M&A là thuật ngữ vô cùng quen thuộc trong lĩnh vực đầu tư, kinh doanh. Trong nội dung trình bày dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn M&A là gì, các cách thức M&A và các thương vụ M&A theo chiều ngang điển hình trên thực tiễn
Các thương vụ M&A theo chiều ngang điển hình trên thực tiễn
1. Hoạt động M&A là gì?
M&A (Mergers and Acquisitions) là hành động giành toàn bộ quyền kiểm soát một doanh nghiệp nào đó; thông qua việc mua bán và sáp nhập các sản phẩm của hai doanh nghiệp đang hoạt động.
Tuy được gọi chung là M&A nhưng 2 hành động Sáp nhập – Mua lại lại có những sự khác biệt rõ ràng như sau:
- Mergers (Sáp nhập): Các công ty hoạt động riêng lẻ sáp nhập trở thành 1 doanh nghiệp. Họ có thể đã từng là đối thủ hoặc có chung nhà gửi tới hoặc tệp bán hàng.
- Acquisitions (Mua lại): Một doanh nghiệp có thể dành quyền kiểm soát công ty sau khi đã mua lại 1 phần hoặc toàn bộ cổ phiếu của công ty đó. Hoạt động mua lại thường là doanh nghiệp có quy mô lớn mua lại các doanh nghiệp nhỏ và giành quyền kiểm soát.
2. Mục đích của hoạt động M&A
- Giúp doanh nghiệp có thể dễ dàng để bắt đầu thâm nhập một thị trường mới.
- Tiết kiệm chi phí khi gia nhập thị trường
- Giảm đáng kể các đối thủ cạnh tranh
- Giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả nhờ vào quy mô
- Đa dạng hóa sản phẩm cũng như thương hiệu
3. Lợi ích khi thực hiện M&A
M&A đem lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp cũng như thị trường kinh tế:
- Giúp nâng cao quy mô của doanh nghiệp, qua đó có thể cải thiện doanh thu cho doanh nghiệp. Vì quy mô sản xuất, quá trình vận hành hệ thống tăng; khi đó doanh nghiệp sẽ mua một số lượng lớn nguyên liệu lớn với giá thành rẻ.
- Tăng thị phần bằng việc tập hợp tất cả các nguồn lực cũng như tệp khách hàng mục tiêu.
- Nâng cao và chú trọng vào năng lực phân phối; đồng thời mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng về mặt địa lý nhằm cải thiện kênh phân phối hàng hóa.
- Tập trung nguồn nhân lực chất lượng cao giúp tăng cơ hội phát triển và mở rộng quy mô cho doanh nghiệp.
- Tối ưu hóa nguồn tài chính bằng việc hợp nhất hai doanh nghiệp.
4. Phân loại các cách thức M&A
Để có một cái nhìn tổng quan về chiến lược M&A, tiếp theo bạn cần hiểu rõ về 3 cách thức M&A phổ biến hiện nay:
M&A theo chiều ngang
Đây là cách thức mua bán hoặc sáp nhập giữa các doanh nghiệp gửi tới các dòng sản phẩm giống nhau hoặc tương tự nhau cho người dùng cuối có nghĩa là hai công ty đó có thể cùng ngành hoặc ở cùng một giai đoạn sản xuất. Các công ty thường sẽ là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với nhau.
Ví dụ: Trong trường hợp một công ty sản xuất dầu gội sáp nhập với một công ty khác cũng trong ngành dầu gội thì sẽ gọi đây là sáp nhập chiều ngang. Việc sáp nhập này sẽ giúp doanh nghiệp loại bỏ được sự cạnh tranh đồng thời tăng thị phần, doanh thu và cả lợi nhuận của mình. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có thể giảm chi phí cố định một cách hiệu quả.
M&A theo chiều dọc
Hình thức này là cách thức mua bán hoặc sáp nhập giữa các doanh nghiệp sở hữu cùng một chuỗi giá trị sản xuất (cùng một dịch vụ). Nhưng điểm khác biệt chính là giai đoạn sản xuất mà họ đang hoạt động.
M&A kết hợp
Đây là cách thức mua bán và sáp nhập từ đó hình thành nên tập đoàn. Nó sẽ diễn ra giữa các công ty phục vụ chung một khách hàng trong một ngành cụ thể (nhưng không gửi tới sản phẩm giống nhau.
Các sản phẩm này có thể hỗ trợ nhau để giúp khách hàng hài lòng nhất và nâng cao chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp đó.
Với cách thức này, doanh nghiệp sẽ:
- Đa dạng hóa mặt hàng
- Gia tăng lợi nhuận
- Giảm rủi ro cho doanh nghiệp
- Tiếp cận nguồn tài nguyên khách hàng sẵn có
5. Các thương vụ M&A theo chiều ngang điển hình trên thực tiễn
Theo thống kê có trên 4.000 thương vụ, với tổng giá trị mua bán và sáp nhập (M&A) đạt 48,8 tỷ USD được thực hiện trong giai đoạn 2009-2018. Hãy cùng MarketingAI điểm qua một vài những thương vụ M&A “đình đám” mới nhất trong thời gian qua tại nước ta.
ThaiBev và Sabeco
Thương vụ M&A giữa ThaiBev – Một trong những công ty nước giải khát lớn của Đông Nam Á, đồng thời là công ty giải khát lớn nhất Thái Lan với Tổng công ty Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SABECO). Đây là thương vụ M&A lớn nhất từ trước đến nay của ngành bia Châu Á với giá trị 4,8 tỷ USD từ việc ThaiBev mua lại 53,59% cổ phần của Sabeco.
Đây là bước đi nhằm chiếm lĩnh thị trường Việt Nam của “ông lớn ngành giải khát” Thái Lan khi Sabeco là một trong những thương hiệu bia nổi tiếng nước ta với 41% thị phần.
GIC Private Limited và Vinhomes
Tháng 4/2018, quỹ đầu tư GIC Private Limited của Chính phủ Singapore hoàn thành xong thương vụ M&A với Vinhomes – một công ty thành viên khác thuộc tập đoàn Vingroup, với giá trị thương vụ là 1,3 tỷ USD. Đây là một thương vụ lớn trong lĩnh vực Bất động sản đầu năm nay. Theo đó, GIC thực hiện thương vụ được diễn ra với 2 cách thức là đầu tư mua cổ phần của Vinhomes và cung cấp một công cụ nợ cho Vinhomes (như khoản cho vay) để thực hiện các dự án. Credit Suisse (Singapore) Limited là đơn vị tư vấn của thương vụ này.
Central Group – Big C
Central Group – Tập đoàn đến từ Thái Lan đã đầu tư 1,14 tỷ USD để sở hữu Big C Việt Nam vào quý 2/2016 để thâu tóm thị phần mảng bán lẻ tại Việt Nam. Trước đó, Central Group đã mua lại tỷ lệ cổ phần chi phối với Nguyễn Kim, hệ thống phân phối hàng điện tử hàng đầu; và sau đó Nguyễn Kim là đơn vị mua lại Zalora Việt Nam.
Những thương vụ M&A trong ngành khách sạn tại Việt Nam
– Công ty điện tử Hanuel Hà Nội mua lại 70% cổ phần khách sạn 5 sao Deawoo
Giá trị của thương vụ này vẫn không được tiết lộ. Khách sạn Deawoo thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp Hàn Quốc. Khách sạn này nằm ở vị trí rất đắc địa, ngã tư Kim Mã, Liễu Giai, bên cạnh công viên Thủ Lệ.
– Tập đoàn BRG mua lại khách sạn Hilton Opera Hà Nội
Thương vụ mua lại khách sạn Hilton Opera Hà Nội chỉ được thông báo sau khi hoàn tất. Tập đoàn BRG đã giành quyền sở hữu khách sạch Hilton từ các đối tác của Đức và Áo.
– Tập đoàn Sovico mua lại khu resort 5 sao Furama Đà Nẵng, Ana Mandara và An Lâm Ninh Vân Bay.
Vào thời gian Furama được chuyển giao sang cho tập đoàn Sovico, hầu như tất cả các khách sạn 5 sao từ Bắc chí Nam đều do các tập đoàn nước ngoài quản lý. Tập đoàn Sovico được góp vốn bằng quyền sử dụng đất sẵn có. Tiếp theo đó, tập đoàn này cũng thâu tóm thêm 2 khu nghỉ dưỡng tại Nha Trang là: Ana Mandara và An Lâm Ninh Vân Bay.
– Công ty CP Du lịch Thiên Minh mua lại hệ thống khách sạn, khu nghỉ dưỡng ở Victoria ở Việt Nam và Campuchia.
Chuỗi 6 khách sạn – khu nghỉ dưỡng Victoria được công ty Thiên Minh mua lại gồm: Victoria Hội An Beach Resort & Spa; Victoria Cần Thơ Resort; Victoria Phan Thiết Beach Resort & Spa; Victoria Sapa Resort & Spa; Victoria Châu Đốc Hotel và Victoria Angkor Resort & Spa (Campuchia).
– Mường Thanh mua lại khách sạn Phương Đông
Các nhà đầu tư khách sạn Mường Thanh đã mua lại 53,4% cổ phần của khách sạn Phương Đông.