Hỏi: So sánh dấu hiệu pháp lý của tội hiếp dâm quy định tại Điều 141 Bộ luật Hình sự năm 2015 với tội cưỡng dâm quy định tại Điều 143 Bộ luật Hình sự năm 2015 ?

Đáp: 

* Giống nhau:

+ Khách thể của tội phạm:

Đều xâm phạm vào nhân phẩm, danh dự của người khác.

Đối tượng tác động của tội phạm là người từ đủ 16 tuổi trở lên.

+ Mặt khách quan của tội phạm:

Người phạm tội đều có hành vi cưỡng bức đối với nạn nhân.

Việc giao cấu không xuất phát từ sự hoàn toàn tự nguyện vô điều kiện của nạn nhân cả hai tội đều hoàn thành khi có hành vi giao cấu.

+ Mặt chủ quan của tội phạm:

Đều là lỗi cố ý trực tiếp.

+ Chủ thể của tội phạm:

Đều do người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo luật định.

• Khác nhau:

+ Mặt khách quan của tội phạm:

Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015: Người phạm tội dùng các thủ đoạn sau: Dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực làm cho nạn nhân không thể chống cự, tê liệt sự phản kháng; Dùng thủ đoạn khác như cho uống rượu say, cho uống thuốc ngủ, thuốc kích dục, đánh thuốc mê… hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ của nạn nhân như nạn nhân bị bệnh, dị tật, say chất kích thích… Việc giao cấu là trái ý muốn của nạn nhân.

Điều 143 Bộ luật hình sự năm 2015: Người phạm tội dùng các thủ đoạn sau: Đe dọa, cưỡng bức, gây khó khăn để tác động về tư tưởng, tinh thần đối với nạn nhân. Những hành vi này không làm cho nạn nhân tê liệt sự phản kháng mà đưa họ vào tình trạng phải cân nhắc, lựa chọn. Người phạm tội có yêu sách quan hệ tình dục với nạn nhân. Việc giao cấu là có sự miễn cưỡng đồng ý của nạn nhân, nhưng sự đồng ý này không hoàn toàn tự nguyện, chủ động từ nạn nhân mà do bị đe dọa, cưỡng bức, gây khó khăn nên đã chấp nhận.

Hình phạt: Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015: Nặng hơn.

Điều 143 Bộ luật hình sự năm 2015: Nhẹ hơn.

Luật LVN Group phân tích chi tiết và lập bảng so sánh hai tội danh hiếp dâm và cưỡng dâm theo luật hình sự:

 

1. Hiểu thế nào là tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm.

Tội hiếp dâm được hiểu là  dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.

Tội cưỡng dâm được hiểu là người nào dùng thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

 

2. So sánh tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm theo Luật hình sự

* Giống nhau:

– Tội hiếp dâm (Điều 141 Bộ luật hình sự 2015) và tội cưỡng dâm (Điều 143 Bộ luật hình sự 2015) đều là tội thuộc Chương XIV các tội  xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người.

– Người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội do lỗi cố ý.

– Người phạm tội có năng lực trách nhiệm hình sự.

* Khác nhau :

   Tội hiếp dâm ( Điều 141 Bộ luật hình sự )  Tội cưỡng dâm ( Điều 143 Bộ luật hình sự 2015 )
Hành vi

– Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực.

– Lợi dụng tình trang không thể tự về được của nạn nhân.

– Một số thủ đoạn nhằm giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.

– Dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

– Có thể hiểu được rằng người phạm tội cưỡng dâm dùng rất nhiều thủ đoạn khác nhau ( ví dụ như lừa dối, mua chuộc, dụ dỗ, đe dọa…)để đạt được mục đích giao cấu của mình.Người phạm tội bất chấp mọi thủ đoạn miễn là thực hiện giao cấu với người bị hại.
Độ tuổi người bị hại

– Người từ đủ 16 tuổi trở lên.

– Trường hợp nạn nhân là người dưới 16 tuổi sẽ cấu thành Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định Điều 142 Bộ luật sự 2015.

– Người từ đủ 16 tuổi trở lên và đang ở trong tình trạng quẫn bách hoặc lệ thuộc vào phạm tội.

– Trường hợp nạn nhân là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi và đang ở trong tình trạng quẫn bách hoặc lệ thuộc người phạm tội sẽ cấu thành Tội cưỡng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi  tại Điều 144 Bộ luật hình sự 2015.

– Trường hợp nạn nhân là người dưới 13 tuổi sẽ cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi tại Điều 142 Bộ luật hình sự 2015.
Hình phạt 

– Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tính dục khác trái ý muốn nạn nhân, thì phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm :

+ Có tổ chức.

+ Đối với người mà người  tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.

+ Nhiều người hiếp một người.

+ Phạm tội 02 lần trở lên.

+ Có tính chất loạn luân.

+ Làm nạn nhân có thai.

+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối tâm thần và hành vi của nạn nhân tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

+ Tái phạm nguy hiểm.

– Phạm tội thuộc một trong các trong trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân :

+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.

+ Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.

+ Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

– Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt từ 05 năm đến 10 năm.

– Ngoài phạm tội còn có thể  bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

– Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

– Phạm tội trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm : 
+ Nhiều người cưỡng dâm một người.

+ Cưỡng dâm 02 lần trở lên.

+ Cưỡng dâm 02 người trở lên.

+ Có tính chất loạn luân.

+ Làm nạn  nhân có thai.

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

+ Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.

+ Tái phạm nguy hiểm.

– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 10 năm đến 18 năm:

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.

+ Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên.

+ Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.

+ Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

– Cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 07 năm.

– Người phạm tội còn có thể bị cấm nhiệm chức vụ,cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

 

3. Phạm tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm có các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nào?

Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

– Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm.

– Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả.

– Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết.

– Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội.

– Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra.

– Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra.

– Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng.

– Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra.

– Phạm tội do lạc hậu.

– Người phạm tội là phụ nữ có thai.

– Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên.

– Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.

– Người phạm tội tự thú.

– Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn hối cải.

– Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án.

– Người phạm tội đã lập công chuộc tội.

– Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.

– Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vốn, chồng , con liệt sĩ.

Mọi vướng mắc pháp lý trong lĩnh vực hình sự theo quy định pháp luật Quý khách hàng vui lòng gọi ngay 1900.0191 để được Luật sư tư vấn pháp luật hình sự.