Cây hấp thụ nitơ ở dạng NO3ˉ, NH4+, Nitơ là một nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu của thực vật, giúp cây sinh trưởng và phát triển, thiếu nitơ làm giảm quá trình tổng hợp prôtêin, từ đó sự sinh trưởng của các cơ quan bị giảm, lá xuất hiện màu vàng nhạt trên lá.
Câu hỏi:
Cây hấp thụ nitơ ở dạng?
B. NO2, NH3.
C. NH3, N2.
D. NO2, N2.
Đáp án đúng A.
Cây hấp thụ nitơ ở dạng NO3ˉ, NH4+, Nitơ là một nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu của thực vật, giúp cây sinh trưởng và phát triển, thiếu nitơ làm giảm quá trình tổng hợp prôtêin, từ đó sự sinh trưởng của các cơ quan bị giảm, lá xuất hiện màu vàng nhạt trên lá.
Giải thích lý do chọn đáp án đúng là A
– Nitơ là một nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu của thực vật. Nitơ được rễ cây hấp thụ ở dạng NH4+ và NO3- . Nitơ có vai trò quan trọng với thực vật. Nitơ giúp cây sinh trưởng và phát triển.
– Vai trò cấu trúc:
+ Nitơ tham gia cấu tạo nên các phân tử prôtêin, enzim, côenzim, axit nucleic, diệp lục, ATP,…
+ Thiếu nitơ làm giảm quá trình tổng hợp prôtêin, từ đó sự sinh trưởng của các cơ quan bị giảm, lá xuất hiện màu vàng nhạt trên lá. Màu vàng xuất hiện trước tiên ở những lá già, điều đó xảy ra là do sự huy động và sự di chuyển của các ion trong cây.
– Vai trò điều tiết
+ Nitơ là thành phần cấu tạo của prôtêin – enzim, côenzim và ATP. Vì vậy, nitơ tham gia điều tiết các quá trình trao đổi chất trong cơ thể thực vật thông qua hoạt động xúc tác, cung cấp năng lượng và điều tiết trạng thái ngậm nước của các phân tử prôtêin trong tế bào chất.
+ Rễ cây hấp thu nitơ ở dạng NH4+ (dạng khử) và NO3- (dạng ôxi hóa) từ đất, nhưng nitơ trong các hợp chất hữu cơ cấu thành cơ thể thực vật chỉ tồn tại ở dạng khử. Do vậy cần có quá trình đồng hóa nitơ, để cây có thể sử dụng được nitơ lấy được từ đất.
– Sự đồng hóa nitơ trong mô thực vật gồm 2 quá trình: Khử nitrat và đồng hóa amôni.
+ Quá trình khử nitrat: Đó là quá trình chuyển hóa NO3- thành NH4+ theo sơ đồ sau:
NO3- (nitrat) → NO2- (nitrit) → NH4+ (amôni)
Mo và Fe hoạt hóa các enzim tham gia vào quá trình khử trên.
Quá trình khử nitrat thành amôni được thực hiện trong mô rễ và mô lá
+ Quá trình đồng hóa NH4+trong mô thực vật: Trong mô thực vật tồn tại 3 con đường liên kết NH4+ với các hợp chất hữu cơ:
Amin hóa trực tiếp các axit xêtô (Axit xêtô + NH4+ → Axit amin
Ví dụ : Axit α – xêtôglutaric + NH4+ → Axit glutamic
Chuyển vị amin (Axit amin + Axit xêtô → Axit amin mới + Axit xêtô mới
Ví dụ : Axit glutamic + Axit pyruvic → Alanin + Axit α – xêtôglutaric
Hình thành amit : Đó là con đường liên kết NH4+ vào axit amin đicacbôxilic (Axit amin đicacbôxilic + NH4+ → Glutamin
Sự hình thành amit có ý nghĩa sinh học quan trọng: Đó là cách giải độc NH4+ tốt nhất (chất này tích lũy lại gây độc cho tế bào); Amit là nguồn dự trữ NH4+ cho các quá trình tổng hợp axit amin trong cơ thể thực vật khi cần thiết.