Căn cứ Luật Xây Dựng năm 2014; Nghị định số 46/2015/NĐ-CP quy định về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng (sau đây viết là Nghị định 46/2015/NĐ-CP) và Thông tư số 26/2016/TT-BXD quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng (gọi tắt là thông tư số 26/2016/TT-BXD), quy định:

1. Thí nghiệm đối chứng được thực hiện trong các trường hợp sau:

a) Được quy định trong hợp đồng xây dựng hoặc chỉ dẫn kỹ thuật đối với công trình quan trọng quốc gia, công trình có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp, công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn cộng đồng và môi trường;

b) Khi vật liệu, sản phẩm xây dựng, thiết bị và chất lượng thi công xây dựng có dấu hiệu không đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của chỉ dẫn kỹ thuật hoặc thiết kế;

c) Theo yêu cầu của cơ quan chuyên môn về xây dựng.

2. Kiểm định chất lượng, thí nghiệm khả năng chịu lực của kết cấu công trình được thực hiện trong các trường hợp sau:

a) Được quy định trong hợp đồng xây dựng hoặc chỉ dẫn kỹ thuật theo yêu cầu của thiết kế;

b) Khi công trình, hạng mục công trình, bộ phận công trình xây dựng có biểu hiện không đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của thiết kế;

c) Theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ký hợp đồng đầu tư theo hình thức đối tác công tư;

d) Trưng cầu của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng theo quy định của pháp luật về giám định tư pháp hoặc theo yêu cầu của cơ quan chủ trì tổ chức giám định nguyên nhân sự cố khi xảy ra sự cố công trình xây dựng;

đ) Theo yêu cầu của Hội đồng nghiệm thu nhà nước các công trình xây dựng hoặc yêu cầu của cơ quan chuyên môn về xây dựng khi cần thiết.

3. Trường hợp quy định tại Điểm c Khoản 1, Điểm d và Điểm đ Khoản 2, cơ quan yều cầu được phép chỉ định tổ chức tư vấn theo quy trình chỉ định thầu rút gọn.

4. Nhà thầu thiết kế xây dựng, nhà thầu thi công xây dựng công trình, nhà thầu cung ứng, sản xuất sản phẩm xây dựng và các nhà thầu khác có liên quan phải chịu chi phí thực hiện thí nghiệm đối chứng, kiểm định chất lượng, thí nghiệm khả năng chịu lực của kết cấu công trình nếu kết quả thí nghiệm, kiểm định chứng minh được lỗi của các nhà thầu này. Đối với các trường hợp còn lại, chi phí thực hiện các công việc này được tính vào tổng mức đầu tư xây dựng công trình.

Luật LVN Group phân tích chi tiết quy định pháp luật hiện nay về vấn đề này như sau:

 

1. Quá trình thi công xây dựng là gì?

Trong xã hội phát triển ngày nay, hẳn không còn ai cảm thấy xa lạ với những công trình xây dựng, những sản phẩm được tạo ra bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, các thiết bị được lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất. Những công trình này có thể bao gồm toàn bộ phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo một thiết kế nhất định. Hiểu một cách đơn giản thì công trình xây dựng là sản phẩm của ngành xây dựng, do những người hoạt động trong lĩnh vực xây dựng tạo ra, đó chính là những ngôi nhà, trường học, bệnh viện, đường giao thông, siêu thị, chung cư…tất cả đều được gọi chung là công trình xây dựng.

Có thể nói, để hoàn thiện và vận hành một công trình xây dựng thì bắt buộc phải trải qua hoạt động thi công xây dựng. Như vậy căn cứ theo Khoản 38 Điều 3 Luật Xây dựng 2014 thì quá thi công xây dựng công trình là quá trình bao gồm các hoạt động xây dựng và lắp đặt thiết bị đối với công trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời, tu bổ, phục hồi; phá dỡ công trình; bảo hành, bảo trì công trình xây dựng.

 

2. Những yêu cầu cơ bản trong quá trình thi công xây dựng công trình

Hiện nay, để tiến hành các hoạt động thi công xây dựng công trình thì chủ đầu tư cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của Luật Xây dựng 2014. Theo đó, Điều 111 Luật Xây dựng 2014 quy định rất chi tiết về yêu cầu đối với thi công xây dựng công trình. Cụ thể bao gồm những yêu cầu cơ bản như sau:

– Tuân thủ thiết kế xây dựng được duyệt, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật áp dụng cho công trình, quy định của pháp luật về sử dụng vật liệu xây dựng; bảo đảm an toàn chịu lực, an toàn trong sử dụng, mỹ quan, bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ và điều kiện an toàn khác theo quy định của pháp luật.

– Bảo đảm an toàn cho công trình xây dựng, người, thiết bị thi công, công trình ngầm và các công trình liền kề; có biện pháp cần thiết hạn chế thiệt hại về người và tài sản khi xảy ra sự cố gây mất an toàn trong quá trình thi công xây dựng.

– Thực hiện các biện pháp kỹ thuật an toàn riêng đối với những hạng mục công trình, công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, phòng, chống cháy, nổ.

– Sử dụng vật tư, vật liệu đúng chủng loại quy cách, số lượng theo yêu cầu của thiết kế xây dựng, bảo đảm tiết kiệm trong quá trình thi công xây dựng.

– Thực hiện kiểm tra, giám sát và nghiệm thu công việc xây dựng, giai đoạn chuyển bước thi công quan trọng khi cần thiết, nghiệm thu hạng mục công trình, công trình xây dựng hoàn thành để đưa vào khai thác, sử dụng.

– Nhà thầu thi công xây dựng công trình phải có đủ điều kiện năng lực phù hợp với loại, cấp công trình và công việc xây dựng.

 

3. Trường hợp nào thực hiện thí nghiệm đối chứng trong quá trình thi công xây dựng? 

Hiện nay, căn cứ theo Khoản 1 Điều 5 Nghị định 06/2021/NĐ-CP thì thí nghiệm đối chứng trong quá trình thi công xây dựng được thực hiện trong các trường hợp sau:

– Trường hợp 1, được quy định trong chỉ dẫn kỹ thuật, hợp đồng xây dựng;

Theo đó, chỉ dẫn kỹ thuật là tập hợp các yêu cầu kỹ thuật dựa trên các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn được áp dụng cho công trình, thiết kế xây dựng công trình để hướng dẫn, quy định về vật liệu, sản phẩm, thiết bị sử dụng cho công trình và các công tác thi công, giám sát, nghiệm thu công trình xây dựng (theo Khoản 3 Điều 2 Nghị định 06/2021/NĐ-CP).

Bên cạnh đó, hợp đồng xây dựng là hợp đồng dân sự được thỏa thuận bằng văn bản giữa bên giao thầu và bên nhận thầu để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc trong hoạt động đầu tư xây dựng. Như vậy, thí nghiệm đối chứng được thực hiện trong trường hợp chỉ dẫn kỹ thuật, hợp đồng xây dựng có quy định về việc thực hiện các thí nghiệm này (theo Điều 138 Luật Xây dựng năm 2014).

– Trường hợp 2, khi vật liệu, sản phẩm xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình hoặc công trình được thi công xây dựng có dấu hiệu không đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của hồ sơ thiết kế;

– Trường hợp 3, theo yêu cầu của cơ quan chuyên môn về xây dựng.

Hiện nay, cơ quan chuyên môn về xây dựng là cơ quan được giao quản lý xây dựng thuộc Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; cơ quan được giao quản lý xây dựng thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện; Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế. Trong quá trình thi công công trình xây dựng, thí nghiệm đối chứng được thực hiện khi các cơ quan chuyên môn về xây dựng có yêu cầu

 

4. Kiểm định chất lượng, thí nghiệm khả năng chịu lực của kết cấu công trình xây dựng khi nào?

Có thể hiểu, kiểm định xây dựng là hoạt động kiểm tra, đánh giá chất lượng hoặc nguyên nhân hư hỏng, giá trị, thời hạn sử dụng và các thông số kỹ thuật khác của sản phẩm xây dựng, bộ phận công trình hoặc công trình xây dựng thông qua quan trắc, thí nghiệm kết hợp với việc tính toán, phân tích. Như vậy có thể thấy, cùng với thử nghiệm khả năng chịu lực của kết cấu công trình thì việc kiểm định xây dựng là hoạt động rất quan trọng nhằm kiểm tra, đánh giá chất lượng của công trình.

Theo đó, căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định 06/2021/NĐ-CP thì việc kiểm định xây dựng, thử nghiệm khả năng chịu lực của kết cấu công trình được thực hiện trong các trường hợp sau:

– Trường hợp 1, được quy định trong chỉ dẫn kỹ thuật, hợp đồng xây dựng;

– Trường hợp 2, khi công trình đã được thi công xây dựng có dấu hiệu không đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của thiết kế hoặc không đủ các căn cứ để đánh giá chất lượng, nghiệm thu;

– Trường hợp 3, theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền ký hợp đồng dự án PPP;

Theo đó, dự án PPP là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc đầu tư để cung cấp sản phẩm, dịch vụ công thông qua việc thực hiện một hoặc các hoạt động sau xây dựng, vận hành, kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng; cải tạo, nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa, vận hành, kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng sẵn có; vận hành, kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng sẵn có (theo quy định tại Khoản 9, Điều 3, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư năm 2020).

– Trường hợp 4, theo yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền kiểm tra công tác nghiệm thu theo quy định tại khoản 2 Điều 24 Nghị định 06/2021/NĐ-CP;

Trong trường hợp này, chủ đầu tư, chủ sở hữu hoặc người quản lý, sử dụng công trình có trách nhiệm trình cơ quan yêu cầu xem xét, chấp thuận nội dung đề cương kiểm định trước khi tiến hành phê duyệt. Bên cạnh đó, tổ chức kiểm định phải độc lập với chủ đầu tư, chủ sở hữu hoặc người quản lý, sử dụng công trình và các nhà thầu khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng, thi công xây dựng, cung ứng vật tư – thiết bị, quản lý dự án và giám sát thi công xây dựng công trình.

– Trường hợp 5, khi công trình hết tuổi thọ thiết kế mà chủ sở hữu công trình có nhu cầu tiếp tục sử dụng;

Có thể hiểu, tuổi thọ thiết kế của công trình là là khoảng thời gian công trình được dự kiến sử dụng, đảm bảo yêu cầu về an toàn và công năng sử dụng. Thời hạn sử dụng theo thiết kế của công trình được quy định trong quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn áp dụng có liên quan, nhiệm vụ thiết kế xây dựng công trình.

Khi hết tuổi thọ thiết kế, công trình có thể sẽ không đảm bảo yêu cầu về an toàn và công năng sử dụng. Do vậy, khi công trình hết tuổi thọ thiết kế, chủ sở hữu có nhu cầu sử dụng tiếp thì phải thực hiện kiểm định xây dựng, thử nghiệm khả năng chịu lực của kết cấu công trình

– Trường hợp 6, khi công trình đang khai thác, sử dụng có dấu hiệu nguy hiểm, không đảm bảo an toàn;

– Trường hợp 7, kiểm định xây dựng công trình phục vụ công tác bảo trì. 

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về chủ đề  và một số nội dung khác có liên quan. Mọi vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận Luật sư của LVN Group tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại 24/7, gọi ngay tới số: 1900.0191 hoặc gửi email trực tiếp tại: Tư vấn pháp luật qua Email để được giải đáp. Cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật LVN Group./.