Với người miền Nam, mâm ngũ quả được bày biện với mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài”, tức là mong một năm mới đủ đầy, sung túc, mâm ngũ quả vì thế cũng tương ứng với 5 loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…
Vào mỗi dịp Tết đến xuân về trong mỗi gia đình người Việt dường như không thể thiếu được mâm ngũ quả trên bàn thờ ông bà, Tổ tiên. Trong không khí những ngày giáp Tết này, hãy cùng tìm hiểu về Mâm ngũ quả ngày Tết 2023 miền Namvà ý nghĩa mâm ngũ quả.
Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết Nguyên Đán
– Ngũ: Là năm, là biểu tượng chung của sự sống. Ngũ quả thể hiện được sự đầy đủ các loại trái cây trong đất trời dùng để thờ cúng.
Trong sách Chiêm thư, người ta thường nhìn và mâm ngũ quả để dự đoán mùa màng trong năm được hay mất, dần dần về sau, mâm ngũ quả trở thành tượng trưng cho sự cầu thị được mùa của người nông dân. Chọn 5 thứ quả theo quan niệm người xưa là ngũ hành ứng với mệnh của con người. Chọn số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi.
– Quả là biểu tượng cho sự sung túc với hình tượng mỗi quả là vũ trụ, bên trong quả có chứa hạt, tượng trưng cho sao, mang ý nghĩa sinh sôi trường tồn và tái sinh bất tận của sự sống.
Mâm ngũ quả ngày Tết 2023 miền Nam
Do điều kiện địa lý tự nhiên của người Việt có sự khác biệt và thay đổi theo vùng miền nên mâm ngũ quả cũng được trình bày với các loại quả và hình thức khác nhau.
Với người miền Nam, mâm ngũ quả được bày biện với mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài”, tức là mong một năm mới đủ đầy, sung túc. Mâm ngũ quả vì thế cũng tương ứng với 5 loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài… Ngoài ra, còn có thêm quả thơm (dứa) với mong muốn con cháu đầy nhà hay một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu mong may mắn cả năm.
Cách bày mâm ngũ quả miền Nam cũng theo nguyên tắc dùng những quả to để làm trụ và những quả nhỏ trang trí xung quanh giúp cho phần trụ thêm vững chắc. Ngoài mâm ngũ quả, người miền Nam còn chưng 1 cặp dưa hấu đỏ được dán chữ “ phúc “ và “ lộc “ 2 bên mâm ngũ quả với ý nghĩa cầu mong những điều tốt đẹp may mắn đến với gia đình.
Mâm ngũ quả ngày Tết 2023 miền Nam thường gồm các loại quả sau:
– Dưa hấu: căng tròn, mát lạnh, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn trong cuộc sống.
– Sung: thể hiện mong muốn có sự sung túc, tròn đầy, sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc.
– Đu đủ: biểu tượng của đầy đủ, thịnh vượng.
– Xoài: cầu mong cho việc tiêu xài không thiếu thốn.
Khác hẳn với miền Bắc, mâm ngũ quả ở phía Nam vắng mặt chuối vì theo quan niệm từ chuối có phát âm giống hành động “chúi’, nghĩa là đi xuống, sa cơ. Thay vào đó, họ sẽ thay thế bằng một cặp dưa hấu có vỏ ngoài tròn trịa và những đường vân đẹp mắt.
Bởi vì mâm ngũ quả mỗi miền sẽ khác nhau, bạn nên lưu ý khi chọn các loại quả để tránh mua phải những loại quả không phù hợp với phong tục của địa phương, ví dụ như khi bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam bạn không nên chọn mua chuối hoặc quýt.
Dù bày mâm ngũ quả được bày biện như thế nào thì điều quan trọng nhất vẫn chính là lòng hiếu thảo, sự thành tâm của con cháu đối với ông bà, tổ tiên, uống nước nhớ nguồn trong những ngày đầu năm. Đó chính là ý nghĩa tốt đẹp nhất mà phong tục truyền thống để lại cho những người đời sau.
Một số lưu ý cần tránh khi bày mâm ngũ quả
Tết là sự kiện quan trọng nhất trong năm. Thế nên có rất nhiều gia đình dành nhiều tâm huyết để chuẩn bị cho ngày đặc biệt này từ sớm. Tuy nhiên, không nên mua trái cây quá sớm để tránh tình trạng chín quá, lá úa và vỏ mềm. Khi mua hàng, bạn nên lựa chọn những quả già chưa chín hẳn để có thể trưng bày mâm ngũ quả đẹp nhất.
Nên kiểm tra kỹ vỏ bên ngoài của các loại trái cây có bị xước, dập hay không. Các chi tiết như cuống, lá, kích thước quả cũng cần được chú ý.
Mâm ngũ quả ngày Tết 2023 miền Nam, thường gồm một số loại quả đặc trưng như đã nêu ở trên, khi bày mâm ngũ quả cần tránh một số vấn đề sau:
– Cần phải tránh những loại quả có gai nhọn như mít, sầu riêng, dứa… trên mâm ngũ quả ngày Tết. Ngoài ra, mít và sầu riêng là loại trái cây rất nặng mùi.
– Nhiều người có thói quen rửa sạch sẽ hoa quả rồi bày lên mâm, tuy nhiên, nếu sau khi rửa, hoa quả còn ướt sẽ khiến chúng nhanh bị hỏng do đó, sau khi mua hoa quả mua về, bạn có thể dùng khăn giấy lau nhẹ hết lớp bụi bẩn bên ngoài là được.
– Hoa quả đã chín thường có màu rất đẹp, chính vì thế nhiều người thường chọn chúng để bày mâm ngũ quả, tuy nhiên nếu chọn quả đã chín thì chắc chắn chúng sẽ bị hỏng khi được bày trong thời gian từ 5 ngày 1 tuần trong Tết. Ngoài ra, sức nóng của nhang khi thắp sẽ khiến những loại quả này nhanh hỏng.
Bài viết trên đã đưa ra chi tiết về ý nghĩa của mâm ngũ quả trong đời sống, sự khác biệt khi trưng bày vật phẩm quan trọng này ở các vùng và đưa ra lời khuyên về cách lựa chọn hoa quả phù hợp để trưng bày dịp Tết 2023. Mong rằng các bạn sẽ có những lựa chọn hợp lý để mâm ngũ quả được bày biện đẹp nhất.