Các thương vụ M&A theo chiều dọc điển hình trên thực tế

Các thương vụ M&A theo chiều dọc điển hình trên thực tiễn

1. Hoạt động M&A là gì?

M&A (Mergers and Acquisitions) là hành động giành toàn bộ quyền kiểm soát một doanh nghiệp nào đó; thông qua việc mua bán và sáp nhập các sản phẩm của hai doanh nghiệp đang hoạt động.

Tuy được gọi chung là M&A nhưng 2 hành động Sáp nhập – Mua lại lại có những sự khác biệt rõ ràng như sau:

• Mergers (Sáp nhập): Các công ty hoạt động riêng lẻ sáp nhập trở thành 1 doanh nghiệp. Họ có thể đã từng là đối thủ hoặc có chung nhà gửi tới hoặc tệp bán hàng.
• Acquisitions (Mua lại): Một doanh nghiệp có thể dành quyền kiểm soát công ty sau khi đã mua lại 1 phần hoặc toàn bộ cổ phiếu của công ty đó. Hoạt động mua lại thường là doanh nghiệp có quy mô lớn mua lại các doanh nghiệp nhỏ và giành quyền kiểm soát.

2. Mục đích của hoạt động M&A

• Giúp doanh nghiệp có thể dễ dàng để bắt đầu thâm nhập một thị trường mới.
• Tiết kiệm chi phí khi gia nhập thị trường
• Giảm đáng kể các đối thủ cạnh tranh
• Giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả nhờ vào quy mô
• Đa dạng hóa sản phẩm cũng như thương hiệu

3. Lợi ích khi thực hiện M&A

M&A đem lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp cũng như thị trường kinh tế:

• Giúp nâng cao quy mô của doanh nghiệp, qua đó có thể cải thiện doanh thu cho doanh nghiệp. Vì quy mô sản xuất, quá trình vận hành hệ thống tăng; khi đó doanh nghiệp sẽ mua một số lượng lớn nguyên liệu lớn với giá thành rẻ.
• Tăng thị phần bằng việc tập hợp tất cả các nguồn lực cũng như tệp khách hàng mục tiêu.
• Nâng cao và chú trọng vào năng lực phân phối; đồng thời mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng về mặt địa lý nhằm cải thiện kênh phân phối hàng hóa.
• Tập trung nguồn nhân lực chất lượng cao giúp tăng cơ hội phát triển và mở rộng quy mô cho doanh nghiệp.
• Tối ưu hóa nguồn tài chính bằng việc hợp nhất hai doanh nghiệp.

4. Phân loại các cách thức M&A

Để có một cái nhìn tổng quan về chiến lược M&A, tiếp theo bạn cần hiểu rõ về 3 cách thức M&A phổ biến hiện nay:

M&A theo chiều ngang

Đây là cách thức mua bán hoặc sáp nhập giữa các doanh nghiệp gửi tới các dòng sản phẩm giống nhau hoặc tương tự nhau cho người dùng cuối có nghĩa là hai công ty đó có thể cùng ngành hoặc ở cùng một giai đoạn sản xuất. Các công ty thường sẽ là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với nhau.

Ví dụ: Trong trường hợp một công ty sản xuất dầu gội sáp nhập với một công ty khác cũng trong ngành dầu gội thì sẽ gọi đây là sáp nhập chiều ngang. Việc sáp nhập này sẽ giúp doanh nghiệp loại bỏ được sự cạnh tranh đồng thời tăng thị phần, doanh thu và cả lợi nhuận của mình. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có thể giảm chi phí cố định một cách hiệu quả.

M&A theo chiều dọc

Hình thức này là cách thức mua bán hoặc sáp nhập giữa các doanh nghiệp sở hữu cùng một chuỗi giá trị sản xuất (cùng một dịch vụ). Nhưng điểm khác biệt chính là giai đoạn sản xuất mà họ đang hoạt động.

M&A kết hợp

Đây là cách thức mua bán và sáp nhập từ đó hình thành nên tập đoàn. Nó sẽ diễn ra giữa các công ty phục vụ chung một khách hàng trong một ngành cụ thể (nhưng không gửi tới sản phẩm giống nhau.

Các sản phẩm này có thể hỗ trợ nhau để giúp khách hàng hài lòng nhất và nâng cao chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp đó.

Với cách thức này, doanh nghiệp sẽ:

• Đa dạng hóa mặt hàng
• Gia tăng lợi nhuận
• Giảm rủi ro cho doanh nghiệp
• Tiếp cận nguồn tài nguyên khách hàng sẵn có

5. #10 Thương vụ M&A nổi tiếng tại Việt Nam

Với sự phát triển của kinh tế thị trường, tự do thương mại, nước ta là nơi diễn ra nhiều hoạt động M&A. Dưới đây là 10 thương vụ M&A nổi tiếng tại Việt Nam bạn không thể bỏ qua.

1. Central group mua lại Big C Việt Nam vào năm 2016, với giá trị 1.14 tỷ USD để sở hữu thương hiệu này. Mặt khác, Central group còn đầu tư mua lại điện máy Nguyễn Kim – Hệ thống phân phối thiết bị điện tử hàng đầu Việt Nam.
2. Thaibev và Sabeco: Công ty Thai Beverage – Thái Lan chi 4,8 tỷ USD để mua lại 53,59% cổ phần công ty Bia rượu nước giải khát Sài Gòn – Sabeco. Thương vụ M&A giữa Thaibev và Sabeco cho thấy đại gia ngành nước giải khát Việt Nam, đang có động thái chiếm lĩnh thị trường Việt Nam. Sabeco là thương hiệu bia nước giải khát lớn nhất nước ta hiện nay, với thị phần chiếm đến 41%. Đây là thương vụ M&A lớn trong năm 2023, đánh dấu mốc giá trị thương vụ M&A trên thị trường Việt Nam đạt 10 tỷ USD.
3. SK Group và Vingroup: Vào năm 2019, SK Group – SK South East Asia chi 1 tỷ USD để mua lại 6.1% cổ phần của Vingroup để trở thành đối tác chiến lược của tập đoàn hàng đầu Việt Nam.
4. GIC Private Limited và Vinhomes: Tháng 4/2018, quỹ đầu tư của chính phủ Singapore – GIC Private Limited hoàn thành thương vụ mua lại Vinhomes với giá trị 1.3 tỷ USD.
5. Vinacapital và khách sạn Hilton Opera Hà Nội: Vinacapital mua lại 70% giá trị cổ phần của khách sạn Hilton Opera Hà Nội với giá trị giao dịch 43 triệu USD.
6. Mường Thanh và CTCP Du lịch Dầu khí Phương Đông: Theo đó, ông Lê Thanh Thản chủ sở hữu của tập đoàn Mường Thanh đã mua lại 49,5% cổ phần của CTCP Du lịch Dầu khí Phương Đông. Mường Thanh hoàn toàn thâu tóm và sở hữu khách sạn Phương Đông với quy mô 120 phòng, tại tp. Vinh, Nghệ An.
7. Hanel và Daewoo Hà Nội: Hanel là nhà đầu tư Hàn Quốc lớn, đã mua lại 70% cổ phần của khách sạn Daewoo Hà Nội, giá trị hợp đồng không được tiết lộ cụ thể.
8. Singha – Masan Consumer và Masan Brewery: thương vụ được diễn ra vào cuối năm 2015, Tập đoàn Masan ký kết hợp tác chiến lược với tập đoàn Masan Thái Lan. Giá trị thương vụ giữa Singha và Masan giá trị 1.1 tỷ USD.
9. Sovico Group và Furama: Sovico group đã mua lại 5 khách sạn 5 sao của Furama trải dài từ Bắc vào Nam. Sovico góp vốn bằng quyền sử dụng đất hiện có để sở hữu chuỗi thương hiệu khách sạn 5 sao Furama. Mặt khác, tập đoàn Sovico còn mua lại 2 khu nghỉ dưỡng: Ana Mandara và An Lam Ninh Van Bay.
10. CTCP Du lịch Thiên Minh mua lại hệ thống khách sạn nghỉ dưỡng Victoria: Chuỗi 6 khách sạn nghỉ dưỡng tại Victoria (Hội An, Phan Thiết, Cần Thơ, Châu Đốc, Angkor – Campuchia) được công ty Thiên Minh – Một doanh nghiệp du lịch Việt Nam mua lại. Trong đó, Công ty Thiên Minh có sự hỗ trợ tài chính từ 1 cổ đông lớn là Công ty Tài chính Quốc tế (IFC).