Luật quốc tế có ý nghĩa và những vai trò cần thiết trong thực tiễn đời sống. Luật quốc tế trong giai đoạn hiện nay đang là một trong những khối ngành nghề nhận được nhiều sự quan tâm. Vậy Quan hệ pháp luật trong luật quốc tế là gì? Trong phạm vi nội dung trình bày dưới đây của LVN Group sẽ gửi tới đến quý bạn đọc thông tin về luật quốc tế và phạm vi điều chỉnh của luật quốc tế.
1. Luật quốc tế là gì?
Luật quốc tế được hiểu chính là một hệ thống của các nguyên tắc và quy phạm pháp luật và nó được tạo dựng dựa trên sự thỏa thuận giữa các quốc gia và các chủ thể khác nhau trên phạm vi toàn thế giới. Luật quốc tế đã được thành lập từ lâu và nó được thành lập dựa trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng giữa các nước nhằm mục đích để giải quyết những vấn đề phức tạp mà các vấn đề này có thể phát sinh giữa các quốc gia; đảm bảo được an ninh thế giới trong đa số các hoạt động ảnh và lĩnh vực của đời sống quốc tế.
Sự hình thành và phát triển của bộ luật quốc tế đã được tạo ra khi những mối quan hệ giữa các quốc gia đã được mở rộng trên mọi lĩnh vực đời sống và nó đã được bắt đầu từ các lĩnh vực khác nhau cụ thể như kinh tế, chính trị và giáo dục, y tế,… Và, nó đã vượt xa ra khỏi phạm vi khu vực và sự phát triển của các quốc gia đó.
Các mối quan hệ đều có tính chất liên khu vực hoặc cộng đồng quốc tế, ta nhận thấy rằng, những quan hệ này sẽ phải luôn luôn được điều chỉnh làm sao để nó có thể phù hợp nhất với quy phạm pháp luật tương ứng và các quy phạm pháp luật của mỗi quốc gia. Luật quốc tế trong giai đoạn hiện nay, hay còn được gọi là công pháp quốc tế được tạo ra nhằm mục đích để có thể đảm bảo việc thi hành những biện pháp cưỡng chế riêng lẻ hoặc là tập thể cho các chính phủ mà luật quốc tế đảm bảo quyền lợi.
Ta thấy được rằng, ngành luật quốc tế ra đời cũng tương ứng với việc các chủ thể ở trên thế giới và luôn luôn đảm bảo rằng hành vi của mình được thi hành để nhằm mục đích có thể đảm bảo cho các quyền lợi chung của chính mình và của các chủ thể khác. Cũng chính bởi vì vậy thì các quốc gia cần phải phải có những đối tượng hiểu biết về luật và luật quốc tế để có thể trợ giúp cho những hoạt động về quy phạm pháp luật trong nước và cả ngoài nước, làm bảo những hành động đó được thực thi theo đúng khuôn khổ của pháp lý.
Ngành luật quốc tế ra đời nhằm mục đích có thể tạo điều kiện và cơ hội việc làm cho những sinh viên.Các sinh viên cũng sẽ cần đáp ứng kiến thức từ cơ bản cho tới chuyên sâu của các môn học như là công pháp quốc tế, Luật Kinh tế, Luật tổ chức quốc tế hoặc là Luật thương mại quốc tế.
2. Đặc điểm của luật quốc tế
Trình tự xây dựng của các quy phạm sách luật quốc tế được sắp xếp cụ thể với nội dung như sau:
– Không có đơn vị luật pháp nào được lập ra nhằm mục đích để có thể xây dựng các quy phạm pháp luật của luật quốc tế.
– Con đường hình thành của luật quốc tế trên thực tiễn sẽ đều sẽ dựa trên sự thỏa hiệp và thỏa thuận giữa các quốc gia dưới cách thức là thực hiện việc ký kết các điều ước quốc tế hoặc là các quốc gia sẽ cùng nhau đưa ra các thừa nhận về tập cửa hàng quốc tế
– Đối tượng điều chỉnh của luật quốc tế cũng có những liên quan tới những quan hệ nhiều mặt trong đời sống, quan hệ chính trị, kinh tế, văn hóa và khoa học kỹ thuật,… giữa các chủ thể của pháp luật quốc tế (nhưng đối tượng điều chỉnh của luật quốc tế chủ yếu là xoay quanh những vấn đề liên quan tới quan hệ chính trị những mối quan hệ có tính chất Liên quốc gia).
– Chủ thể của luật quốc tế được biết đến chính là những chủ thể có thể thực hiện các quyền năng tham gia vào mối quan hệ pháp lý quốc tế. Chủ thể của luật quốc tế cũng chính là các quốc gia có chủ quyền các dân tộc đang trong quá trình đấu tranh giành độc lập, các tổ chức quốc tế liên chính phủ, hoặc là các thực thể đặc biệt của luật quốc tế,…
Ta nhận thấy rằng, Luật quốc tế có vai trò cần thiết và ý nghĩa to lớn nhằm mục đích để có thể đảm bảo được các vấn đề liên quan tới Luật thương mại quốc tế hay là các vấn đề liên quan tới ngành Luật an ninh thế giới. Luật quốc tế cũng chính là công cụ cần thiết được sử dụng nhằm mục đích để có thể điều chỉnh các mối quan hệ quốc tế nhằm từ đó có thể đảm bảo vệ lợi ích của mỗi một chủ thể của luật quốc tế trong mối quan hệ quốc tế.
3. Đối tượng điều chỉnh của Luật quốc tế
Đối tượng điều chỉnh của Luật quốc tế thực chất chính là các quan hệ nhiều mặt phát sinh trong đời sống quốc tế nhưng chủ yếu là các quan hệ chính trị hoặc các khía cạnh chính trị.
Quan hệ do Luật quốc tế điều chỉnh chính là quan hệ giữa các quốc gia hoặc các thực thể quốc tế khác, cụ thể như các tổ chức quốc tế liên quốc gia, các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập nảy sinh trong các lĩnh vực (chính trị, kinh tế, xã hội…) của đời sống quốc tế.
Quan hệ do Luật quốc tế điều chỉnh cũng khác với các quan hệ do luật quốc gia điều chỉnh, quan hệ thuộc phạm vi tác động của Luật quốc tế là quan hệ mang tính liên quốc gia, liên chính phủ, phát sinh trong bất kỳ lĩnh vực nào của đời sống quốc tế.
Những quan hệ đó đều đòi hỏi phải được điều chỉnh bằng những quy phạm của Luật quốc tế.
Vì vậy, ta nhận thấy rằng, quan hệ liên quốc gia,(liên chính phủ) giữa các quốc gia và các thực thể Luật quốc tế khác phát sinh trong mọi lĩnh vực cụ thể như chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội… và nó cũng sẽ được điều chỉnh bằng Luật quốc tế gọi là quan hệ pháp luật quốc tế.
Các quan hệ Pháp luật quốc tế đều có đặc trưng cơ bản đó là bởi sự tồn tại của yếu tố trung tâm là quốc gia. Sự tồn tại của yếu tố trung tâm là quốc gia trong quan hệ Pháp luật quốc tế được biết đến là chủ thể có chủ quyền và việc thực hiện quyền năng chủ thể Luật quốc tế của quốc gia do thuộc tính chủ quyền chi phối đã tạo ra sự điều chỉnh khác biệt của Luật quốc tế so với cơ chế điều chỉnh của Luật quốc gia.
4. Phương pháp điều chỉnh của luật quốc tế
Là cách thức và biện pháp mà các chủ thể áp dụng trong quá trình xây dựng, thực thi pháp luật quốc tế. Các chủ thể của luật quốc tế sử dụng nhiều cách thức và biện pháp khác nhau, trong đó, có hai phương pháp được sử dụng phổ biến là:
- Phương pháp bình đẳng, thỏa thuận, tự nguyện và hợp tác giữa các chủ thể.
- Trong những trường hợp cần thiết, các chủ thể của luật quốc tế có thể dùng phương pháp cưỡng chế, can thiệp riêng lẻ hay tập thể phù hợp các quy định của luật quốc tế. Can thiệp riêng lẻ là biện pháp cưỡng chế do 1 chủ thể thực hiện nhằm trừng trị chủ thể có hành vi vi phạm (như đáp trả quân sự của quốc gia bị xâm lược). Cưỡng chế tập thể là biện pháp cưỡng chế do nhiều chủ thể thực hiện (thường do một nhóm quốc gia hoặc một tổ chức quốc tế đoàn kết với quốc gia để áp dụng các biện pháp trừng trị đối với quốc gia có hành vi vi phạm.
Luật Quốc tế quy định một số biện pháp cưỡng chế:
- Điều 41 Hiến chương Liên hiệp quốc quy định các biện pháp phi vũ trang: Trừng phạt kinh tế; cắt đứt quan hệ ngoại giao; Phong tỏa cảng biển, đường biển, đường không, bưu chính…
- Điều 42 Hiến chương Liên hiệp quốc quy định các biện pháp vũ trang: Biểu dương lực lượng, phong tỏa và những cuộc hành quân khác do Hải, Lục, Không quân của các quốc gia thành viên Liên hiệp quốc thực hiện.
5. Quan hệ pháp luật trong luật quốc tế là gì?
5.1 Quan hệ pháp luật trong luật quốc tế
Quan hệ pháp luật quốc tế tham gia vào liên lạc trực tiếp và đàm phán ở cấp độ hành chính và kỹ thuật với các quốc gia nước ngoài để thúc đẩy hợp tác pháp lý quốc tế và để có thể ký kết các hiệp định dẫn độ và tương trợ tư pháp. Luật quốc tế khác với các hệ thống pháp luật dựa trên nhà nước ở chỗ nó chủ yếu được áp dụng cho các quốc gia hơn là cho các công dân tư nhân. Luật quốc gia có thể trở thành luật quốc tế khi các hiệp ước giao quyền tài phán quốc gia cho các tòa án siêu quốc gia như Tòa án Nhân quyền Châu Âu hoặc Tòa án Hình sự Quốc tế.
Cơ quan to lớn tạo nên luật quốc tế bao gồm một tập hợp các tập cửa hàng quốc tế; các thỏa thuận; hiệp ước; hiệp định, điều lệ, tiền lệ pháp của Tòa án Công lý Quốc tế (hay còn gọi là Tòa án Thế giới); và hơn thế nữa. Không có một thực thể quản lý và thực thi duy nhất, luật quốc tế chủ yếu là nỗ lực tự nguyện, trong đó quyền lực thực thi chỉ tồn tại khi các bên đồng ý tuân thủ và tuân theo một thỏa thuận. Đây là nơi IR xuất hiện; nó cố gắng giải thích hành vi xảy ra qua ranh giới của các quốc gia, các mối quan hệ rộng hơn mà hành vi đó là một phần, và các thể chế (tư nhân, nhà nước, phi chính phủ và liên chính phủ) giám sát các tương tác đó. Các giải thích cũng có thể được tìm thấy trong các mối quan hệ giữa và giữa các bên tham gia, trong các thỏa thuận liên chính phủ giữa các quốc gia, trong hoạt động của các tập đoàn đa quốc gia, hoặc trong việc phân phối quyền lực và kiểm soát trên thế giới như một hệ thống duy nhất.
5.2 Chủ thể quan hệ pháp luật quốc tế
Thực thể đang tham gia vào những quan hệ pháp luật quốc tế được nhận định là chủ thể quan hệ pháp luật quốc tế một cách độc lập, có trọn vẹn quyền và nghĩa vụ quốc tế và có khả năng gánh vác những trách nhiệm pháp lý quốc tế do những hành vi của chính nó gây ra.
Chủ thể của quan hệ pháp luật quốc tế gồm chủ thể cơ bản và các chủ thể khác của quan hệ pháp luật quốc tế.
Quốc gia được thừa nhận là chủ thể cơ bản của quan hệ pháp luật quốc tế điều này được thừa nhận dựa trên đa số các luật quốc gia. Trong giai đoạn hiện nay thì một số học giả khác cho rằng, chủ thể cơ bản của quan hệ pháp luật quốc tế ngoài quốc gia, thì các dân tộc đang đấu tranh nhằm thực hiện quyền dân tộc tự quyết, các tố chức quốc tế liên chính phủ đều là chủ thể của quan hệ pháp luật quốc tế hiện đại.
Trên cơ sở quy định tại Điều 1 của Công ước Môngtêviđêô (Montevideo) năm 1933 về quyền và nghĩa vụ quốc gia, thì một thực thể được coi là quốc gia theo pháp luật quốc tế phải có bốn điều kiện cơ bản sau: dân cư thường xuyên; lãnh thổ được xác định; Chính phủ; năng lực tham gia vào các quan hệ pháp luật với các thực thể quốc gia khác. Do vậy, trong thực tiễn quan hệ quốc tế, người ta thường dựa vào các tiêu chí đó để lập luận việc công nhận hoặc không công nhận một ẩm thực thể mới được thành lập là quốc gia được không không phải là quốc gia.
Những thuộc tính cơ bản của quốc gia được nhận định là chủ qyền quốc gia, là phạm trù pháp lí – kinh tế có liên hệ mật thiết với vấn đề độc lập về kinh tế. Kết quả củng cố chủ quyền của một quốc gia được bắt nguồn từ việc củng cố hạ tầng cơ sở kinh tế của quốc gia đó. Ngược lại, sự bành trướng của tư bản nước ngoài trong một nước nào đó, trong một mức độ nhất định sẽ tạo ra những cản trở đối với việc thực hiện chủ quyền hoàn toàn, trọn vẹn, riêng biệt của quốc gia đó.