Kho bạc Nhà nước là đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về quỹ ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước; quản lý ngân quỹ nhà nước; tổng kế toán nhà nước; thực hiện việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển thông qua cách thức phát hành trái phiếu Chính phủ theo hướng dẫn của pháp luật.
1. Kho bạc nhà nước là gì?
Kho bạc nhà nước được hiểu là đơn vị thuộc hệ thống tài chính nhà nước có chức năng quản lí quỹ ngân sách nhà nước. Kho bạc nhà nước còn được gọi là ngân khố quốc gia, thực hiện chức năng quản lí tiền tệ, quỹ ngân sách nhà nước, tài sản thuộc ngân sách nhà nước. Tùy thuộc cơ cấu tổ chức nhà nước và quan điểm lập pháp ở các nước, đơn vị kho bạc được tổ chức theo các loại hình như: trực thuộc Chính phủ, trực thuộc Bộ Tài chính và Kho bạc do ngân hàng trung ương quản lí.
Vậy ngoài ra, kho bạc nhà nước là gì trong tiếng Anh?
Kho bạc nhà nước trong tiếng Anh được viết là State Treasury.
Kho bạc nhà nước tiếng Anh có thể được định nghĩa là the state treasury is state management agency under the ministry of finance, performing the function of advising and assisting the ministere in managing the state of state treasury, financial fund…; fund management,total state lvnountant; carry out capital mobilization and development invelopment through the form of bond issuance in lvnordance with law.
2. Cơ cấu tổ chức về kho bạc nhà nước
Cơ cấu, tổ chức của kho bạc Nhà nước được tổ chức thành hệ thống dọc từ Trung ương đến địa phương theo đơn vị hành chính, được bảo đảm nguyên tắc tập trung, thống nhất.
Đối với đơn vị Kho bạc Nhà nước ở Trung ương:
- Vụ Tổng hợp – Pháp chế;
- Vụ Kiểm soát chi;
- Vụ Hợp tác quốc tế;
- Vụ Kho quỹ;
- Vụ Tổ chức cán bộ;
- Văn phòng;
- Vụ Thanh tra – Kiểm tra;
- Vụ Tài vụ – Quản trị;
- Cục Quản lý ngân quỹ;
- Sở Giao dịch Kho bạc Nhà nước;
- Trường Nghiệp vụ Kho bạc;
- Cục Kế toán nhà nước;
- Tạp chí Quản lý Ngân quỹ Quốc gia.
- Cục Công nghệ thông tin;
- Tạp chí Quản lý Ngân quỹ Quốc gia.
Đối với đơn vị Kho bạc Nhà nước tại địa phương:
- Kho bạc Nhà nước ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh) trực thuộc Kho bạc Nhà nước.
- Kho bạc Nhà nước ở các quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc của tỉnh (gọi chung là Kho bạc Nhà nước cấp huyện) trực thuộc Kho bạc của Nhà nước cấp tỉnh.
3. Chức năng, nhiệm vụ của Kho bạc nhà nước
– Theo quy định Quyết định 26/2015/QĐ-TTg về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức kho bạc nhà nước, trực thuộc của Bộ Tài chính, tại điều 1 như sau:
“1. Kho bạc Nhà nước là đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về quỹ ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước; quản lý ngân quỹ nhà nước; tổng kế toán nhà nước; thực hiện việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển thông qua cách thức phát hành trái phiếu Chính phủ theo hướng dẫn của pháp luật.
- Kho bạc Nhà nước có tư cách pháp nhân, con dấu có hình Quốc huy, được mở tài khoản tại Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại theo hướng dẫn của pháp luật, có trụ sở tại thành phố Hà Nội.“
Vì vậy, Chức năng, nhiệm vụ của Kho bạc nhà nước được nêu cơ bản như sau:
- Soạn thảo các văn bản quy phạm pháp luật về quản lí quỹ ngân sách Nhà nước và các văn bản quy phạm pháp luật khác thuộc phạm vi thẩm quyền của kho bạc nhà nước. Tiến hành tổ chức thực hiện thống nhất trong cả nước, hướng dẫn về nghiệp vụ hoạt động của kho bạc nhà nước.
Quản lí quỹ Ngân sách Nhà nước và các quỹ tài chính công khác bao gồm;
Tập trung và phản ánh các khoản thu ngân sách Nhà nước, gồm cả thu viện trợ, vay nợ trong nước và ngoài nước.
Thực hiện việc thu, nộp vào quỹ Ngân sách Nhà nước , thanh toán số thu ngân sách cho các cấp ngân sách theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước cũng như của cấp có thẩm quyền.
Thực hiện chi Ngân sách Nhà nước, thanh toán, kiểm soát, chi trả các khoản chi Ngân sách Nhà nước theo hướng dẫn của pháp luật.
Quản lý kiểm soát, thực hiện nhập, xuất các quỹ tài chính công và các khoản tạm thu, tạm giữ, tịch thu, kí cược, kí quỹ theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Quản lý các tài sản quốc gia quý hiếm được giao và quản lí tiền, tài sản các loại chứng chỉ có giá của Nhà nước và của các đơn vị, cá nhân gửi tại kho bạc nhà nước.
Thực hiện các nghiệp vụ thanh toán và điều hành tồn ngân Kho bạc Nhà nước bao gồm:
Mở tài khoản, kiểm soát tài khoản tiền gửi và thực hiện thanh toán bằng tiền mặt hay cách thức chuyển khoản đối với các cơ quan, đơn vị, cá nhân có quan hệ giao dịch với kho bạc nhà nước.
Mở tài khoản tiền gửi (có kì hạn và không có kì hạn) tại Ngân hàng Nhà nước hoặc Ngân hàng thương mại Nhà nước để thực hiện các hoạt động nghiệp vụ của kho bạc nhà nước.
Tổ chức quản lý, điều hành tồn ngân kho bạc nhà nước tập trung thống nhất trong toàn hệ thống kho bạc nhà nước để bảo đảm các nhu cầu thanh toán, chi trả của Ngân sách Nhà nước và các đối tượng giao dịch khác.
Được sử dụng tồn ngân kho bạc nhà nước để tạm ứng cho Ngân sách Nhà nước theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
- Tổ chức công tác kế toán, thống kê và chế độ báo cáo tài chính theo qui định của pháp luật.
- Thực hiện một số dịch vụ tín dụng theo hướng dẫn hoặc được uỷ thác.
- Tổ chức công tác thanh tra, kiểm tra, quản lí hệ thống thông tin trong toàn bộ hệ thống kho bạc nhà nước.
Vì vậy, Kho bạc Nhà nước có vai trò tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về quỹ ngân sách nhà nước và các quỹ tài chính nhà nước cùng quản lý ngân quỹ nhà nước, tổng kế toán nhà nước. Đồng thời còn thực hiện huy động vốn cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển qua cách thức trái phiếu Chính phủ.