1. Khái niệm cạnh tranh và cạnh tranh không lành mạnh
Cạnh tranh là cách thức cạnh tranh công khai, công bằng và bình đẳng giữa các đối thủ trong kinh doanh (Từ điển Black’s Law). Nói một cách đơn giản, trò chơi là cuộc cạnh tranh giữa hai hoặc nhiều đối thủ để đạt được một mục tiêu cụ thể. Lợi thế nội tại trong nền kinh tế về bản chất được hiểu là sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trên thị trường nhằm liên tục đưa ra các sản phẩm, dịch vụ tốt nhất để thu hút khách hàng nhằm tối đa hóa lợi nhuận. .
Khái niệm cạnh tranh không lành mạnh: Luật chống cạnh tranh không lành mạnh điều chỉnh hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Theo Điều 3 Khoản 6 Luật Cạnh tranh 2018, “Hành vi cạnh tranh không lành mạnh là hành vi mà doanh nghiệp vi phạm thiện chí, nguyên tắc trung thực, tập cửa hàng kinh doanh và các chuẩn mực khác trong hoạt động kinh doanh của mình, gây ra hoặc có khả năng dẫn đến hậu quả gây tổn hại, quyền và lợi ích hợp pháp khác của doanh nghiệp”.
Định nghĩa được chấp nhận rộng rãi nhất hiện nay là Điều 10 BIS của Công ước Paris về bảo hộ sở hữu công nghiệp: “Bất kỳ hành vi cạnh tranh nào trái với thực hành trung thực và thiện chí trong công nghiệp hoặc thương mại là hành vi cạnh tranh không lành mạnh”.
2. Thực trạng thực thi pháp luật cạnh tranh không lành mạnh ở Việt Nam
Do nền kinh tế thị trường ở nước ta mới hình thành chưa lâu nên các mối quan hệ làm ăn không có thời gian trở thành thói quen và được chấp nhận rộng rãi. Pháp luật Việt Nam không công nhận án lệ, đơn vị tài phán nước ta thường có vai trò hạn chế trong việc áp dụng pháp luật và đơn vị công quyền không có đủ kiến thức thực tiễn để hành động thay mặt thương nhân. Quy tắc đạo đức cho một ngành công nghiệp cụ thể. Điều này đã gây khó khăn lớn cho đơn vị thực thi pháp luật. Thực tiễn phát triển kinh tế nước ta thời gian qua cho thấy, sự cạnh tranh với các mức độ, cách thức khác nhau giữa các chủ thể kinh doanh trong các lĩnh vực kinh tế ngày càng trở nên gay gắt, đặc biệt là vấn đề cạnh tranh không lành mạnh ngày càng nổi cộm, gây bức xúc trên diện rộng. sự quan tâm của toàn xã hội.
Thực tế đã có những hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức kinh doanh, cạnh tranh không lành mạnh, các hành vi đã thâm nhập vào lĩnh vực đời sống như mua bán hàng giả, nhái kiểu dáng sản phẩm… quảng cáo gây nhầm lẫn, gửi tới sai sự thật. thông tin, và làm mất uy tín. Đối thủ cạnh tranh… Để chống lại các đối thủ cạnh tranh, tồn tại, mở rộng thị trường và thu được nhiều lợi nhuận hơn, không phải lúc nào các công ty cũng sử dụng sự cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh. Thay vào đó, trong nhiều trường hợp, các doanh nghiệp sẵn sàng sử dụng các thủ thuật bên lề. Thậm chí, việc giả mạo cũng được thực hiện một cách hết sức tinh vi. Theo khảo sát, các cách thức vi phạm cạnh tranh phổ biến nhất tại Việt Nam bao gồm: vi phạm bí mật thông tin trong kinh doanh, gửi tới thông tin sai lệch về doanh nghiệp khác, ép buộc trong kinh doanh, chèo kéo khách hàng bất hợp pháp, ép buộc trong kinh doanh, bán hàng hóa hoặc gửi tới dịch vụ dưới mức trọn vẹn chi phí, làm gián đoạn hoạt động thương mại của doanh nghiệp khác…
Kể từ khi chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, đặc biệt là trước sức ép của cạnh tranh thị trường, nền kinh tế Việt Nam cũng đã xuất hiện nhiều hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Hành vi vu khống doanh nghiệp, gây rối hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác là hành vi cạnh tranh không lành mạnh thường được các doanh nghiệp “không lành mạnh” sử dụng để “hạ gục” đối thủ cạnh tranh trên thị trường”. Ăn mắm với nước sạch dễ “gây ung thư”, bia BIGI (Kiềm Giang) có ruồi, chai bia Tiger chứa gián, băng vệ sinh Procter & Gamble chứa amiăng gây hại cho người dùng… hay còn nhiều hành vi lừa đảo thưởng phạt trong tiến hành các hoạt động khuyến mại. Quảng cáo, khuyến mại nhằm mục đích cạnh tranh không lành mạnh như dây cáp điện CADIVI, CADISUN…
Các hành vi như “đánh lừa người tiêu dùng” bằng cách sao chép nhãn hiệu, sao chép các nhãn hiệu nổi tiếng: như Lavie, La Ville, Lavier, Lavige,…; xe máy WAVE and WAKE UP, DREAM and DEALIM, DLEAM. Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều hành vi cạnh tranh không lành mạnh nhưng chưa bị điều tra, xử lý. Hiện nay, việc xử lý các hành vi cạnh tranh không lành mạnh nêu trên nhìn chung còn nhẹ. Điều này không chỉ do hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện mà còn do thiếu kinh nghiệm trong việc chống cạnh tranh không lành mạnh..
3. Tác động của hành vi cạnh tranh không lành mạnh
Đối với thương nhân: Hành vi cạnh tranh không lành mạnh của thương nhân có ảnh hưởng lớn đến thương nhân khác. Có thể kể đến những tác động như: làm giảm hiệu quả của các chiến lược cạnh tranh, gây tổn hại về tài chính, giảm thị phần đối với khách hàng, mất khả năng cạnh tranh dẫn đến thua lỗ, phá sản.
Đối với người tiêu dùng: Người tiêu dùng là đối tượng chịu tác động trực tiếp của hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Người tiêu dùng bị lừa tiền mất tật mang mà giá trị thực sản phẩm mang lại không được như mong đợi. Sau phản ứng “tẩy chay” tưởng như thực hiện quyền lợi của mình, bên cạnh việc mất niềm tin vào sản phẩm, vào doanh nghiệp thì nỗi sợ hãi, lo ngại về các sản phẩm khác trên thị trường cũng tăng lên.
Đối với quốc gia: Khi các công ty tham gia cạnh tranh không lành mạnh, người tiêu dùng sẽ mất niềm tin vào công ty, dẫn đến lợi nhuận của công ty bị giảm và nguồn thu thuế quốc gia bị giảm. Khi doanh nghiệp cạnh tranh không lành mạnh thì hoạt động của thị trường cũng sẽ bị ảnh hưởng, chất lượng sản phẩm, hàng hóa giảm sút, uy tín của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường cũng bị ảnh hưởng. Khi các nhà đầu tư nước ngoài muốn đầu tư vào thị trường Việt Nam, do đó ảnh hưởng đến việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
4. Đánh giá về pháp luật chống cạnh tranh không lành mạnh theo pháp luật Việt Nam
Luật Cạnh tranh 2018 đã hoàn thiện các quy định về kiểm soát hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, luật này không còn quy định về các hành vi cạnh tranh không lành mạnh đã được quy định trong các luật khác và khẳng định nguyên tắc cơ sở hình thành các hành vi cạnh tranh không lành mạnh. luật của từng ngành. Bên cạnh những yếu tố tích cực đó, Luật Cạnh tranh 2018 vẫn chưa điều chỉnh cụ thể mọi hành vi cạnh tranh không lành mạnh xảy ra trên thị trường. Bên cạnh đó, việc xử lý các biện pháp trừng phạt khác nhau đối với hành vi cạnh tranh không lành mạnh đã được làm rõ ở các hành vi cụ thể nhưng hiệu quả răn đe còn thấp.
Nhìn chung, các hành vi cạnh tranh không lành mạnh được quy định trong pháp luật Việt Nam chưa được hệ thống hóa trọn vẹn, cũng như chưa thể hiện khái niệm lập pháp rõ ràng. Một số thông lệ rút ra từ kinh nghiệm của các nước đang phát triển trong các giai đoạn lịch sử khác nhau trong việc xây dựng pháp luật cạnh tranh, một số khác bắt nguồn từ nhu cầu thực tiễn của việc quản lý hoạt động thương mại trong nước. Ngoại trừ nội dung pháp lý tại Chương VI năm 2018 – Luật Cạnh tranh, không có mô tả cụ thể hơn về hành vi cạnh tranh không lành mạnh trong các văn bản của Luật. Trong đó cần thiết nhất là Nghị định số 116/2005/NĐ-CP của Chính phủ chỉ hướng dẫn về kiểm soát hành vi phản cạnh tranh và tố tụng cạnh tranh, trong khi Nghị định số 75/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định về Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh.
Mặt khác, quyền thực thi Luật chống cạnh tranh không lành mạnh của Việt Nam thuộc về đơn vị hành chính là Cục Quản lý cạnh tranh thuộc Bộ Công Thương chứ không phải tòa án, điều này cũng hạn chế rất nhiều khả năng của các đơn vị thực thi pháp luật. Việc giải thích và cụ thể hóa thông qua án lệ đã đóng một vai trò cần thiết trong quá trình phát triển của lĩnh vực luật này.
Trên đây là nội dung về Thực trạng luật cạnh tranh về thỏa thuận hạn chế cạnh tranhLuật LVN Group cập nhật được xin gửi đến các bạn đọc, hi vọng với nguồn thông tin này sẽ là nguồn kiến thức hữu ích giúp các bạn hiểu hơn vấn đề trên. Trong quá trình nghiên cứu nếu có vấn đề câu hỏi vui lòng liên hệ công ty Luật LVN Group để được hỗ trợ ngay. Hãy theo dõi website của chúng tôi để nhận được các nội dung trình bày hay về các lĩnh vực khác nữa !.