Trường hợp nào Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát thay đổi quyết định khởi tố bị can?

1. Ghi không đúng họ tên bị can có được thay đổi quyết định khởi tố?

>> Luật sư tư vấn luật tư vấn pháp luật hình sự trực tuyến, gọi: 1900.0191

Chào Luật sư của LVN Group, em trai tôi phạm phải tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhưng lại bị sai họ tên vậy em trai tôi có được thay đổi quyể định khởi tố không ?

Căn cứ theo điểm b Khoản 1 điều 180 bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định

Điều 180. Thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can

1. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát thay đổi quyết định khởi tố bị can khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Khi tiến hành điều tra nếu có căn cứ xác định hành vi của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố;

b) Quyết định khởi tố ghi không đúng họ, tên, tuổi, nhân thân của bị can.

2. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát phải bổ sung quyết định khởi tố bị can nếu có căn cứ xác định bị can còn thực hiện hành vi khác mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm.

3. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định này và tài liệu có liên quan đến việc thay đổi hoặc bổ sung đó cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn và gửi ngay cho Cơ quan điều tra.

Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được chứng cứ, tài liệu bổ sung, Viện kiểm sát ra quyết định phê chuẩn hoặc hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can.

Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi Viện kiểm sát ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải gửi cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra.

4. Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can của Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết định này cho người đã bị khởi tố.

Việc giao, nhận các quyết định nêu trên được lập biên bản theo quy định tại Điều 133 của Bộ luật này.

2.Quy định về thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can

>> Xem thêm: Thực nghiệm điều tra là gì ? Quy định mới về thực nghiệm điều tra

Căn cứ Điều 180 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:

“1. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát thay đổi quyết định khởi tố bị can khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Khi tiến hành điều tra nếu có căn cứ xác định hành vi của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố;

b) Quyết định khởi tố ghi không đúng họ, tên, tuổi, nhân thân của bị can.

2. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát phải bổ sung quyết định khởi tố bị can nếu có căn cứ xác định bị can còn thực hiện hành vi khác mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm.

3. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định này và tài liệu có liên quan đến việc thay đổi hoặc bổ sung đó cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn và gửi ngay cho Cơ quan điều tra.

Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được chứng cứ, tài liệu bổ sung, Viện kiểm sát ra quyết định phê chuẩn hoặc hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can.

Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi Viện kiểm sát ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải gửi cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra.

4. Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can của Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết định này cho người đã bị khởi tố.

Việc giao, nhận các quyết định nêu trên được lập biên bản theo quy định tại Điều 133 của Bộ luật này.”

Trong quá trình điều tra vụ án hình sự, nếu có căn cứ xác định hành vi phạm tội của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố hoặc bị can còn có hành vi phạm tội khác thì Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp có quyền ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, nhưng Viện kiểm sát chỉ thực hiện thẩm quyền này khi đã yêu cầu mà Cơ quan điều tra không thực hiện.

Trường hợp thay đổi quyết định khởi tố bị can thì phải ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự. Ở đây cần lưu ý không thay đổi quyết định khởi tố bị can trong trừng hợp điều tra xác định được hành vi của bị can phạm vào tội nặng hơn hoặc tội nhẹ hơn trong cùng tội danh đã khởi tố đối với bị can.

Cơ quan điều tra hoặc Viện kiểm sát ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố bị can trong vụ án đã được khởi tố; nếu bị can còn có hành vi phạm tội khác mà hành vi đó chưa được khởi tố vụ án thì phải ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trước khi ra quyết định khởi tố bị can và xem xét nhập các vụ án để điều tra chung theo quy định tại Điều 117 của BLTTHS. Nếu trong quá trình điều tra vụ án mà xác định được bị can thực hiện hành vi phạm tội này là để thực hiện hành vi phạm tội khác thì ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự và ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố bị can.

Quy định của pháp luật về thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can khi họ có nhiều hành vi phạm tội nhưng cùng tội danh và trường hợp bị can phạm nhiều tội khác nhau

Việc ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can trong trường hợp bị can có nhiều hành vi phạm tội nhưng cùng tội danh và trường hợp bị can phạm nhiều tội khác nhau, được thực hiện như sau:

>> Xem thêm: Tội phạm về ma túy là gì ? Quy định pháp luật về tội phạm ma túy

– Nếu một người có nhiều hành vi phạm tội nhưng cùng tội danh thì chỉ ra một quyết định khởi tố vụ án hình sự, một quyết định khởi tố bị can chung cho tất cả các lần phạm tội đó.

– Trường hợp cùng một thời điểm mà một người thực hiện nhiều hành vi phạm tội khác nhau thì chỉ ra một quyết định khởi tố vụ án hình sự, một quyết định khởi tố bị can chung trong đó ghi rõ từng tội danh và điều khoản của Bộ luật hình sự được áp dụng

– Nếu một người thực hiện nhiều hành vi phạm tội khác nhau nhưng được phát hiện không cùng một thời điểm thì phải ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can riêng đối với từng hành vi phạm tội đó và tùy từng trường hợp mà xem xét để quyết định nhập vụ án theo quy định tại Điều 117 của BLTTHS.

Sau khi nhận hồ sơ vụ án và bản kết luận điều tra, phát hiện thấy có người đã thực hiện hành vi phạm tội trong vụ án chưa bị khởi tố hoặc có căn cứ xác định hành vi phạm tội của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố hoặc còn hành vi phạm tội khác thì Viện kiểm sát trả hồ sơ và yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can và tiến hành các hoạt động điều tra theo thủ tục chung. Nếu đã có yêu cầu mà Cơ quan điều tra không thực hiện thì Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can và gửi cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra.

3.Điều kiện để thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can

>> Xem thêm: Tội phạm về môi trường là gì ? Tìm hiểu một số tội phạm về môi trường

Điều luật quy định về việc thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can. Quyết định khởi tố bị can ban hành phải thỏa mãn đầy đủ căn cử luật định.

Do đó, khi quyết định khởi tố bị can thay đổi cũng cần thỏa mãn điều kiện cụ thể do luật quy định. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát thay đổi quyêt định khởi tố bị can khi thuộc một trong các trường hợp sau:

– Có căn cứ xác định hành vi của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố.

Ví dụ: Bị can A bị khởi tố về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Qua quá trình điều tra, cơ quan điều tra có căn cứ xác định hành vi của A phạm vào tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cơ quan điều tra đã ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố bị can đối với A.

– Quyết định khởi tố ghi không đúng họ, tên, tuổi, nhân thân của bị can.

Đây là trường hợp có những sai sót hoặc nhầm lẫn về thông tin của bị can. Việc thay đổi quyết định khởi tế bị can trong trường hợp này nhằm chuẩn hóa thông tin về bị can, tránh các rắc rối, phức tạp có thể xảy ra trong các giai đoạn tiếp theo.

4.Căn cứ để bổ sung quyết định khởi tố bị can

>> Xem thêm: Hoạt động nhận thức, vai trò của nhận thức và thiết kế trong giai đoạn điều tra ?

Căn cứ để bổ sung quyết định khởi tố bị can là khi xác định bị can còn thực hiện hành vi khác mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm.

Cơ quan phê chuẩn

Quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can có ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự. Do đó, quyết định này cũng phải được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn.

Viện kiểm sát khi nhận được quyết định thay đôi hoặc bô sung quyết định khởi tố bị can sẽ tiến hành các hoạt động tố tụng tương tự như khi nhận được quyết định khởi tố bị can, đó là phê chuẩn, hủy bỏ quyết định khởi tổ bị can hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn. Điều luật quy định cụ thể như sau:

Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định này và tài liệu có liên quan đến việc thay đôi hoặc bổ sung đó cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn và gửi ngay cho Cơ quan điều tra.

Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu

Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được chứng cứ, tài liệu bổ sung, Viện kiêm sát ra quyêt định phê chuẩn hoặc hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can.

Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi Viện kiểm sát ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải gửi cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra.

>> Xem thêm: Truy nã tội phạm là gì ? Quy định về truy nã tội phạm

Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tổ bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can của Viện kiêm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết định này cho người đã bị khởi tố. Việc giao.

Giao các quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can cho người bị khởi tố

Nhận các quyết định nêu trên được lập biên bản theo quy định tại điều 133 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Điều luật không quy định cụ thể thời hạn Cơ quan điều tra phải giao các quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can cho người bị khởi tố.

Tuy nhiên, quan điểm của nhà làm luật là các quyết định này phải được giao “ngay” sau khi các cơ quan này nhận được quyết định thay đổi hoặc bổ sung việc khởi tố bị can. Việc giao ngay các quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can sẽ đảm bảo quyền và lợi ích của người bị khởi tố.

5.Trách nhiệm của viện kiểm sát nhận được quyết định khởi tố bị can

>> Xem thêm: Chiến thuật hỏi cung bị can là gì ? Các bước tiến hành việc hỏi cung bị can

Trong thời hạn 03 ngày kê từ ngày nhận được quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải ra một trong các hành vi tô tụng sau sau:

– Phê chuẩn quyết định khởi tổ bị can;

– Quyết định hủy bỏ quyết định khời tố bị can;

– Yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn.

Trường hợp Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định khởi tổ bị can của Cơ quan điều tra thì phải nêu rõ lí do. Cơ quan điều tra có quyền kiến nghị với Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp theo quy định tại khoản 2 điều 167 Bộ luật Tố tụng hình sự.

Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được chứng cứ, tài liệu bổ sung, Viện kiểm sát phải ra quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can.

>> Xem thêm: Hoạt động nhận thức, vai trò của nhận thức và thiết kế trong giai đoạn điều tra ?

Nhiệm vụ của Bộ luật Tố tụng hình sự nhằm đảm bảo phát hiện chính xác và xử lí công minh, kịp thời mọi hành vi phạm tội, phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội.

Viện kiểm sát khi thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra phát hiện có người đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm chưa bị khởi tố thì Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can hoặc trực tiếp ra quyết định khởi tố bị can nếu đã yêu cầu nhưng Cơ quan điều tra không thực hiện.

Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải gửi cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra.

Viện kiệm sát cũng có quyền quyết định khởi tố bị can trong trường hợp sau khi nhận hồ sơ và kết luận điều tra

Viện kiểm sát phát hiện có người khác đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm trong vụ án chưa bị khởi tố. Đồng thời với việc khởi tố bị can trong trường hợp này, Viện kiểm sát trả hồ sơ cho Cơ quan điều tra để điều tra bổ sung.

Trách nhiệm của cơ quan điều tra ?Cơ quan phê chuẩn quyết định khởi tố bị can

>> Xem thêm: Hỏi cung bị can là gì ? Phân tích quy định pháp luật về hỏi cung bị can ?

Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can hoặc quyết định khởi tố bị can của Viện kiểm sát

Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết định khởi tổ bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can và giải thích quyền, nghĩa vụ cho bị can theo quy định tại điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự.

Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải chụp ảnh, lập danh bản,…của người bị khởi tố và đưa vào hồ sơ vụ án.

Việc giao, nhận các quyết định nêu trên được lập biên bàn theo quy định tại Điều 133 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Quyết định khởi tố bị can phải được Viện kiểm sát cùng cấp xét phê chuẩn. Do đó, trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, cơ quan điều tra phải gửi quyết định khởi tố và tài liệu liên quan đến việc khởi tố bị can cho Viện kiểm sát cùng cấp đê xét phê chuẩn.

Các tài liệu liên quan là các chứng cứ, đồ vật, tài liệu được dùng làm căn cứ đê khởi tố bị can. Viện kiểm sát sau khi nhận được quyết định khởi tố bị can và tài liệu, phải nhanh chóng nghiên cứu hồ sơ, xem xét tính hợp pháp và có căn cứ của quyết định khởi tổ bị can.

Mọi vướng mắc pháp lý trong lĩnh vực hình sự, quý khách có thể liên hệ trao đổi trực tiếp với Luật sư của LVN Group tư vấn thông qua tổng đài tư vấn luật hình sự: 1900.0191 hoặc đặt lịch để được tư vấn pháp luật hình sự trực tiếp tại văn phòng Công ty luật LVN Group. Chúng tôi sẵn sàng cử Luật sư của LVN Group tham gia bào chữa khi bạn hoặc người thân bị cáo buộc phạm tội và đứng trước nguy cơ bị phạt tù.

>> Xem thêm: Các loại thực nghiệm điều tra ? Mục đích của thực nghiệm điều tra ?

Rất mong nhận được sự hợp tác!

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật hình sự – Công ty luật LVN Group