm hành vi phạm tội thứ nhất là hành vi hành vi tiếp nhận hoặc chuyển giao người kèm theo trả hoặc nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác (mua hoặc bán) và lỗi của chủ thể khi thực hiện các hành vi này là lỗi cố ý.

– Nhóm hành vi phạm tội thứ hai: Nhóm hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ . phận cơ thể của họ hoặc nhằm mục đích vô nhân đạo khác. Trong đó:

+ Bóc lột tình dục được hiểu là: “ép buộc người khác bán dâm, làm đối tượng để sản xuất ẩn phẩm khiêu dâm, trình diễn khiêu dâm hoặc làm nô lệ tình dục. ” (Điều 2 Luật phòng, chống mua bán người năm 2011)

+ Cưỡng bức lao động được hiểu là.- “dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc các thủ đoạn khác nhằm buộc người khác lao động trái ý muốn của họ. ” (Điều 2 Luật phòng, chống mua bán người năm 2011)

Như vậy, hành vi khách quan của nhóm hành vi phạm tội thứ hai là hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người nhằm các mục đích vô nhân đạo (bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của họ hoặc nhằm mục đích vô nhân đạo khác). Lỗi của chủ thể khi thực hiện các hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người là lỗi cố ý.

– Nhóm hành vi phạm tội thứ ba: Nhóm hành vi tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người khác để thực hiện hành vi thuộc nhóm thứ nhất hoặc thứ hai.

Như vậy, hành vi khách quan của nhóm hành vi phạm tội thứ ba là hành vi tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người với mục đích phục vụ cho việc thực hiện:

+ Hành vi tiếp nhận hoặc chuyển giao người kèm theo trả hoặc nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác (nhóm hành vi phạm tội thứ nhất);

+ Hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người nhằm các mục đích vô nhân đạo (bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của họ hoặc nhằm mục đích vô nhân đạo khác) (nhóm hành vi phạm tội thứ hai).

– Nhóm hành vi phạm tội thứ nhất’. Nhóm hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để giao có kèm theo việc nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác. Đây là hành vi dùng tiền đồng hoặc phương tiện thanh toán khác như vàng, ngoại tệ… để trao đổi mua bán người dưới 16 tuổi như hàng hoá.

– Nhóm hành vi phạm tội thứ hai: Nhóm hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của họ hoặc nhằm mục đích vô nhân đạo khác.

– Nhóm hành vi phạm tội thứ ba: Nhóm hành vi tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người dưới 16 tuổi để thực hiện:

+ Hành vi tiếp nhận hoặc chuyển giao người dưới 16 tuổi kèm theo trả hoặc nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác (nhóm hành vi phạm tội thứ nhất);

+ Hành vi chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi nhằm các mục đích vô nhân đạo (bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của họ hoặc nhằm mục đích vô nhân đạo khác) (nhóm hành vi phạm tội thứ hai).

Lỗi của chủ thể thực hiện hành vi thuộc nhóm hành vi phạm tội thứ ba là lỗi cố ý.

Khoản 1 của điều luật quy định khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

2. Khoản 2 của điều luật quy định khung hình phạt tăng nặng thứ nhất có mức phạt tù từ 08 năm đến 15 năm được áp dụng cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:

– Có tổ chức: Đây là trường hợp đồng phạm mua bán người mà trong đó có sự câu kết chặt chẽ giữa những người đồng phạm. 

– Vì động cơ đê hèn: Đây là trường hợp mà tính chất của động cơ phạm tội làm tăng mức độ lỗi của chủ thể thực hiện tội phạm. Ví dự’. Do cần tiền để cá độ bóng đá nên chồng đã lừa dối đưa vợ qua- biên giới bán cho tổ chức mua bán người V.V..

– Gây thương tích, gây ton hại cho sức khỏe hoặc gầy roi loạn tâm thần và hành vi của nạn nhãn mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 3 Điều này: Đây là trường hợp nạn nhân của tội phạm bị tổn hại về sửc khỏe thực thể hoặc sức khỏe tâm thần ở mức độ rất nghiêm trọng trong quá trình mua bán hoặc do bị mua bán.

– Đưa nạn nhân ra khỏi biên giới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Đây là trường hợp nạn nhân đã bị đưa ra khỏi biên giới Việt Nam, không phụ thuộc vào nơi xảy ra hành vi phạm tội của tội này.

– Đổi với từ 02 người đến 05 người: Đây là trường hợp có nhiều nạn nhân nhưng tối đa là 05 nạn nhân vì từ 06 nạn nhân lại thuộc trường hợp tăng nặng tại khoản 3 của điều luật, số nạn nhân này có thể thuộc một hoặc nhiều lần phạm tội khác nhau.

– Phạm tội 02 lần trở, lên: Đây là trường hợp chủ thể có nhiều hành vi phạm tội mua bán người không phụ thuộc vào dạng hành vi phạm tội của mỗi lần.

3. Khoản 3 của điều luật quy định khung hình phạt tăng nặng thứ hai có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm được áp dụng cho trường hợp phạm tội có một trong các dấu hiệu định khung hình phạt tăng nặng sau:

– Có tính chất chuyên nghiệp: Đây là trường hợp người phạm tội đã liên tiếp phạm tội mua bán người và coi việc phạm tội này như là nguồn thu nhập chính. 

– Đã lẩy bộ phận cơ thể của nạn nhân: Đây là trường hợp một bộ phận cơ thể bất kỳ của nạn nhân đã bị lấy khỏi cơ thể nạn nhân như một quả thận của nạn nhân đã bị lấy khỏi cơ thể. 

– Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên: Đây là trường hợp nạn nhân của tội phạm bị tổn hại về sức khỏe thực thể hoặc sức khỏe tâm thần ở mức độ đặc biệt nghiêm trọng trong quá trình mua bán hoặc do bị mua bán.

– Làm nạn nhân chết hoặc tự sát: Trường họp làm nạn nhân chết là trường hợp nạn nhân đã trong quá trình mua bán người và lỗi của người phạm tội đối với hậu quả này là lỗi vô ý. Neu người phạm tội có lỗi cố ý đối với hậu quả chết người thì hành vi phạm tội của họ cấu thành tội giết người (Điều 123 BLHS) và tội mua bán người. Trường hợp làm nạn nhân tự sát là trường hợp nạn nhân đã tự sát mà nguyên nhân dẫn đến tự sát là do bị mua bán. Giữa việc bị mua bán và việc tự sát có mối QHNQ với nhau.

– Đối với 06 người trở lên: Đây là trường hợp có từ 06 nạn nhân trở lên và số nạn nhân này có thể thuộc một hoặc nhiều lần phạm tội khác nhau.

– Tái phạm nguy hiểm: Đây là trường hợp phạm tội thỏa mãn các dấu hiệu của tái phạm nguy hiểm được quy định tại Điều 53 BLHS.  Tình tiết nhân thân này của chủ thể làm tăng trách nhiệm hình sự của họ.

4. Khoản 4 của điều luật quy định khung hình phạt bổ sung (có thể được áp dụng) là: Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. 

Khoản 1 của điều luật quy định khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từ 07 năm đến 12 năm.

2. Khoản 2 của điều luật quy định khung hình phạt tăng nặng thứ nhất có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm được áp dụng cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:

– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn: Đây là trường họp người phạm tội là người có chức vụ, quyền hạn và đã sử dụng vị thế này khi thực hiện hành vi mua bán người dưới 16 tuổi.

– Lợi dụng hoạt động cho, nhận con nuôi để phạm tội: Đây là trường hợp hành vi mua bán người dưới 16 tuổi được núp dưới danh nghĩa cho, nhận con nuôi.

– Đổi với từ 02 người đến 05 người: Đây là trường họp có nhiều nạn nhân nhưng tối đa là 05 nạn nhân vì từ 06 nạn nhân lại thuộc trường hợp tăng nặng tại khoản 3 của điều luật, số nạn nhân này có thể thuộc một hoặc nhiều lần phạm tội khác nhau.

– Đôi với người mà mình có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng: Đây là trường hợp phạm tội mà giữa người phạm tội và nạn nhân có quan hệ đặc biệt với nhau. Trong đó, người phạm tội là người có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng nạn nhân và được nạn nhân tin tưởng, trông cậy. Mối quan hệ đặc biệt này làm tăng tính nguy hiểm của hành vi phạm tội.

– Đưa nạn nhãn ra khỏi biên giới của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam: Đây là trường hợp nạn nhân đã bị đưa ra khỏi biên giới Việt Nam, không phụ thuộc vào nơi xảy ra hành vi phạm tội của tội này.

– Phạm tội 02 lần trở lên: Đây là trường hợp chủ thể có nhiều hành vi phạm tội mua bán người không phụ thuộc vào dạng hành vi phạm tội của mỗi lần.

– Vỉ động cơ đê hèn: Đây là trường họp mà tính chất của động cơ phạm tội làm tăng mức độ lỗi của chủ thể thực hiện tội phạm. Ví dụ: Do cần tiền để cá độ bóng đá nên bố đã đưa con gái qua biên giới bán cho tổ chức mua bán người V.V..

– Gây thương tích, gãy tổn hại cho sức khỏe hoặc gây roi loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỳ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản 3 Điều này: Đây là trường họp nạn nhân của tội phạm bị tổn hại về sức khỏe thực thể hoặc sức khỏe tâm thần ở mức độ rất nghiêm trọng trong quá trình mua bán hoặc do bị mua bán.

3. Khoản 3 của điều luật quy định khung hình phạt tăng nặng thứ hai là phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân được áp dụng cho trường họp phạm tội có một trong các dấu hiệu định khung hình phạt tăng nặng sau:

– Có tố chức: Đây là trường hợp đồng phạm mua bán người dưới 16 tuổi mà trong đó có sự câu kết chặt chẽ giữa những người đồng phạm. 

– Có tính chất chuyên nghiệp: Đây là trường họp người phạm tội đã liên tiếp phạm tội mua bán người hoặc tội mua bán người dưới 16 tuổi và coi việc phạm tội này như là nguồn thu nhập chính. 

– Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vỉ của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên: Đây là trường hợp nạn nhân của tội phạm bị tổn hại về sức khỏe thực thể hoặc sức khỏe tâm thần ở mức độ đặc biệt nghiêm trọng trong quá trình mua bán hoặc do bị mua bán.

– Đã lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân: Đây là trường họp một bộ phận cơ thể bất kỳ của nạn nhân đã bị lấy khỏi cơ thể nạn nhân như một quả thận của nạn nhân đã bị lấy khỏi cơ thể. 

– Làm nạn nhân chết hoặc tự sát: Trường họp làm nạn nhân chết là trường hợp nạn nhân đã trong quá trình mua bán người và lỗi của người phạm tội đối với hậu quả này là lỗi vô ý. Nếu người phạm tội có lỗi cố ý đối với hậu quả chết người thì hành vi phạm tội của họ cấu thành tội giết người (Điều 123 BLHS) và tội mua bán người dưới 16 tuổi. Trường hợp làm nạn nhân tự sát là trường hợp nạn nhân đã tự sát mà nguyên nhân dẫn đến tự sát là do bị mua bán. Giữa việc bị mua bán và việc tự sát có mối QHNQ với nhau.

– Đổi với 06 người trở lên: Đây là trường họp có từ 06 nạn nhân trở lên và số nạn nhân này có thể thuộc một hoặc nhiều lần phạm tội khác nhau.

– Tái phạm nguy hiểm: Đây là trường hợp phạm tội thỏa mãn các dấu hiệu của tái phạm nguy hiểm được quy định tại Điều 53 BLHS.  Tình tiết nhân thân này của chủ thể làm tăng trách nhiệm hình sự của họ.

4. Khoản 4 của điều luật quy định khung hình phạt bổ sung (có thể được áp dụng) là: Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.