Bài Thu Hoạch Nâng Hạng Giáo Viên THCS Hạng 2 2023

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn khóa học

Trong điều kiện đất nước có nhiều đổi mới cùng với sự chuyển mình nhanh chóng của nền kinh tế, khối lượng kiến thức, kỹ năng cần thiết cho người giáo viên cũng có nhiều điểm mới từ quản lý nhà nước về hành chính, các đường lối, chính sách giáo dục đến các kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp sư phạm.

Với mục đích cập nhật các kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ nhằm đáp ứng tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên THCS hạng II, em đã lựa chọn khóa học bồi dưỡng trung học cơ sở hạng II để học tập. Những kiến thức mà khóa học cung cấp đã giúp ích rất nhiều trong việc thực hiện các nhiệm vụ của một người giáo viên mà em đang đảm nhận.

2. Lý do chọn chủ đề

Học sinh trung học cơ sở thường ở độ tuổi từ 11 – 15 tuổi, đây cũng là lứa tuổi học sinh đang có nhiều chuyển biến về tâm sinh lý. Hiện nay, do không được sự quan tâm động viên của thầy giáo, cô giáo và các bậc phụ huynh, nhiều em học sinh ở lứa tuổi này có các hiện tượng tâm lý tiêu cực, dễ sa đà vào các tệ nạn xã hội. Ngày nay, người giáo viên không chỉ có vai trò là người truyền thụ kiến thức, người cố vấn học tập mà còn là người định hướng nghề nghiệp cho các em. Chính vì vậy, nhiệm vụ tư vấn học đường ở bậc trung học cơ sở là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của người giáo viên.

Để tìm hiểu về đặc điểm tâm lý lứa tuổi học sinh THCS, hoạt động học tập và sự phát triển trí tuệ của học sinh THCS, phương pháp tư vấn học đường cho học sinh THCS, tư vấn định hướng nghề nghiệp cho học sinh THCS, bên cạnh báo cáo thu hoạch về hoạt động tư vấn học đường của bản thân tại trường THCS Mai Động, tôi đã chọn chủ đề: “Giáo viên với công tác tư vấn học sinh tại trường THCS Mai Động”

3. Các nhiệm vụ đặt ra cho bài thu hoạch

Đối với bản thân em, bài thu hoạch bồi dưỡng giáo viên THCS hạng II có một ý nghĩa quan trọng trong quá trình rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp. Bài thu hoạch minh chứng cho việc em đã thu nhận được những kiến thức, kỹ năng gì cho bản thân. Để hoàn thành tốt bài thu hoạch, em chia bài thu hoạch thành 3 phần:

Phần 1: Kết quả thu nhận được khi tham gia khóa bồi dưỡng

Phần 2: Công tác tư vấn học đường tại trường Trung học cơ sở Mai Động

Phần 3: Kiến nghị giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tư vấn học đường tại trường THCS Mai Động

PHẦN NỘI DUNG

Phần 1. Kết quả thu nhận được khi tham gia khóa bồi dưỡng

1. Giới thiệu tổng quan về các chuyên đề học tập

Khóa bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở hạng 2 đã cung cấp nhiều kiến thức hữu ích cho bản thân trong sự nghiệp trồng người. Khóa học mang đến khối lượng kiến thức toàn diện từ các kiến thức về chính trị, về quản lý nhà nước và các kỹ năng chung đến các kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp chuyên ngành và đạo đức nghề nghiệp.

Trong đó, kiến thức về chính trị, về quản lý nhà nước và các kỹ năng chung bao gồm các chuyên đề sau:

Chuyên đề 1: Lý luận về nhà nước và hành chính nhà nước

Chuyên đề này cung cấp kiến thức về hành chính nhà nước và hành chính công, các kiến thức cơ bản về nguyên tắc kết hợp quản lý nhà nước theo ngành và lãnh thổ.

Chuyên đề 2: Chiến lược và chính sách phát triển giáo dục và đào tạo.

Chuyên đề này mang đến cho người học các kiến thức về đường lối, các quan điểm chỉ đạo và chính sách phát triển giáo dục và phát triển giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Chuyên đề 3: quản lý giáo dục và chính sách phát triển giáo dục trong cơ chế thị trường định hưỡng XHCN

Chuyên đề 4: Giáo viên với công tác tư vấn học sinh trong trường THCS

Bên cạnh đó, khóa học cũng cung cấp các kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp chuyên ngành và đạo đức nghề nghiệp, bao gồm các nội dung sau:

Chuyên đề 5: Tổ chức hoạt động dạy học, xây dựng và phát triển kế hoạch giáo dục ở trường THCS

Chuyên đề 6: Phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên THCS hạng II

Chuyên đề 7: Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THCS

Chuyên đề 8: Thanh tra kiểm tra và một số hoạt động đảm bảo chất lượng trường THCS

Chuyên đề 9: Sinh hoạt tổ chuyên môn và công tác bồi dướng giáo viên trong trường THCS

Chuyên đề 10: Xây dựng mối quan hệ trong và ngoài nhà trường để nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển trường THCS

2. Kết quả thu hoạch qua chuyên đề “Giáo viên với công tác tư vấn học sinh trong trường THCS”

2.1. Vị trí và đặc điểm tâm lý lứa tuổi học sinh THCS

Học sinh THCS có độ tuổi chủ yếu từ 11 -15 tuổi, đây còn gọi là lứa tuổi thiếu niên. Ở lứa tuổi này, học sinh THCS đang phát triển về mọi mặt sinh lý và tâm lý. Tuổi thiếu niên có vị trí và ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình phát triển của cả cuộc đời, cụ thể:

Thứ nhất, đây là lứa tuổi các em hình thức các nhận thức, thái độ, hành vi và nhân cách xã hội. Trong thời kỳ này, các em cần được định hướng đúng đắn, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển. Nếu làm tốt công việc này, các em sẽ hình thành được nhân cách tốt, có chừng mực trong thái độ và hành vi. Ngược lại, nếu không được định hướng đúng hoặc bị tác động bởi các yếu tố tiêu cực, các em dễ bị phát triển lệch lạc.

Thứ hai, đây là thời kì mà tính tích cực xã hội của trẻ em được phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong việc thiết lập các quan hệ bình đẳng với người lớn và bạn ngang hàng, trong việc lĩnh hội các chuẩn mực.

Thứ ba, trong lứa tuổi thiếu niên diễn ra quá trính cấu tạo lại, cải tổ lại, hình thành cấu trúc mới về thể chất, sinh lý, về hoạt động, tương tác xã hội, tâm lý và nhân cách.

Thứ ba, tuổi thiếu niên là giai đoạn khó khăn, phức tạp và đầy mâu thuẫn trong quá trình phát triển. Sự phức tạp thể qua tính hai mặt của hoàn cảnh phát triển của học sinh. Một mặt có những yếu tố thúc đẩy phát triển tính cách của người lớn. Mặt khác, hoàn cảnh sống của các em có những yếu tố kìm hãm sự phát triển tính người lớn: Phần lớn thời gian các em bận học, ít có nghĩa vụ khác với gia đình; nhiều bậc cha mẹ quá chăm sóc trẻ, không để các em phải chăm lo việc gia đình…

2.2. Hoạt động học tập và sự phát triển trí tuệ của lứa tuổi học sinh THCS

2.2.1. Hoạt động học tập trong trường THCS

Trong quá trình trưởng thành của một con người, hoạt động học tập càng có vị trí quan trọng hơn. Học tập là hoạt động chủ yếu, quan trọng nhất của học sinh, nhưng sự phát triển về tâm sinh lý dẫn đến những ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập.

Việc học tập ở trường THCS là bước ngoặt quan trọng trong đời sống của trẻ, Nếu ở bậc tiểu học, các em được hệ thống các sự kiện, hiện tượng, tìm hiểu các mối quan hệ cơ bản giữa các hiện tượng và sự kiện đó. Thì ở trường trung học cơ sở, việc học tập của các em phức tạp hơn một cách đáng kể. Các em chuyển sang nghiên cứu có hệ thống những cơ sở khoa học, các em học tập có phân môn… Mỗi môn học gồm những khái niệm, những quy luật được sắp xếp thành một hệ thống tương đối sâu sắc. Điều đó đòi hỏi các em phải tự giác và độc lập cao.

Thái độ tự giác đối với học tập của cá em có sự thay đổi rõ rệt. Ở bậc tiểu học, thái độ đối với môn học phụ thuộc nhiều vào điểm số và sự định hướng của giáo viên. Tuy nhiên đến độ tuổi THCS, ở nhiều em đã có yếu tố tự học, có hứng thú và say  mê học tập. Tuy nhiên, tính tò mò có thể khiến hứng thú của học sinh bị phân tán, không nghiêm túc đối với các lĩnh vực trong cuộc sống.

2.2.2. Phát triển trí tuệ của học sinh THCS

Đây là lứa tuổi có sự phát triển mạnh mẽ và toàn diện về cả tri giác, trí nhớ và tư duy.

– Về tri giác:

Các em có khả năng phân tích, tổng hợp các sự vật, hiện tượng phức tạp hơn. Khối lượng tri giác tăng lên, tri giác trở nên có kế hoạch, có trình tự và hoàn thiện hơn

– Về trí nhớ:

Đặc điểm cơ bản của trí nhớ ở lứa tuổi này là sự tăng cường tính chấtchủ định, năng lực ghi nhớ có chủ định được tăng lên rõ rệt, cách thức ghi nhớ được cải tiến, hiệu suất ghi nhớ cũng được nâng cao.Học sinh trung học cơ sở có nhiều tiến bộ trong việc ghi nhớ tài liệu trừu tượng, từ ngữ. Các em có những kỹ năng tổ chức hoạt động tư duy, biết tiến hành các thao tác như so sánh, hệt thống hóa, phân loại nhằm ghi nhớ tài liệu. Kỹ năng nắm vững phương tiện ghi nhớ của thiếu niên được phát triển ở mức độ cao, các em bắt đầu biết sử dụng những phương pháp đặc biệt để ghi nhớ và nhớ lại. Tốc độ ghi nhớ và khối lượng tài liệu được ghi nhớ tăng lên. Ghi nhớ máy móc ngày càng nhường chỗ cho ghi nhớ logic, ghi nhớ ý nghĩa. Hiệu quả của trí nhớ trở nên tốt hơn. Các em thường phản đối các yêu cầu của giáo viên bắt học thuộc lòng từng câu, từng chữ có khuynh hướng muốn tái hiện bằng lời nói của mình[1].

– Về tư duy:

Hoạt động tư duy của học sinh trung học cơ sở có nhiều biến đổi tích cực. Tư duy nói chung và tư duy trừu tượng phát triển mạnh mẽ, các em em hiểu các dấu hiệu bản chất của đối tương nhưng không phải bao giờ cũng phải phân biệt được sự khác nhau giữa các hiện tượng, sự việt một cách rõ rang. Khi nắm khái niệm các em có trường hợp thu hẹp hoặc mở rộng khái niệm không đúng mức. Ở tuổi thiếu niên, tính phê phán của tư duy cũng được phát triển, các em biết lập luận giải quyết vấn đề một cách có căn cứ, các em đã biết vận dụng lí luận vào thực tiễn, biết lấy những điều quan sát được, những kinh nghiệm riêng của mình để minh họa kiến thức.

2.2.3. Giao tiếp với trẻ lứa tuổi học sinh

Giao tiếp là hoạt động chủ đạo ở lứa tuổi học sinh THCS. Lứa tuổi này có những thay đổi cơ bản trong giao tiếp của học sinh với mọi người xung quanh. Trong giai đoạn này, người lớn học sinh THCS bắt đầu nảy sinh những khó khăn, xung đột trong giao tiếp với người khác do chưa xác định đầy đủ giữa mong muốn về vị trí và khả năng của mình.

Trong giao tiếp, thiếu niên định hướng đến bạn rất mạnh mẽ. Giao tiếp với bạn chiếm vị trí quan trọng trong đời sống và có ý nghĩa thiết thực đối với sự phát triển nhân cách của thiếu niên. Khác với giao tiếp với người lớn (thường diễn ra sự bất bình đẳng), giao tiếp của thiếu niên với bạn ngang hàng là hệ thống bình đẳng và mang đặc trưng của quan hệ xã hội giữa các cá nhân độc lập.

2.3. Tư vấn học đường cho học sinh THCS

2.3.1. Vai trò của tư vấn học đường

Tư vấn học được có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của các em học sinh, cụ thể là:

Thứ nhất, Thực hiện tư vấn tâm lý học đường giúp trẻ giải quyết được những vướng mắc, khó khăn trong cuộc sống. Đồng thời trẻ có thể phát triển được kỹ năng học tập, năng lực và nhân cách.

Thứ hai, sẽ giúp cho giáo viên và các bậc phụ huynh thấu hiểu con em của mỉnh. Từ đó, nhận diện được các vấn đề tâm lý mà con em mình mắc phải. Từ đó, kịp thời động viên, phối hợp cùng nhà trường giải quyết các vấn đề tâm lý đó.

Thứ ba, hoạt động tư vấn học đường giúp giáo viên có cơ hội tiếp cận, giao tiếp với học sinh dễ dàng. Nhờ việc thấu hiểu tâm lý có thể  có các phương pháp giảng dạy phù hợp.

Thứ tư, tư vấn học đường giúp nhà trường xây dựng chiến lược giáo dục đối với học sinh, từ đó nâng cao hiệu quả công tác giảng dạy và chất lượng giáo dục. Bên cạnh đó, phối hợp với phụ huynh tổ chức các hoạt động tập thể, giúp học sinh phát triển toàn diện, tránh các nguy cơ mắc bệnh tâm lý học đường.

2.3.2. Mục tiêu của tư vấn học đường

Thứ nhất, tạo ra những tác động mang tính định hướng giáo dục.

Thứ hai, giúp các em lựa chọn cách xử lý đúng góp phần ổn định tâm hồn, tình cảm và giúp học sinh thực hiện nguyện vọng của mình.

Thứ ba, tạo ra môi trường thuận lợi, tích cực, thân thiện cho sự phát triển nhân cách của học sinh.

2.3.3. Nội dung tư vấn học đường

Nội dung tư vấn học đường rất đa dạng, đối với hầu hết các lĩnh vực của đời sống. Nội dung tư vấn học đường bao gồm các nội dung tư vấn sau:

(1) Hướng nghiệp, chọn nghề và thông tin tuyển sinh;

(2) Tình yêu, giới tính và quan hệ với các bạn khác giới;

(3) Quan hệ, giao tiếp, ứng xử với gia đình, giáo viên và bạn bè;

(4) Phương pháp học tập;

(5) Các hoạt động xã hội;

(6) Thẩm mỹ

2.2.4. Phương pháp tư vấn học đường

Khi tư vấn học đường, người giáo viên cần trở thành một người bạn học sinh giãi bày cảm xúc. Do vậy, người giáo viên cần rèn luyện các kỹ năng sau:

– Kỹ năng lắng nghe

– Kỹ năng đặt câu hỏi

– Kỹ năng phản hồi

– Kỹ năng thấu cảm

– Kỹ năng xử lý im lặng

Phần 2. Công tác tư vấn học đường tại trường Trung học cơ sở Mai Động

1. Giới thiệu chung về trường THCS Mai Động

Trường THCS Mai Động nằm tại số 1, đường Lĩnh Nam, phường Mai Động với mô hình hoạt động chất lượng cao. Đội ngũ giáo viên 100% tốt nghiệp Đại học trong đó hơn 30% có trình độ Thạc sĩ, một nhà giáo ưu tú. Là những giáo viên giỏi, chiễn sĩ thi đua được tuyển chọn từ những trường THCS có uy tín của Hà Nội, có năng lực chuyên môn vững vàng, có kinh nghiệm ôn thi học sinh giỏi, du học quốc tế; phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, có phong cách ứng xử thân thiện với học sinh và phụ huynh học sinh. Ngoài ra, trường còn mời đội ngũ giáo viên người nước ngoài có kinh nghiệm giảng dạy, thân thiện với học sinh. Hoạt động giáo dục nói chung, công tác tư vấn học sinh nói riêng tại trường THCS Mai Động có những nét riêng biệt.

Trên địa bàn phường Mai Động, điều kiện kinh tế xã hội nhìn chung phát triển nhưng chưa đồng đều. Người dân trên địa bàn chủ yếu sống dựa trên việc cho thuê nhà, nhiều người có điều kiện kinh tế khó khăn, đa số đi làm thuê kiếm sống, chính vì vậy ít có điều kiện quan tâm đến sự phát triển tâm sinh lý và việc học tập của con.

Nhiều học sinh được bố mẹ nuông chiều quá mức, coi trọng lối sống hưởng thụ, có hành động và suy nghĩ lệch chuẩn. Các em học sinh chưa mạnh dan tâm sự với thầy cô giáo như một người bạn khi gặp khó khăn, vướng mắc trong mối quan hệ với bạn bè và những người xung quanh.

Là một giáo viên chủ nhiệm tại trường THCS Mai Động, em luôn nỗ lực trong việc giúp các em trở ngại tâm lý, tuy vậy vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

2. Thực trạng hoạt động tư vấn học đường

Tại trường THCS Mai Động, nhà trường đã có những quan tâm nhất định đối với hoạt động tư vấn học đường. Các thầy cô giáo sử dụng những kiến thức tâm lý học và các kỹ năng tham vấn nhằm giải quyết các vấn đề sau:

– Hỗ trợ học sinh giải quyết những khó khăn trong phát triển nhân cách, năng lực và kỹ năng học tập, định hướng nghề nghiệp, lối sống khỏe mạnh thông qua các buổi ngoại khóa ngoài giờ lên lớp.

– Hỗ trợ nhà trường trong việc hoạch định các chiến lược giáo dục toàn diện cho học sinh, các thức phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục, phát triển và ngăn ngừa các nguy cơ trong trường học.

-Tư vấn học đường giúp cha mẹ hiểu và có những giải pháp phù hợp với vấn đề tâm lý của con minh.

Nội dung tư vấn tại trường THCS Mai Động bao gồm:

– Giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong tình bạn;

-Giải quyết những băn khoăn, vướng mắc xung quanh vấn đề ứng xử với mọi người xung quanh;

– Động viên và tư vấn tâm lý cho học sinh bị nghiện game, bị bạo hành gia đinh, học sinh có nguy cơ bỏ học, khó khăn về học tập.

Trong quá trình thực hiện, trường THCS Mai Động đã thu được những kết quả nhất định:

Thứ nhất, nhà trường đã lập hòm thu góp ý tuy nhiên chỉ mới dừng ở mức độ giải đáp các thắc mắc chứ chưa có sự tư vấn tâm lý từ giáo viên và phụ huynh..

Thứ hai, nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoài khóa ngoài giờ lên lớp nhằm giúp các em có các kiến thức về sức khỏe sinh sản, giáo dục kĩ năng sống,…

Thứ ba, ngoài việc tư vấn trực tiếp khi học sinh có nhu cầu, tổ tư vấn còn tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo chuyên đề giáo dục sinh sản. Thành viên trong tổ tư vấn giao tiếp thân thiện, cởi mở tạo thiện cảm với các em học sinh.

Thứ tư, tổ tư vấn còn phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lồng ghép các nội dung giáo dục với các hoạt động ngoại khóa tạo ra sân chơi hữu ích cho các em.

Tuy nhiên, hiện nay hoạt động tư vấn học đường vẫn chưa được chú trọng đúng mức. Các trường hợp vi phạm kỷ luật, có suy nghĩ lệch chuẩn hoặc có vướng mắc về tâm lý vẫn chưa được động viên kịp thời.

Phần 3: Kiến nghị giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tư vấn học đường tại trường THCS Mai Động

Thông qua khóa học này, em đã có được những định hướng bước đầu nhằm nâng cao hoạt động tư vấn học đường tại đơn vị công tác. Dưới đây, em xin đưa ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động này

Thứ nhất, đa dạng hóa các kênh tư vấn như điện thoại, làm việc trực tiếp tại văn phòng, trao đổi gặp gỡ phụ huynh tại gia đình, qua giáo viên chủ nhiệm, giáo viên phụ trách đội.

Thứ hai, thành lập ban tư vấn học đường bao gồm ban giám hiệu, đoàn trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh cùng các giáo viên bộ môn. Ban tư vấn học đường chia thành các nhóm như tư vấn hướng nghiệp, tư vấn sức khỏe sinh sản, tư vấn về tâm sinh lý.

Thứ ba, Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm thay đổi nhận thức của các bậc phụ huynh, các em học sinh. Cần có các hình thức tuyên truyền phổ biến về công việc, nhiệm vụ, trách nhiệm của nhà tư vấn học đường để học sinh, phu huynh, giáo viên hiểu đúng đắn hơn với những học sinh tìm đến nhà tham vấn.

Thứ tư, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất. Hiện nay nhà trường đã có phòng tư vấn với các trang thiết bị đầy đủ, đảm bảo không gian riêng cho học sinh khi có nhu cầu tư vấn. Người giáo viên tư vấn cần thân thiện, cởi mở, khéo léo và giữ bí mật thông tin mà học sinh cần tư vấn.

Thứ năm, nhà trường cần tổ chức rút kinh nghiệm sau mỗi giai đoạn thực hiện và tăng cường rèn luyện các kỹ năng tư vấn.

KẾT LUẬN

Qua những phân tích nêu trên, ta thấy rằng các kiến thức, kỹ năng mà khóa học bồi dướng nói chung, về công tác tư vấn học sinh THCS nói riêng là có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác giáo dục tại trường THCS. Mỗi nhà giáo phải luôn tận tụy với nghề, không ngừng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện toàn diện các kỹ năng chung và kỹ năng nghề nghiệp. Từ đó, góp phần thúc đẩy sự nghiệp giáo dục của đất nước.