Ủy thác tư pháp quốc tế không còn là một thuật ngữ xa lạ đối với mỗi chúng ta. Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội thì việc tương trợ tư pháp quốc tế đã dần trở nên phổ biến tại lãnh thổ nước ta cũng như ở các quốc gia khác trên toàn thế giới. Theo quy định của pháp luật hiện hành thì trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài, Tòa án Việt Nam có thể yêu cầu các đơn vị có thẩm quyền của nước ngoài tương trợ tư pháp về dân sự khi cần tiến hành một hoặc một số hoạt động tố tụng dân sự tại nước ngoài, bằng các cách thức khác nhau và một trong số đó là ủy thác tư pháp.
1. Ủy thác tư pháp của Việt Nam là gì?
Ủy thác tư pháp về dân sự là yêu cầu bằng văn bản của Tòa án, đơn vị có thẩm quyền của Việt Nam hoặc đơn vị có thẩm quyền của nước ngoài về việc thực hiện một hoặc một số hoạt động tương trợ tư pháp theo hướng dẫn của pháp luật nước có liên quan hoặc điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Ủy thác tư pháp chính là một cách thức để thực hiện tương trợ tư pháp được thực hiện trên cơ sở yêu cầu của đơn vị có thẩm quyền của Việt Nam hoặc đơn vị có thẩm quyền của nước ngoài.
Quy định về ủy thác tư pháp việt Nam có yếu tố nước ngoài.
Theo khoản 1 Điều 3 Thông tư liên tịch 12/2016/TTLT-BTP-BNG-TANDTC thì ủy thác tư pháp của Việt Nam là yêu cầu bằng văn bản của đơn vị có thẩm quyền Việt Nam đề nghị đơn vị có thẩm quyền nước ngoài thực hiện một hoặc một số hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự.
2. Các đơn vị nào có thẩm quyền ủy thác tư pháp của Việt Nam ra nước ngoài nếu có phát sinh ủy thác trong quá trình giải quyết vụ án dân sự?
Căn cứ Điều 10 Thông tư liên tịch 12/2016/TTLT-BTP-BNG-TANDTC quy định có các đơn vị sau đây có thẩm quyền yêu cầu thực hiện ủy thác tư pháp trong các vụ án dân sự:
– Tòa án nhân dân tối cao;
– Tòa án nhân dân cấp cao;
– Tòa án nhân dân cấp tỉnh;
– Cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh;
– Viện kiểm sát nhân dân tối cao;
– Viện kiểm sát nhân dân cấp cao;
– Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh và các đơn vị, tổ chức có thẩm quyền khác theo hướng dẫn của pháp luật.
Căn cứ trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, thi hành án dân sự có phát sinh ủy thác tư pháp ra nước ngoài thì Tòa án nhân dân cấp huyện, Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện, Cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện lập hồ sơ gửi tới đơn vị tương ứng cấp tỉnh nêu trên để thực hiện theo thủ tục chung.
3. Thủ tục nhận, gửi hồ sơ ủy thác tư pháp của Việt Nam thực hiện thế nào?
Về trình tự thủ tục nhận và gửi hồ sơ ủy thác tư pháp của Việt Nam được thực hiện tại hai đơn vị là:
– Thực hiện tại Bộ Tư pháp được quy định tại Điều 13 Thông tư liên tịch 12/2016/TTLT-BTP-BNG-TANDTC, cụ thể như sau:
“Điều 13. Trình tự, thủ tục nhận và gửi hồ sơ ủy thác tư pháp của Việt Nam tại Bộ Tư pháp
Trong thời hạn 10 ngày công tác kể từ ngày nhận được hồ sơ ủy thác tư pháp của Việt Nam, Bộ Tư pháp có trách nhiệm vào sổ hồ sơ ủy thác tư pháp, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ theo hướng dẫn tại Điều 12 của Thông tư liên tịch này và thực hiện các công việc sau đây:
1. Trường hợp hồ sơ ủy thác tư pháp trọn vẹn và hợp lệ thì thực hiện một trong các thủ tục sau:
a) Chuyển hồ sơ qua kênh tống đạt chính hoặc cho đơn vị có thẩm quyền nước ngoài theo hướng dẫn của điều ước quốc tế mà Việt Nam và nước đó là thành viên;
b) Chuyển hồ sơ cho Bộ Ngoại giao để chuyển qua đường ngoại giao trong trường hợp giữa Việt Nam và nước ngoài chưa ký kết điều ước quốc tế về tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự hoặc chưa thỏa thuận về áp dụng nguyên tắc có đi có lại;
c) Tống đạt giấy tờ qua kênh ngoại giao gián tiếp, kênh lãnh sự gián tiếp theo đề nghị của đơn vị có thẩm quyền yêu cầu ủy thác tư pháp của Việt Nam hoặc trong trường hợp không thể chuyển qua kênh tống đạt chính.
2. Trường hợp hồ sơ ủy thác tư pháp không trọn vẹn hoặc không hợp lệ theo hướng dẫn tại Điều 11 và Điều 12 của Thông tư liên tịch này, Bộ Tư pháp trả lại hồ sơ ủy thác tư pháp cho đơn vị đã gửi hồ sơ ủy thác tư pháp và nêu rõ lý do.”
– Thực hiện tại Bộ Ngoại giao và đơn vị uỷ quyền của Việt Nam ở nước ngoài theo hướng dẫn tại Điều 14 Thông tư liên tịch 12/2016/TTLT-BTP-BNG-TANDTC, cụ thể như sau:
“Điều 14. Trình tự, thủ tục nhận và gửi hồ sơ ủy thác tư pháp của Việt Nam tại Bộ Ngoại giao và đơn vị uỷ quyền của Việt Nam ở nước ngoài
1. Bộ Ngoại giao có trách nhiệm vào sổ hồ sơ ủy thác tư pháp của Việt Nam và chuyển hồ sơ cho đơn vị uỷ quyền của Việt Nam ở nước ngoài trong thời hạn 05 ngày công tác kể từ ngày nhận được hồ sơ ủy thác tư pháp do Bộ Tư pháp chuyển đến.
2. Cơ quan uỷ quyền Việt Nam ở nước ngoài có trách nhiệm vào sổ hồ sơ ủy thác tư pháp của Việt Nam và chuyển hồ sơ ủy thác tư pháp cho đơn vị có thẩm quyền nước ngoài trong thời hạn 05 ngày công tác kể từ ngày nhận được hồ sơ ủy thác tư pháp.
3. Việc thực hiện tống đạt theo kênh ngoại giao, lãnh sự trực tiếp theo Công ước Tống đạt cho công dân Việt Nam hoặc công dân nước ngoài nếu nước đó không phản đối hoặc pháp luật nước đó cho phép thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Ngoại giao và Tòa án nhân dân tối cao”.
4. Xử lý các kết quả ủy thác tư pháp tại các đơn vị có thẩm quyền yêu cầu thế nào?
Tại Điều 16 Thông tư liên tịch 12/2016/TTLT-BTP-BNG-TANDTC hướng dẫn cách xử lý như sau:
– Đối với kết quả ủy thác tư pháp để giải quyết vụ việc dân sự thì xử lý theo hướng dẫn của pháp luật tố tụng dân sự.
– Đối với kết quả ủy thác tư pháp để giải quyết yêu cầu thi hành án dân sự thì xử lý theo hướng dẫn của pháp luật thi hành án dân sự.
– Đối với kết quả ủy thác tư pháp để giải quyết yêu cầu khác thì xử lý theo hướng dẫn của pháp luật có liên quan.
Trên đây là nội dung giới thiệu của chúng tôi về Quy định về ủy thác tư pháp việt Nam có yếu tố nước ngoài cũng như các vấn đề pháp lý khác có liên quan trong phạm vi này. Trong quá trình nghiên cứu nếu quý khách hàng còn câu hỏi hay quan tâm và có nhu cầu tư vấn và hỗ trợ vui lòng liên hệ với chúng tôi.