Tình hình thi hành pháp luật về khiếu nại mới nhất 2023

Tình hình thi hành pháp luật về khiếu nại mới nhất 2023

1. Thi hành pháp luật là gì?

Dựa vào cơ sở khoa học cũng như xét từ trong thực tiễn pháp luật tại Việt Nam, khái niệm thi hành pháp luật được giải thích với nhiều nghĩa khác nhau. Theo nguồn tài liệu giảng dạy ở các trường đào tạo thì thi hành pháp luật hay còn gọi là chấp hành pháp luật vốn là một trong số bốn cách thức của việc thực hiện pháp luật. Căn cứ, theo các tài liệu này, thi hành pháp luật vốn là hành vi thực tiễn và thực hiện một cách hợp pháp mang theo mục đích nào đó của các chủ thể pháp luật để hiện thực hóa mọi quy định mà pháp luật ban hành, đưa chúng vào đời sống hàng ngày, trở thành những hành vi chuẩn mực được công nhận hợp pháp.

Mặt khác, trên thực tiễn hiện nay còn tồn tại một số định nghĩa phổ biến như sau:

Thi hành pháp luật là một quá trình hoạt động của con người có mục đích mà các chủ thể pháp luật bằng hành vi của mình thực hiện các quy định pháp luật trong thực tiễn đời sống của cộng đồng.

Thi hành pháp luật là việc các chủ thể thực hiện pháp luật chủ động thực hiện các nghĩa vụ mà pháp luật quy định.

Tóm lại, thi hành pháp luật là việc chủ thể pháp luật chủ động thực hiện điều pháp luật yêu cầu. Thi hành pháp luật mang tính bắt buộc thực hiện.

– Bản chất: Việc thi hành pháp luật có tính chủ động, tích cực, thực hiện pháp luật dưới cách thức hành vi hành động.

– Đối tượng thực hiện: Mọi chủ thể.

– Hình thức thể hiện: Thường biểu hiện dưới dạng những quy phạm bắt buộc. Do đó, chủ thể buộc phải thực hiện hành vi hành động mang tính hợp pháp.

2. Tình hình thi hành pháp luật về khiếu nại mới nhất 2023

Chất lượng các vụ việc khiếu nại, tố cáo trong Thi hành án dân sự được giải quyết là một trong những tiêu chí cần thiết nhất cho việc đánh giá hiệu quả giải quyết. Việc giải quyết chỉ có thể coi là đạt chất lượng khi quá trình và kết quả giải quyết vừa bảo đảm tính hợp pháp, vừa bảo đảm tính hợp lý, cụ thể như sau:
Một là, tính hợp pháp: Tính hợp pháp của việc giải quyết Khiếu nại, tố cáotrong Thi hành án dân sựphải đáp ứng các yêu cầu sau:
– Giải quyết đúng thẩm quyền: Quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo phải được ban hành đúng thẩm quyền, trong phạm vi, trách nhiệm, thẩm quyền do pháp luật quy định. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự đúng thẩm quyền còn đòi hỏi người có trách nhiệm, quyền hạn không được lạm quyền hoặc lẩn tránh trách nhiệm.
– Nội dung giải quyết phải đúng pháp luật: Trước hết việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự phải phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, không trái với Hiến pháp và tuân thủ pháp luật. Điều này có nghĩa là định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo phải phù hợp và đáp ứng những yêu cầu, đòi hỏi của quy phạm pháp luật được chọn để áp dụng. Trong trường hợp cùng một vấn đề mà các văn bản có hiệu lực pháp lý khác nhau quy định khác nhau thì phải chọn văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn. Trong trường hợp văn bản do cùng một đơn vị ban hành, có hiệu lực pháp lý ngang nhau thì phải căn cứ vào văn bản ban hành sau để đánh giá, áp dụng. Yêu cầu về nội dung là yêu cầu cần thiết nhất của quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo trong thi hành án dân sự.
– Hình thức quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo phải đúng pháp luật: Quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo phải tuân thủ quy định về cách thức văn bản, thể hiện trên những nội dung sau: Quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo phải đúng tên, loại văn bản, phù hợp với nội dung văn bản; quyết định, kết luận ban hành phải tuân thủ thể thức và bố cục văn bản.
– Trình tự, thủ tục giải quyết phải đúng pháp luật: Quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo phải được ban hành theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định nhằm bảo đảm tính đúng đắn, thống nhất trong toàn hệ thống thi hành án dân sự. Người có thẩm quyền phải giải quyết đúng trình tự, thủ tục được quy định tại Luật Thi hành án dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Hai là, tính hợp lý: Bên cạnh tính hợp pháp là phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật như đã phân tích ở trên, chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự còn được đánh giá trên cơ sở tính hợp lý của việc giải quyết. Trước hết phải khẳng định rằng: giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự chỉ hợp lý khi nó hợp pháp, nghĩa là trước hết nó phải hợp pháp. Không thể vì lý do hợp lý, phù hợp thực tiễn thi hành án dân sự, nể nang người bị khiếu nại, tố cáo mà coi thường tính hợp pháp của việc giải quyết. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự được coi là hợp lý khi nó đáp ứng các yêu cầu như: bảo đảm tính hài hoà các mặt lợi ích của người được thi hành án, người phải thi hành án, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và Nhà nước; kết quả giải quyết phải cụ thể và phù hợp với từng vấn đề, với các đối tượng có liên quan và đặc biệt là phải có tính khả thi cao.
Với ý nghĩa tính hợp pháp và hợp lý của quá trình và kết quả giải quyết như trên, chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự phụ thuộc chất lượng hệ thống pháp luật điều chỉnh, bao gồm cả pháp luật nội dung (pháp luật đất đai) và pháp luật cách thức (pháp luật về thẩm quyền, thủ tục giải quyết) mà quá trình giải quyết đã áp dụng, thực hiện. Ở nước ta, hệ thống pháp luật nói chung, pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án dân sự nói riêng chỉ được coi là có chất lượng tốt khi phù hợp với đường lối chính trị và quan điểm của Đảng và Nhà nước; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự; được ban hành kịp thời, đúng pháp luật và phải có tính khả thi, bảo đảm thống nhất, đồng bộ và bảo đảm về kỹ thuật lập pháp, lập quy.

3. Đánh giá việc thực hiện các quy định của Luật Khiếu nại

Thứ nhất, về chủ thể khiếu nại, đối tượng bị khiếu nại; trình tự, cách thức, thời hiệu khiếu nại; quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, người bị khiếu nại và của luật sư, trợ giúp viên pháp lý; việc rút đơn, ủy quyền khiếu nại và cử người uỷ quyền trong trường hợp nhiều người khiếu nại về một nội dung.

Thứ hai, về thẩm quyền, trình tự giải quyết khiếu nại lần đầu, lần hai; thời hạn giải quyết khiếu nại; việc tổ chức đối thoại, công khai quyết định giải quyết khiếu nại; xem xét lại quyết định khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật nhưng có dấu hiệu vi phạm pháp luật; thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật (tổ chức thi hành, cưỡng chế thi hành…).

Thứ ba, các quy định về trách nhiệm của các đơn vị, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc quản lý công chuyên giai quyết khiếu nại, như: đơn vị hành chính, đơn vị thanh tra; việc thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, công tác tổng hợp, tổng kết, báo cáo, rút kinh nghiệm. Trách nhiệm phối hợp giữa các đơn vị, tổ chức trong công chuyên giai quyết khiếu nai. Giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên Mặt trận.

Thứ tư, các quy định về xử lý vi phạm đối với người giải quyết khiếu nại, người khiếu nại, những người khác có liên quan và một số quy định khác như về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng Luật, việc khiếu nại của cá nhận, tổ chức nước ngoài, trong đơn vị nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp.

Đối với Luật Tố cáo, ngoài việc đánh giá theo các nội dung tương tự đối với Luật Khiếu nại, cần làm rõ: các quy định về bảo vệ người tố cáo về phạm vi, đối tượng, thời hạn bảo vệ, trách nhiệm của các đơn vị, tổ chức cá nhân có thẩm quyền trong việc bảo vệ; các quy định về khen thưởng đối với người tố cáo; xử lý vi phạm của người giải quyết tố cáo và hành vi vi phạm của người tố cáo và những người khác có liên quan.

Trên cơ sở những hạn chế, bất cập, phân tích nguyên nhân của những hạn chế, bất cập trong việc thực hiện Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và đề xuất, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vưỡng mắc, cũng như kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ sửa đổi Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản quy phạm có liên quan nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nâng cao chất lượng, hiệu quả công chuyên giai quyết khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới.

Trên đây là các nội dung trả lời của chúng tôi về Tình hình thi hành pháp luật về khiếu nại mới nhất 2023. Trong quá trình nghiên cứu, nếu như các bạn cần Công ty Luật LVN Group hướng dẫn các vấn đề pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được trả lời.