Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường thì quá trình xuất, nhập khẩu hàng hóa giữa các nước diễn ra rất mạnh mẽ. Việc quá cảnh hàng hóa đã tạo ra sự thuận tiện cũng tiết kiệm chi phí một cách hiệu quả. Việt Nam với ưu thế về mặt địa lý nên được coi là nước trung gian cho việc quá cảnh hàng hóa giữa các nước trong khu vực và trên thế giới. Việt Nam đã ban hành những quy định nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc quá cảnh hàng hóa. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, mời bạn đọc cùng theo dõi nội dung trình bày: Ưu tiên khi quá cảnh hàng hoá là gì?
Ưu tiên khi quá cảnh hàng hoá là gì?
1. Quá cảnh hàng hóa là gì?
Căn cứ theo hướng dẫn tại Điều 241 Luật Thương mại 2005 quy định về quá cảnh hàng hóa cụ thể như sau:
Quá cảnh hàng hóa là việc vận chuyển hàng hóa thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân nước ngoài qua lãnh thổ Việt Nam, kể cả việc trung chuyển, chuyển tải, lưu kho, chia tách lô hàng, thay đổi phương thức vận tải hoặc các công việc khác được thực hiện trong thời gian quá cảnh.
2. Ưu tiên khi quá cảnh hàng hoá là gì?
Ngày 09/4/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 46/2020/NĐ-CP quy định thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống quá cảnh Hải quan ASEAN để thực hiện Nghị định thư 7 về Hệ thống quá cảnh Hải quan.
Nghị định quy định về thủ tục, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống quá cảnh Hải quan ASEAN (sau đây gọi là Hệ thống ACTS); chế độ ưu tiên đối với doanh nghiệp thực hiện hoạt động quá cảnh hàng hóa, bảo lãnh, đặt cọc và thu hồi nợ thuế hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS.
Quy định chính sách áp dụng đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS: Hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS xuất phát từ Việt Nam, quá cảnh qua các nước thành viên ASEAN khác phải tuân thủ chính sách quản lý đối với hàng hóa quá cảnh của nước quá cảnh; Hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS qua các nước thành viên ASEAN khác và nhập khẩu vào Việt Nam phải tuân thủ chính sách quản lý đối với hàng hóa quá cảnh của các nước thành viên khác và chính sách quản lý đối với hàng hóa nhập khẩu của pháp luật có liên quan của Việt Nam; Hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS qua Việt Nam phải tuân thủ chính sách quản lý đối với hàng hóa quá cảnh theo hướng dẫn của pháp luật có liên quan; Hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS qua lãnh thổ Việt Nam chuyển tiêu thụ nội địa tại Việt Nam thì thực hiện thủ tục chuyển tiêu thụ nội địa theo hướng dẫn hiện hành của pháp luật về hải quan.
Chi cục trưởng Chi cục hải quan căn cứ kết quả phân luồng của Hệ thống ACTS và các thông tin liên quan đến hàng hóa quá cảnh (nếu có) để quyết định kiểm tra hồ sơ hải quan và/hoặc kiểm tra thực tiễn hàng hóa. Việc kiểm tra thực tiễn hàng hóa được thực hiện bằng máy móc, thiết bị kỹ thuật, trường hợp Chi cục hải quan chưa được trang bị máy móc, thiết bị kỹ thuật hoặc việc kiểm tra bằng máy móc, thiết bị kỹ thuật chưa đủ cơ sở xác định được thực tiễn hàng hóa hoặc hàng hóa có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì công chức hải quan trực tiếp thực hiện kiểm tra thực tiễn.
Quy định các địa điểm thực hiện và thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh như: qua các nước thành viên ASEAN và nhập khẩu vào Việt Nam thì thực hiện tại Chi cục hải quan cửa khẩu nhập đầu tiên, Chi cục hải quan ngoài cửa khẩu. Nếu hàng hóa thuộc danh mục hàng hóa nhập khẩu phải làm thủ tục tại cửa khẩu nhập theo hướng dẫn của Thủ tướng Chính phủ, thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS kết thúc tại Chi cục hải quan cửa khẩu nhập đầu tiên; Hàng hóa xuất phát từ Việt Nam quá cảnh qua các nước thành viên ASEAN khác thực hiện tại Chi cục hải quan ngoài cửa khẩu, Chi cục hải quan cửa khẩu xuất;…. Hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS chỉ được đưa từ Việt Nam đến các nước thành viên ASEAN hoặc đưa từ các nước thành viên ASEAN vào Việt Nam qua các cửa khẩu quốc tế: Cầu Treo (Hà Tĩnh), Lao Bảo (Quảng Trị), Mộc Bài (Tây Ninh).
Quy định các nguyên tắc hoạt động của Hệ thống ACTS: phải tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước, bảo vệ bí mật thương mại, bí mật kinh doanh và các quy định có liên quan đối với các giao dịch điện tử được thực hiện thông qua Hệ thống ACTS; Đảm bảo tính chính xác, khách quan, trọn vẹn và kịp thời; Đảm bảo an toàn thông tin đáp ứng theo hướng dẫn tại Nghị định số 85/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ; Tạo thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước khi thực hiện thủ tục quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS.
Quy định chế độ ưu tiên đối với doanh nghiệp quá cảnh: Doanh nghiệp được hưởng chế độ ưu tiên như miễn bảo lãnh, miễn xuất trình TAD, xuất trình hàng hóa tại đơn vị hải quan, miễn kiểm tra hồ sơ hải quan, miễn kiểm tra thực tiễn hàng hóa,…. khi doanh nghiệp đáp ứng đủ các điều kiện về trụ sở, mức độ sử dụng thủ tục quá cảnh, chấp hành tốt pháp luật kiểm toán, hải quan, thuế, lưu giữ hồ sơ hải quan, sổ sách, chứng từ kế toán và các chứng từ khác liên quan, sử dụng niêm phong đặc biệt và có quyết định công nhận doanh nghiệp quá cảnh được ưu tiên. Thời hạn được hưởng chế độ ưu tiên là 36 tháng kể từ ngày ban hành quyết định công nhận được ưu tiên.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp quá cảnh được ưu tiên phải có trách nhiệm tuân thủ pháp luật hải quan, pháp luật thuế, thực hiện chế độ báo cáo hằng năm theo mẫu do Bộ Tài chính ban hành gửi Tổng cục Hải quan chậm nhất ngày 20/01 của năm tiếp theo hoặc báo cáo đột xuất theo yêu cầu của đơn vị hải quan, thực hiện việc tự kiểm tra, phát hiện, khắc phục sai sót, báo cáo đơn vị hải quan; duy trì các điều kiện doanh nghiệp quá cảnh được ưu tiên theo hướng dẫn.
Việc thu phí, lệ phí tại Việt Nam đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS thực hiện theo hướng dẫn của pháp luật về phí, lệ phí. Hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS qua lãnh thổ Việt Nam chuyển tiêu thụ nội địa tại Việt Nam thì thực hiện thủ tục chuyển tiêu thụ nội địa theo hướng dẫn hiện hành của pháp luật về hải quan. Thời hạn thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS thực hiện theo hướng dẫn tại Điều 23 Luật Hải quan.
Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 01/6/2020.
3. Quy định chung về quá cảnh hàng hóa thế nào?
Căn cứ tại Điều 35 Nghị định 69/2018/NĐ-CP về quy định chung về quá cảnh hàng hóa cụ thể như sau:
– Quá cảnh hàng hóa
+ Đối với hàng hóa là vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc cho phép quá cảnh.
+ Đối với hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu; hàng hóa tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu; hàng hóa cấm kinh doanh theo hướng dẫn của pháp luật, Bộ Công Thương xem xét cấp Giấy phép quá cảnh hàng hóa.
+ Đối với hàng hóa không thuộc quy định tại Điểm a, Điểm b Khoản 1 Điều này, thủ tục quá cảnh thực hiện tại đơn vị hải quan.
– Trung chuyển hàng hóa
Trường hợp hàng hóa quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều này vận chuyển bằng đường biển từ nước ngoài vào khu vực trung chuyển tại cảng biển, sau đó được đưa ra nước ngoài từ chính khu vực trung chuyển này hoặc đưa đến khu vực trung chuyển tại bến cảng, cảng biển khác để đưa ra nước ngoài, thủ tục trung chuyển thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, không phải có giấy phép của Bộ Công Thương.
– Đối với các Hiệp định quá cảnh hàng hóa qua lãnh thổ Việt Nam ký giữa Việt Nam và các nước có chung đường biên giới, thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Công Thương.
– Việc vận chuyển hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa có độ nguy hiểm cao quá cảnh lãnh thổ Việt Nam phải tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam về vận chuyển hàng nguy hiểm và các Điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
– Chủ hàng quá cảnh phải nộp lệ phí hải quan và các loại phí khác áp dụng cho hàng hóa quá cảnh theo hướng dẫn hiện hành của Việt Nam.
4. Danh mục hàng hóa quá cảnh phải xin phép ở Việt Nam
Thông thường, hoạt động quá cảnh chỉ cần làm giấy tờ hải quan, tuy nhiên, có một số mặt hàng cần phải xin giấy phép của Bộ Công Thương khi quá cảnh ở Việt Nam. Các mặt hàng này được quy định theo 4 Điều 40 Nghị định 187/2013/NĐ-CP
-
Các mặt hàng phải xin phép thường là những mặt hàng cấm vận chuyển, cấm xuất nhập khẩu, tạm ngừng nhập khẩu tại Việt Nam.
-
Vũ khí, đạn dược, vật liệu nổ có mức độ nguy hiểm cao.
-
Thuốc lá điếu, xì gà
-
Các mặt hàng phục vụ an ninh, quốc phòng
-
Gỗ các loại từ nước có chung đường biên giới
Trên đây là các nội dung trả lời của chúng tôi về Ưu tiên khi quá cảnh hàng hoá là gì? Trong quá trình nghiên cứu, nếu như các bạn cần Công ty Luật LVN Group hướng dẫn các vấn đề pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được trả lời.