Kết hợp quản lý nhà nước theo ngành và theo lãnh thổ là một trong những nguyên tắc tổ chức – kỹ thuật cơ bản trong cơ cấu quản lý nhà nước, là việc đưa ra các hoạch định, phương hướng quản lý kết hợp đan xen giữa các đơn vị, tổ chức kinh tế, văn hóa, … trên một phạm vi lãnh thổ nhất định, nhằm mục đích phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội của đất nước một cách tối đa.
Để đất nước ngày càng phát triển vững mạnh, đòi hỏi cần phải có một tổ chức lãnh đao vững vàng và một phương hướng lãnh đạo đúng đắn. Đất nước Việt Nam phát triển được mạnh mẽ như ngày nay không thể không kể đến sự lãnh đạo của bộ máy nhà nước tiến bộ. Một trong những nguyên tắc quan trọng luôn được Nhà nước Việt Nam áp dụng là nguyên tắc kết hợp giữa quản lý nhà nước theo ngành và theo lãnh thổ.
Thế nào là sự cần thiết kết hợp quản lý nhà nước theo ngành và theo lãnh thổ?
Kết hợp quản lý nhà nước theo ngành và theo lãnh thổ là một trong những nguyên tắc tổ chức – kỹ thuật cơ bản trong cơ cấu quản lý nhà nước, là việc đưa ra các hoạch định, phương hướng quản lý kết hợp đan xen giữa các đơn vị, tổ chức kinh tế, văn hóa, … trên một phạm vi lãnh thổ nhất định, nhằm mục đích phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội của đất nước một cách tối đa.
Quản lý nhà nước theo ngành là gì?
Ngành là khái niệm chỉ tổng thể những đơn vị, tổ chức sản xuất – kinh doanh có cùng cơ cấu kinh tế – kỹ thuật hay các tổ chức, đơn vị hoạt động với mục đích giống nhau (như cùng sản xuất ra một loại sản phẩm, cùng thực hiện một loại dịch vụ, hay cùng thực hiện một hoạt động sự nghiệp nào đó…).
Quản lý nhà nước theo ngành là hoạt động quản lý các đơn vị, tổ chức kinh tế, văn hóa, xã hội có cùng cơ cấu kinh tế – kỹ thuật hoặc hoạt động với mục đích giống nhau nhằm làm cho hoạt động của các tổ chức, đơn vị này phát triển một cách đồng bộ, nhịp nhàng, đáp ứng được với yêu cầu của nhà nước và xã hội.
Quản lý nhà nước theo lãnh thổ là gì?
Quản lý nhà nước theo lãnh thổ là việc quản lý nhà nước trên một phạm vi nhất định theo sự phân vạch địa giới hành chính của Nhà nước. Theo quy định của pháp luật nước ta, việc quản lý theo lãnh thổ được thực hiện ở:
– Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
– Huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh;
– Xã, phường, thị trấn;
– Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.
Sự cần thiết kết hợp quản lý nhà nước theo ngành và theo lãnh thổ
Trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước, quản lý theo ngành và quản lý theo lãnh thổ luôn được kết hợp chặt chẽ với nhau. Đó chính là sự phối hợp giữa quản lý theo chiều dọc của các bộ với quản lý theo chiều ngang của chính quyền địa phương, theo sự phân công trách nhiệm và phân cấp quản lý giữa các ngành, các cấp. Sự kết hợp này đã trở thành nguyên tắc cơ bản của quản lý hành chính nhà nước. Sự kết hợp này là cần thiết, bởi lẽ:
– Mỗi đơn vị, tổ chức của một ngành đều nằm trên lãnh thổ của một địa phương nhất định. Góp phần tăng cường hiệu quả cho hoạt động của các tổ chức, đơn vị này là những tiềm năng, thế mạnh của địa phương về tài nguyên thiên nhiên, về nguồn nhân lực. Do vậy, chỉ có quản lý theo ngành kết hợp với quản lý theo lãnh thổ mới có thể khai thác một cách triệt để những tiềm năng, thế mạnh của địa phương trong việc phát triển ngành đó ở địa bàn lãnh thổ của địa phương.
– Ở mỗi địa bàn lãnh thổ nhất định, do có sự khác nhau về các yếu tố tự nhiên, văn hóa – xã hội cho nên các yêu cầu đặt ra cho hoạt động của ngành, lĩnh vực chuyên môn trên địa bàn lãnh thổ cũng mang những nét đặc thù riêng biệt. Bởi vậy chỉ có kết hợp quản lý theo ngành, quản lý theo lãnh thổ mới có thể nắm bắt những đặc thù đó, trên cơ sở đó đảm bảo được sự phát triển của các ngành ở địa phương.
– Trên lãnh thổ một địa phương có hoạt động của các đơn vị, tổ chức của các ngành khác nhau. Hoạt động của các đơn vị, tổ chức đó bị chi phối bởi yếu tố lãnh thổ. Đồng thời, các đơn vị, tổ chức thuộc các ngành lại có mối liên hệ móc xích xuyên suốt trong phạm vi toàn quốc. Do đó, nếu tách rời việc quản lý theo ngành với quản lý theo lãnh thổ đương nhiên sẽ dẫn đến tình trạng cục bộ khép kín trong một ngành hay tình trạng cục bộ, bản vị, địa phương làm cho hoạt động của các ngành không phát triển được một cách toàn diện, không đáp ứng được với các yêu cầu của Nhà nước và xã hội. Vì vậy, trong quản lý hành chính nhà nước khi giải quyết vấn đề phát triển ngành, lĩnh vực chuyên môn bao giờ cũng phải tính đến lợi ích của các địa phương và ngược lại. Cần thiết phải có sự phối hợp chặt chẽ trong tổ chức và hoạt động của cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực chuyên môn ở trung ương với chính quyền địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ của quản lý hành chính nhà nước.
Biểu hiện của việc kết hợp quản lý nhà nước theo ngành và theo lãnh thổ
– Trong hoạt động quy hoạch và kế hoạch: Các bộ và chính quyền địa phương có nhiệm vụ trao đổi, phối hợp chặt chẽ những vấn đề có liên quan để xây dựng, thực hiện quy hoạch, kế hoạch ngành, lĩnh vực chuyên môn.
– Trong xây dựng và chỉ đạo bộ máy chuyên môn: Các bộ và chính quyền địa phương điều hòa, phối hợp hoạt động của các cơ quan quản lý chuyên môn địa phương nhằm phát huy mọi khả năng vật chất – kỹ thuật trong phạm vi lãnh thổ để phát triển sản xuất, bảo đảm lợi ích cả nước và lợi ích địa phương.
– Ban hành và kiểm tra việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật: Trên cơ sở pháp luật, trong phạm vi thẩm quyền các bộ ban hành văn bản pháp luật có hiệu lực bắt buộc đối với chính quyền địa phương và có quyền kiểm tra việc thi hành các văn bản đó. Mặt khác, trên cơ sở thẩm quyền của mình, chính quyền địa phương cũng có quyền ra các quyết định bắt buộc đối với các đơn vị của ngành ở địa phương và kiểm tra việc thực hiện đúng.
Trên đây là một số vấn đề liên quan đến Sự cần thiết kết hợp quản lý nhà nước theo ngành và theo lãnh thổ. Mong rằng đây sẽ là một nguồn tài liệu bổ ích có thể giúp Quý bạn đọc trong quá trình nghiên cứu hoặc áp dụng trên thực tế. Nếu vẫn còn thắc mắc hoặc để biết thêm nhiều thông tin, Quý bạn đọc có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn. Xin cảm ơn.