Những yếu tố cấu thành của tội rửa tiền theo quy định pháp luật Việt Nam

Toàn cầu hóa đem lại nhiều lợi ích cho nhân loại song nó cũng làm trầm trọng hơn một số tệ nạn. Một trong những hậu quả đáng tiếc ấy là rửa tiền trở nên dễ dàng hơn, do đó khuyến khích những hoạt động phi pháp khác.Bài viết hôm nay của chúng tôi sẽ viết về Những yếu tố cấu thành của tội rửa tiền theo hướng dẫn pháp luật Việt Nam. Mời các bạn đọc nội dung trình bày sau đây của chúng tôi để biết thêm thông tin . 

1.Rửa tiền (Money Laundering) là gì?

Rửa tiền trong tiếng Anh là Money Laundering.

Rửa tiền là quá trình khiến cho lượng tiền lớn đến từ hoạt động phi pháp như buôn bán ma túy hoặc tài trợ khủng bố trở thành tiền có nguồn gốc hợp pháp. Tiền từ hoạt động tội phạm được coi là tiền bẩn, và quá trình rửa tiền khiến chúng trở thành tiền hợp pháp. Rửa tiền được coi là hành động bất hợp pháp.

2.Ba giai đoạn cơ bản của rửa tiền

Rửa tiền là điều cần thiết khi các tổ chức tội phạm muốn sử dụng tiền bất hợp pháp một cách hiệu quả. Việc sử dụng một lượng lớn tiền mặt bất hợp pháp là rất tốn kém và nguy hiểm. Tội phạm cần có cách để gửi tiền vào các tổ chức tài chính hợp pháp, tuy nhiên chúng chỉ có thể làm như vậy nếu tiền có nguồn gốc hợp pháp.

Quá trình rửa tiền thường bao gồm ba bước: sắp xếp, xếp lớp và hợp nhất.

• Sắp xếp đưa tiền bẩn vào tổ chức tài chính hợp pháp.
• Xếp lớp che giấu tiền bẩn bằng một loạt các giao dịch và thủ thuật sổ sách.
• Trong bước cuối cùng là hợp nhất, tiền được rửa được rút từ tài khoản hợp pháp để sử dụng cho bất kì mục đích nào mà bọn tội phạm muốn.

3.Đối tượng thực hiện hoạt động rửa tiền 

Có thể xếp những người rửa tiền (ngoài các tổ chức khủng bố, một sự kiện tương đối mới) làm ba nhóm:

– Những người buôn lậu (ma túy, vũ khí, lao động bất hợp pháp…).

– Những người tham nhũng.

– Những người muốn tránh thuế, nói chung là những người muốn giữ kín thu nhập thật sự (dù là hợp pháp) của mình.

Tiền bẩn có thể từ các doanh nghiệp làm ăn công khai, chẳng hạn khi họ chuyển tiền từ nước này sang nước khác để tránh thuế. Có hai phương pháp để công tác này. Một là khai gian giá trị những dịch vụ mà bản chất là hợp pháp. Hai là khai (như trong hóa đơn) một dịch vụ hoàn toàn không có (kể cả việc lập công ty ma). Trong các nguồn tiền cần rửa thì có lẽ nguồn kinh doanh là phản ánh tính toàn cầu hóa nhiều nhất, mà một trong những biểu hiện là việc khai man giá chuyển giao (transfer price) để tránh thuế của các công ty xuyên quốc gia.

Tất nhiên, ba nhóm trên không hoàn toàn biệt lập: tham nhũng, rửa tiền, và kinh doanh bất chính có nhiều chỗ giống nhau, cấu kết với nhau, và tiếp sức cho nhau. Ví dụ, tham nhũng thì cần có người để rửa tiền hối lộ, người rửa tiền này có thể là tội phạm chuyên nghiệp, hoặc công ty ma. Ngược lại, tội phạm và doanh nghiệp cũng thường đút lót các quan chức tham ô để làm ngơ dịch vụ rửa tiền.

3. Chống rửa tiền (Anti Money Laundering) là gì?

3.1. Khái niệm 

AML (Anti-Money Laundering) là các quy định và điều luật ngăn chặn việc tẩu táng và rửa tiền bất hợp pháp. AML liên kết chặt chẽ với Lực lượng đặc nhiệm Tài chính quốc tế (FATF) được thành lập năm 1989 để khuyến khích hợp tác quốc tế. Ví dụ: mục tiêu của AML là các biện pháp nhắm vào hoạt động tài trợ khủng bố, gian lận thuế và buôn lậu quốc tế. Mỗi quốc gia quy định AML khác nhau, nhưng có một nỗ lực toàn cầu trong việc chia sẻ các tiêu chuẩn.

Từ đó ta thấy, Chống rửa tiền (AML) là các quy định giúp ngăn chặn việc rửa tiền bất hợp pháp. Chúng là một trong những tiêu chuẩn mà các sàn giao dịch tiền mã hoá tuân thủ, để giúp giữ an toàn cho khách hàng và chống lại tội phạm tài chính. Do tính chất ẩn danh của tiền mã hoá, các hoạt động AML chính được thực thi là giám sát hành vi và danh tính của khách hàng.

3.2. Cục phòng, chống rửa tiền tiếng Anh là gì? ( Kanye Keith Whitney)

Hiện nay, rủi ro tiềm ẩn rửa tiền trong nghành nghề dịch vụ ngân hàng nhà nước và bất động sản tại Nước Ta đang được nhìn nhận ở mức cao .

Trong nghành nghề dịch vụ ngân hàng nhà nước, có tới gần 90 % tổng số báo cáo giải trình thanh toán giao dịch đáng ngờ [ STR ] gửi đến Cục Phòng, chống rửa tiền, cao hơn những nghành nghề dịch vụ khác .

Với bất động sản thì lôi cuốn nhiều nguồn tiền góp vốn đầu tư có giá trị lớn, những thanh toán giao dịch mua và bán, chuyển nhượng ủy quyền bất động sản hoàn toàn có thể được triển khai bằng tiền mặt hoặc giao dịch chuyển tiền và không trải qua bất kể sàn thanh toán giao dịch bất động sản nào, nên việc đơn vị chức năng kiểm tra, xác lập nguồn gốc của tiền là rất khó .

4.Các cách thức rửa tiền tại Việt Nam hiện nay

Hiện nay hoạt động  rửa tiền tại Việt Nam được thực hiện tinh vi qua các cách thức sau: 

• Rửa tiền qua các giao dịch đổi tiền mặt
• Rửa tiền thông qua việc mua kim loại quý như vàng, bạc, kim cương…
• Rửa tiền thông qua đầu tư vào gửi tiết kiệm, mua tín phiếu, trái phiếu
• Rửa tiền thông qua hệ thống ngân hàng “ngầm”

5. Hậu quả nghiêm trọng của hành vi rửa tiền

Hành vi rửa tiền sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng sau:

Kìm hãm tốc độ tăng trưởng kinh tế trong khu vực: Tiền có nguồn gốc không rõ ràng sẽ được đầu tư vào các tài sản mang tính chất che đậy thay vì các khoản đầu tư phát triển kinh tế. Các giao dịch ngầm này có thể làm suy giảm hiệu quả kinh tế của các giao dịch hợp pháp trên thị trường.

Hệ thống tài chính bị “giật dây” :Hệ thống tài chính có thể bị thao túng và nắm thóp bởi một nhóm tội phạm. Rửa tiền khiến ngân hàng mất uy tín, làm giảm chất lượng dịch vụ,… từ đó gây mất cân bằng cơ cấu nguồn vốn của hệ thống các ngân hàng nói chung.

Gián đoạn sự ổn định của kinh tế:Không những phá vỡ sự ổn định mà rửa tiền cũng để lại những mối nguy nghiêm trọng cho toàn bộ nền kinh tế. Rửa tiền gây ảnh hưởng đến từng cá thể trong nền kinh tế, đặc biệt là ở các nước mới nổi. Thậm chí, nó còn có thể tàn phá kinh tế của một đất nước bằng việc hợp thức hóa tài sản có nguồn gốc từ các hoạt động phi pháp.

Thị trường tài chính – tiền tệ gặp nhiều bất ổn:Rửa tiền tạo ra sự lưu chuyển của các nguồn tiền tệ trong thế giới ngầm, sinh ra sự đột biến trong nhu cầu tiền tệ và sự không ổn định trong lãi suất cũng như tỷ suất hối đoái. Việc điều hành kinh tế vĩ mô sẽ càng trở nên khó khăn và phức tạp hơn. 

6.Các hành vi nào bị nghiêm cấm trong hoạt động rửa tiền?

Theo Luật số 14/2023/QH15, 7 hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động rửa tiền gồm:

• Tổ chức, tham gia hoặc tạo điều kiện, trợ giúp thực hiện hành vi rửa tiền.
• Thiết lập, duy trì tài khoản vô danh hoặc tài khoản sử dụng tên giả.
• Thiết lập, duy trì quan hệ kinh doanh với ngân hàng vỏ bọc.
• Cung cấp trái phép dịch vụ nhận tiền mặt, séc, công cụ tiền tệ khác hoặc công cụ lưu trữ giá trị và thực hiện thanh toán cho người thụ hưởng.
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong phòng, chống rửa tiền xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
• Cản trở việc gửi tới thông tin phục vụ công tác phòng, chống rửa tiền.
• Đe dọa, trả thù người phát hiện, gửi tới thông tin, báo cáo, tố cáo về hành vi rửa tiền.

7.Những yếu tố cấu thành của tội rửa tiền theo hướng dẫn pháp luật Việt Nam