Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng gửi tới dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tư để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo cách thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Vậy chỉ định thầu là gì? Hạn mức đấu thầu hạn chế năm 2023 quy định thế nào.
Các trường hợp chỉ định thầu?
Điều 22, Luật đấu thầu 2013 về Chỉ định thầu, quy định rõ các trường hợp được áp dụng cách thức chỉ định thầu.
– Chỉ định thầu đối với nhà thầu được áp dụng trong các trường hợp sau:
+ TH1: Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng; gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách;
+ TH2: Gói thầu cấp bách cần triển khai nhằm mục tiêu bảo vệ chủ quyền quốc gia, biên giới quốc gia, hải đảo;
+ TH3: Gói thầu gửi tới dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trước đó do phải bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác; gói thầu có tính chất nghiên cứu, thử nghiệm; mua bản quyền sở hữu trí tuệ;
+ TH4: Gói thầu gửi tới dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng được chỉ định cho chuyên gia của thiết kế kiến trúc công trình trúng tuyển hoặc được tuyển chọn khi chuyên gia có đủ điều kiện năng lực theo hướng dẫn; gói thầu thi công xây dựng tượng đài, phù điêu, tranh hoành tráng, tác phẩm nghệ thuật gắn với quyền chuyên gia từ khâu sáng tác đến thi công công trình;
+ TH5: Gói thầu di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật do một đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý để phục vụ công chuyên giai phóng mặt bằng; gói thầu rà phá bom, mìn, vật nổ để chuẩn bị mặt bằng thi công xây dựng công trình;
+ TH6: Gói thầu gửi tới sản phẩm, dịch vụ công, gói thầu có giá gói thầu trong hạn mức được áp dụng chỉ định thầu theo hướng dẫn của Chính phủ phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội trong từng thời kỳ.
Việc thực hiện chỉ định thầu đối với gói thầu thuộc TH2, TH3, TH4, TH5, TH 6 phải đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
(1) Có quyết định đầu tư được phê duyệt, trừ gói thầu tư vấn chuẩn bị dự án;
(2) Có kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt;
(3) Đã được bố trí vốn theo yêu cầu tiến độ thực hiện gói thầu;
(4) Có dự toán được phê duyệt theo hướng dẫn, trừ trường hợp đối với gói thầu EP, EC, EPC, gói thầu chìa khóa trao tay;
(5) Có thời gian thực hiện chỉ định thầu kể từ ngày phê duyệt hồ sơ yêu cầu đến ngày ký kết hợp đồng không quá 45 ngày; trường hợp gói thầu có quy mô lớn, phức tạp không quá 90 ngày;
(6) Nhà thầu được đề nghị chỉ định thầu phải có tên trong cơ sở dữ liệu về nhà thầu của đơn vị quản lý nhà nước về hoạt động
– Chỉ định thầu đối với nhà đầu tư được áp dụng trong các trường hợp sau đây:
+ TH1: Chỉ có một nhà đầu tư đăng ký thực hiện;
+ TH2: Chỉ có một nhà đầu tư có khả năng thực hiện do liên quan đến sở hữu trí tuệ, bí mật thương mại, công nghệ hoặc thu xếp vốn;
+ TH3: Nhà đầu tư đề xuất dự án đáp ứng yêu cầu thực hiện dự án khả thi và hiệu quả cao nhất theo hướng dẫn của Chính phủ.
Hạn mức chỉ định thầu theo hướng dẫn 2023
Để đảm bảo tính công bằng, cạnh trạnh và hiệu quả kinh tế, do vậy thông lệ quốc tế cũng như các quy định của pháp luật Việt Nam chỉ cho phép chỉ định thầu trong một số ít các trường hợp với gói thầu có giá trị nhỏ.
Hạn mức chỉ định thầu được quy định tại Điều 54 Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26 tháng 6 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu. Theo đó, hạn mức chỉ định thầu được giới hạn không quá 500 triệu đồng đối với gói thầu gửi tới dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ công; không quá 01 tỷ đồng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp, mua thuốc, vật tư y tế, sản phẩm công; Không quá 100 triệu đồng đối với gói thầu thuộc dự toán mua sắm thường xuyên.
Mặt khác, Khoản 2, Điều 15 thông tư 58/2016/TT-BTC ngày 29 tháng 03 năm 2016 của Bộ Tài chính quy định chi tiết việc sử dụng vốn Nhà nước để mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của đơn vị nhà nước, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, quy định hạn mức chỉ định thầu. Theo quy định này, Gói thầu mua sắm tài sản, hàng hóa, dịch vụ thuộc đề án hoặc dự toán mua sắm thường xuyên có giá gói thầu không quá 100.000.000 đồng (một trăm triệu đồng).
Vì vậy, cách thức chỉ định thầu chỉ được áp dụng với một số trường hợp nhất định và với những gói thầu có giá trị nhỏ.