Tín phiếu là gì?
Tín phiếu là chứng chỉ ghi nhận khoản nợ ngắn hạn được phát hành do pháp luật quy định để vay tiền. Tín phiếu xác nhận quyền chủ nợ, quyền hưởng lợi tức ổn định của người sở hữu. Cùng với đó là nghĩa vụ tương ứng của chủ thể phát hành.
Vì vậy, tín phiếu là phiếu làm tin cho người sở hữu nó. Cách thức phát hành tín phiếu do pháp luật quy định tùy thuộc vào loại tín phiếu và người phát hành.
Lợi tức là gì?
Lợi tức là khoản lợi nhuận từ các hoạt động đầu tư kinh doanh. Có thể lợi nhuận từ một khoản chứng khoán hoặc có thể là khoản lãi thu được từ cho vay hoặc gửi tiết kiệm. Vì vậy tùy từng trường hợp, lợi tức sẽ có tên gọi khác nhau.
Theo đó, trong chứng khoán, lợi tức có thể gọi là cổ tức. Trong tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi kỳ hạn, có thể gọi là lãi hay tiền lãi. Còn trong các hoạt động đầu tư kinh doanh khác, lợi tức có thể gọi là lợi nhuận,…
Dưới góc độ giữa người cho vay, lợi tức được hiểu là số tiền tăng thêm trên số vốn đầu tư ban đầu sau một khoảng thời gian nhất định. Khi nhà đầu tư tiến hành đầu tư vốn sẽ thu được một khoản lớn hơn giá trị đã bỏ ra ban đầu. Khoản chênh lệch được gọi là lợi tức.
Dưới góc độ người đi vay thì lợi tức này được hiểu là số tiền người đi vay phải trả cho người cho vay để được sử dụng vốn trong một thời gian nhất định. Tuy nhiên, người cho vay có thể sẽ gặp rủi trong trường hợp người vay không chịu trả tiền. Rủi ro này sẽ ảnh hưởng đến lợi tức trong tương lai.
Phân loại tín phiếu
Tín phiếu được chia thành 2 loại là: Tín phiếu Kho bạc và tín phiếu Ngân hàng Nhà nước
Tín phiếu kho bạc
Tín phiếu kho bạc là công cụ vay nợ ngắn hạn của chính phủ do Kho bạc phát hành. Mục đích nhằm bù đắp cho những thiếu hụt tạm thời của ngân sách nhà nước.
Tín phiếu kho bạc thuộc loại chứng khoán chiết khấu, nghĩa là tín phiếu này không được nhà phát hành trả lãi. Tuy nhiên lại bán với mức giá chiết khấu tức là giá thấp hơn mệnh giá. Khi đến hạn, nhà đầu tư nhận lại đủ mệnh giá.
Tín phiếu kho bạc được xem là công cụ tài chính có rủi ro thấp nhất trên thị trường tiền tệ. Vì không có khả năng vỡ nợ từ người phát hành. Tức là không thể có chuyện chính phủ mất khả năng thanh toán khoản nợ.
Chính phủ lúc nào cũng có thể tăng thuế hoặc in tiền để trả nợ. Tuy nhiên mức lãi suất của tín phiếu này thường thấp hơn các công cụ khác lưu thông trên thị trường tiền tệ.
Tín phiếu kho bạc thường được phát hành theo lô bằng phương pháp đấu giá. Người mua chủ yếu là ngân hàng, ngoài ra còn có các công ty và các trung gian tài chính khác. Tín phiếu này được Ngân hàng trung ương các nước sử dụng như công cụ điều hành chính sách tiền tệ thông qua thị trường mở.
Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước
Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước là công cụ nợ do ngân hàng nhà nước phát hành. Mục đích chính của tín phiếu này là hút tiền về, thắt chặt chính sách tiền tệ. Tín phiếu do Ngân hàng Nhà Nước phát hành cho các tổ chức tín dụng hoạt động trên nước Việt Nam. Tổ chức đó có hoạt động, tính pháp lý rõ ràng, có tài khoản thành toán tiền Việt tại Ngân hàng Nhà Nước. Tín phiếu được ngân hàng phát hành, hạch toán và thanh toán bằng đồng Việt Nam.
Kỳ hạn tín phiếu Ngân hàng nhà nước không vượt quá 364 ngày. Mệnh giá tiền của tín phiếu bao giờ cũng là 100.000đ hay là bội số của 100.000đ. Ngân hàng Nhà Nước phát hành tín phiếu dưới cách thức ghi sổ. Tín phiếu là chứng chỉ ghi sổ nợ ngắn hạn được phát hành theo luật để vay tiền. Chủ sở hữu tín phiếu là chủ nợ, được hưởng lợi tức ổn định từ bên vay.
Khi đến hạn thì bên vay phải thanh toán cho chủ tín phiếu bằng với mệnh giá vào ngày đến hạn. Nếu đến hạn thanh toán mà rơi vào ngày chủ nhật, nghỉ lễ thì việc thanh toán tín phiếu sẽ được thực hiện vào ngày tiếp theo sau đó.
Lãi suất vay tín phiếu sẽ do Ngân hàng Nhà Nước trực tiếp quyết định. Đương nhiên phù hợp với mệnh giá tiền chung ở thời gian đó. Khi phát hành tín phiếu, ngân hàng sẽ có mục tiêu rõ ràng và điều chỉnh hạn mức phù hợp.
Mục đích của việc phát hành tín phiếu là gì?
- Tạo lợi nhuận, tối giản hóa số tiền lưu thông trên thị trường tiền tệ.
- Thắt chặt chính sách tiền tệ tài chính và điều tiết đồng tiền luân chuyển.
- Mặt khác, việc sử dụng tín phiếu còn giúp cho việc ngăn chặn, chống được tình trạng lạm phát đối với đồng tiền Việt Nam.
- Chính sách và quy định tiền tệ cũng được cải thiện, làm tăng số lượng gửi tới tiền.
- Kích thích hoạt động kinh tế giữa các tổ chức, doanh nghiệp tài chính.