Đặc trưng của pháp chế doanh nghiệp là gì? – [Cập nhật 2023]

Đặc trưng của pháp chế doanh nghiệp là gì?

1. Pháp chế doanh nghiệp là gì?

Hiểu đơn giản, “pháp” là pháp luật, quy tắc, chuẩn mực, “chế” bao hàm hai nghĩa: “tạo ra” (sáng chế) và “điều tiết, kiểm soát” (cơ chế). ‘Pháp chế doanh nghiệp’ có vai trò tạo ra các quy tắc, chuẩn mực trong nội bộ doanh nghiệp, và: điều tiết, kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp; đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp tuân thủ pháp luật (của nhà nước) và các quy tắc, chuẩn mực của (nội bộ) doanh nghiệp.

Ví dụ thứ nhất, Luật doanh nghiệp quy định và điều chỉnh về việc thành lập, tổ chức quản lý, tổ chức lại, giải thể và hoạt động có liên quan của doanh nghiệp (công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân, nhóm công ty). Hoặc: Bộ luật Lao động quy định và điều chỉnh tiêu chuẩn lao động, quyền, nghĩa vụ của người lao động, người sử dụng lao động…, quản lý nhà nước về lao động. Pháp chế doanh nghiệp, trong trường hợp này, giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ pháp luật, ứng xử phù hợp với quy định của pháp luật để tạo ra những lợi thế so sánh cho doanh nghiệp.

Ví dụ thứ hai, nhà quản trị phải xây dựng hệ thống các quy tắc ứng xử mà thông qua đó doanh nghiệp điều hành, kiểm soát, cân bằng lợi ích của các bên liên quan (như cổ đông, người quản lý, khách hàng, nhà gửi tới, người xuất vốn, nhà nước và cộng đồng). Do đó, doanh nghiệp luôn có các hệ thống các quy tắc ứng xử nội bộ: (i) quy định nội bộ; (ii) tiêu chuẩn; (iii) giá trị; (iv) quy trình và (v) quy chế. Pháp chế doanh nghiệp trong trường hợp này là công cụ, phương tiện để quản trị doanh nghiệp.

2. Vai trò của bộ phận Pháp chế doanh nghiệp

Tạo và góp ý các quy chế nội bộ doanh nghiệp

Bộ phận pháp chế doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở vai trò xây dựng các quy chế, quy tắc quản lý nội bộ trong doanh nghiệp mà còn tham gia đóng góp ý kiến cho các nhà quản lý cấp cao. Căn cứ là họ sẽ trực tiếp soạn thảo, xây dựng bộ quy chế nội bộ, các văn bản quy định thông báo cho chuyên viên. Trong trường hợp các nhà lãnh đạo, chủ sở hữu công ty xây dựng các dự thảo, điều lệ, hợp đồng lao động, nội quy lao động,… thì pháp chế doanh nghiệp cũng sẽ tham gia thẩm định, đóng góp ý kiến dưới góc độ pháp lý, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

Điều tiết, kiểm soát hoạt động pháp chế trong doanh nghiệp

Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, chắc chắn sẽ phát sinh nhiều vấn đề liên quan đến luật pháp. Ví dụ như việc vi phạm nội quy của cá nhân, phòng ban; kiến nghị sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc các vấn đề về tranh chấp quyền lợi trong và ngoài doanh nghiệp,…

Bộ phận pháp chế doanh nghiệp nói chung có vai trò điều tiết, giám sát và kiểm soát hoạt động của các bộ phận khác. Đảm bảo tất cả mọi hoạt động phải tuân thủ theo các quy định, quy chế nội bộ của doanh nghiệp và quy định của pháp luật. Họ cũng giúp nhà quản trị tham gia giải quyết tranh chấp để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, người lao động hoặc thay mặt nhà lãnh đạo doanh nghiệp tham gia tố tụng, tham mưu.

3. Có cần có bộ phận pháp chế doanh nghiệp không? 

Cùng một sự việc, nhưng góc nhìn, cách tiếp cận của luật sư hay những người có tư duy pháp lý tốt sẽ khác với doanh nhân. Do đó, tư vấn pháp luật thường xuyên cho doanh nghiệp không chỉ là các công việc như soạn thảo văn bản pháp lý mà còn là những công việc sau:

– Hướng dẫn những vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ khi thực hiện các giao dịch;

– Cách xử sự đúng theo hướng dẫn của pháp luật để đảm bảo quyền và lợi ích của tổ chức khi có tranh chấp xảy ra trong quan hệ lao động, quan hệ đối tác…

– Dự liệu những rủi ro pháp lý có thể xảy ra và đưa ra biện pháp phòng ngừa tranh chấp từ trước;

– Đảm bảo an toàn pháp lý bên cạnh mục tiêu lợi nhuận của doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh kinh tế ngày càng hội nhập và phát triển, doanh nghiệp sẽ hoạt động ở những môi trường kinh doanh ngày càng lớn và chuyên nghiệp;

Với rất nhiều lợi ích mà việc tư vấn pháp luật doanh nghiệp thường xuyên mang lại, chủ doanh nghiệp thường băn khoăn về chi phí cho bộ phận này. Trường hợp công ty có hẳn một bộ phận pháp chế, nếu luật sư có kinh nghiệm đảm nhận thì mức lương sẽ rất cao. Hơn nữa, thời lượng công tác sẽ không phân bổ đồng đều mà còn dựa theo hoạt động của doanh nghiệp.

Do vậy, việc sử dụng dịch vụ tư vấn thường xuyên của các tổ chức hành nghề luật với các luật sư và chuyên viên sẽ đáp ứng được yêu cầu chính xác, hợp lý, giá cả phải chăng cho doanh nghiệp.

4. Đặc trưng của pháp chế doanh nghiệp là gì?

Pháp chế doanh nghiệp có vai trò cần thiết trong việc điều tiết, kiểm soát hoạt động pháp chế trong doanh nghiệp bao gồm làm các công việc sau:

• Giám sát, kiểm soát các hoạt động của những bộ phận trong Doanh nghiệp hoạt động tuân thủ các Quy định, Quy chế nội bộ của Doanh nghiệp.
• Đề xuất ý kiến về pháp lý và thẩm định dự thảo các hợp đồng do các bộ phận khác của doanh nghiệp soạn thảo. Trước khi trình Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị, Chủ tịch công ty, Tổng giám đốc, Giám đốc doanh nghiệp; tham gia đàm phán, ký kết hợp đồng.
• Hỗ trợ Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị, Chủ tịch công ty, Tổng giám đốc, Giám đốc doanh nghiệp góp ý đối với dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do các đơn vị, tổ chức gửi xin ý kiến; tổng kết, đánh giá pháp luật liên quan đến lĩnh vực sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
• Thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật, điều lệ, nội quy, quy chế của doanh nghiệp cho người lao động.
• Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện pháp luật, điều lệ, nội quy, quy chế của doanh nghiệp. Tiến hành tổng kết, đánh giá thực trạng hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật của người lao động trong doanh nghiệp.
• Đánh giá rủi ro môi trường đầu tư, kinh doanh đối với các dự án đầu tư của doanh nghiệp ra nước ngoài. Đưa ra ý kiến về mặt pháp lý đối với các quyết định của tổ chức, quản lý của doanh nghiệp.
• Tham gia tố tụng hoặc tham mưu với tư cách người uỷ quyền theo ủy quyền của Chủ tịch công ty Tổng giám đốc, Giám đốc doanh nghiệp để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho doanh nghiệp.

Trên đây là các nội dung trả lời của chúng tôi về Đặc trưng của pháp chế doanh nghiệp là gì? Trong quá trình nghiên cứu, nếu như các bạn cần Công ty Luật LVN Group hướng dẫn các vấn đề pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được trả lời.