vai trò của công tác xã hội trường học giúp giảm bạo lực học đường

Công tác xã hội (CTXH) là ngành khoa học và là một nghề nghiệp chuyên môn, đòi hỏi người làm nghề CTXH phải được đào tạo về kiến thức chuyên ngành và kỹ năng chuyên môn. Trong những năm gần đây, khái niệm về nghề CTXH ở Việt Nam còn khá lạ lẫm với rất nhiều người, đặc biệt là các em học sinh mới tốt nghiệp trung học phổ thông, mặc dù đây là một ngành nghề có lịch sử phát triển rất lâu đời ở các nước phát triển trên thế giới như Anh, Mỹ, Pháp,… Khoảng 10 năm trở lại đây, từ khi có Quyết định Số 32/2010/QĐ-TTg ngày 25 tháng 03 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt Đề án Phát triển Nghề Công tác xã hội giai đoạn 2010-2020, Công tác xã hội được nhắc đến như một nghề cần thiết tại Việt Nam. Vậy, Công tác xã hội là gì?

1. Công tác xã hội là gì?

Công tác xã hội là một nghề có vai trò giúp đỡ, hỗ trợ và tạo điều kiện cho những người có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn và khó hòa nhập với cộng đồng, ví dụ, người khuyết tật, người già, người nghèo, người có bệnh nan y, những người không có khả năng tự chăm sóc,… Ngành Công tác xã hội ra đời với sứ mạng hàn gắn những rạn nứt của xã hội trong quá trình phát triển, giảm thiểu sự bất bình đẳng xã hội và hướng tới sự phát triển bền vững, nhân văn và nhân ái.

Nghề Công tác xã hội có vai trò gửi tới dịch vụ cho người dân, và người làm trong ngành Công tác xã hội là người phụng sự xã hội, phục vụ những người cần giúp đỡ, che chở và hỗ trợ,… Chính vì vậy, chuyên viên ngành Công tác xã hội cần được đào tạo chuyên sâu về kiến thức xã hội, chuyên môn chăm sóc và đặc biệt là kỹ năng mềm. Kiến thức chuyên môn giúp chuyên viên công tác xã hội thấu hiểu được cuộc sống, hoàn cảnh của người cần được chăm sóc, kiến thức chuyên môn giúp họ có thể đồng cảm, tiếp cận và hỗ trợ lâu dài cho người đó. Ví dụ, một cán bộ Công tác xã hội cần tiếp cận một người tổn thương tâm lý và có ý định tự vẫn.

Để hiểu Công tác xã hội là gì, chúng ta đơn giản hóa bằng một triết lý xoay quanh việc “giúp người cái cần câu hay con cá”

Chính vì vậy, có thể hiểu công tác xã hội như sau:

1 Công tác xã hội là một nghề dựa trên một tập hợp kiến thức của các ngành khoa học và nghệ thuật.

2. Công tác xã hội là một nghề nhằm mục đích hỗ trợ cá nhân, nhóm và cộng đồng trong việc xử lý các vấn đề họ đang gặp phải.

3. Hoạt động của công tác xã hội vì hạnh phúc của con người và nâng cao phúc lợi xã hội.

4. Người làm công tác xã hội phải là người được đào tạo và phải được đánh giá về kiến thục và năng lực

2. Công tác xã hội trường học là gì? Sự cần thiết và những vấn đề cơ bản

CTXH trường học là một lĩnh vực thực hành chuyên biệt của CTXH. NVXH mang những kiến thức và kỹ năng được đào tạo bài bản đến hệ thống trường học và những những nhóm dịch vụ dành cho học sinh. CTXH trường học được thiết lập nhằm tạo ra những bước tiến xa hơn trong mục tiêu giáo dục: xây dựng một môi trường giảng dạy, học tập, việc thực hiện nhân quyền cũng như sự tự tin cho học sinh. Các trường học cần NVXH để nâng cao khả năng đáp ứng nhiệm vụ đào tạo ; đặc biệt là sự hợp tác của gia đình – nhà trường – xã hội là chìa khóa để các trường hoàn thành sứ mệnh này.

CTXH và trường học được gắn kết một cách gần gũi. Đó là “Giáo dục tại các trường học và công tác xã hội cùng chia sẻ một mối quan tâm chung về các vấn đề xã hội mà học sinh và gia đình đang gặp phải”. Nhiều học sinh gặp khó khăn trong hoạt động phát triển và công tác xã trường học là một trong những lĩnh vực nhằm phát hiện
ra những vấn đề khó khăn ấy để giúp đỡ những học sinh này vượt qua theo cách chuyên nghiệp

Công tác xã hội trong môi trường học đường là một lĩnh vực trong cách tiếp cận chuyên nghiệp để từ đó thấu hiểu và gửi tới sự trợ giúp cho những học sinh chưa thể sử dụng khả năng học tập của mình một cách trọn vẹn nhất ,hoặc những vấn đề của học sinh – như những đòi hỏi dịch vụ đặc biệt – cho phép các em có được những cơ
hội giáo dục cho mình. Một điều cần thiết của những dịch vụ này chính là nhấn mạnh đến việc đưa vào các biện pháp ngăn ngừa mang tính tự nhiên.

• Bản thân CTXH trường học là một lĩnh vực đặc biệt của thực hành ở trong một chỉnh thể thống nhất của CTXH chuyên nghiệp. Vì thế đối tượng của CTXH trường học cũng sẽ mang những đặc điểm cơ bản của CTXH
• Đối tượng của CTXH như một khoa học chính là các hoạt động xã hội đặc thù nhằm vào các cá nhân, nhóm cộng đồng xã hội cần được giúp đỡ để khôi phục, ngăn chặn các chức năng bị suy thoái, hướng tới việc tự giải quyết các vấn đề xã hội của bản thân, sống hoà nhập với đồng loại.
• CTXH trong trường học nhắm đến là để tìm ra biện pháp và cách giúp đỡ những học sinh có “vấn đề” trong học tập và trong cuộc sống, xúc cảm và rối loạn hành vi hay có những suy nghĩ không thực tiễn; gửi tới những cơ hội học tập tối đa, phát triển tiềm năng của chúng và chuẩn bị hành trang sống cho sự phát triển toàn diện của học sinh. Mặt khác còn ngăn chặn những chức năng bị suy thoái và hướng tới việc giúp các em tự giải quyết được vấn đề của mình và hoà nhập vào môi trường học đường, gia đình và xã hội, sống tốt hơn và lành mạnh hơn
• CTXH học đường còn hướng tới những nhóm đối tượng khác ngoài học sinh như gia đình, giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục nhằm mục đích xác định đúng vai trò của những nhóm đối tượng này trong việc giáo dục trẻ em