Bồi thường thiệt hại khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Trong quan hệ pháp luật dân sự, bất kỳ ai gây ra tổn hại đều phải có trách nhiệm bồi thường; kể cả tổn hại phát sinh khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Vậy, trách nhiệm bồi thường tổn hại khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng được quy định thế nào? Hãy cùng Phòng tư vấn Luật dân sự của LVN Group tìm hiểu thêm về vấn đề này nhé!

Văn bản hướng dẫn

Bộ luật Dân sự năm 2015;

Nội dung tư vấn

Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là gì?

Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác; hoặc lợi ích của Nhà nước, của đơn vị, tổ chức; mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất; và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Nếu hành vi chống lại hành vi xâm hại quá mức cần thiết, không tương xứng với tính chất; và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại thì sẽ bị coi là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

Nếu một người có hành vi chống trả lại hành vi gây tổn hại của người khác; và hành vi chống trả này lại được coi là phòng vệ chính đáng thì hành vi chống trả đó không bị coi là hành vi trái pháp luật. Do đó, người thực hiện hành vi chống trả không phải bồi thường tổn hại.

Căn cứ xác định trách nhiệm bồi thường tổn hại khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Căn cứ vào điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường tổn hại; thì hành vi gây tổn hại do phòng vệ chính đáng không phải là hành vi trái pháp luật; và do đó người thực hiện không có lỗi. Tuy nhiên, để xác định 1 hành vi gây tổn hại được coi là phòng vệ chính đáng, cần phải lưu ý:

Có hành vi trái pháp luật xâm phạm tới lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền; và lợi ích hợp pháp của người khác; hoặc xâm phạm tới lợi ích của chính bản thân người phòng vệ chính đáng. Hành vi trái pháp luật của người khác đang gây tổn hại; hoặc có nguy cơ gây tổn hại cho đối tượng bị xâm hại. Nếu tổn hại đã xảy ra mà người bị tổn hại mới có hành vi chống trả; và gây tổn hại ngược trở lại thì không coi là phòng vệ chính đáng

Hành vi phòng vệ chính đáng phải gây tổn hại cho chính người có hành vi xâm hại. Nếu gây tổn hại cho người không có hành vi xâm hại; thì không coi là phòng vệ chính đáng mà coi là gây tổn hại do yêu cầu của tình thế cấp thiết nếu có đủ điều kiện. Hành vi gây tổn hại trong trường hợp phòng vệ chính đáng phải là cần thiết và tương xứng với hành vi xâm hại. Nếu không cần thiết hoặc không tương xứng thì người gây tổn hại vẫn phải bồi thường.

Bồi thường tổn hại khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Nguyên tắc bồi thường

Người chịu trách nhiệm bồi thường tổn hại có thể được giảm mức bồi thường; nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và tổn hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tiễn; thì bên bị tổn hại hoặc bên gây tổn hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc đơn vị nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

Khi bên bị tổn hại có lỗi trong việc gây tổn hại thì không được bồi thường phần tổn hại do lỗi của mình gây ra.

Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu tổn hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế tổn hại cho chính mình.

Mức bồi thường

Nếu có tổn hại về sức khỏe thì:

• Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe; và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị tổn hại.
• Thu nhập thực tiễn bị mất hoặc bị giảm sút của người bị tổn hại.
• Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tiễn bị mất của người chăm sóc người bị tổn hại trong thời gian điều trị.
• Khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu.

Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp có tổn hại về tính mạng; thì phải bồi thường:

• Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm.
• Chi phí hợp lý cho việc mai táng.
• Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị tổn hại có nghĩa vụ cấp dưỡng.
• Mặt khác còn các chi phí khác phát mà pháp luật có quy định.

Mặt khác, còn phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần; cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị tổn hại. Nếu không có những người này thì người mà người bị tổn hại đã trực tiếp nuôi dưỡng; người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị tổn hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

Hy vọng bài viết sẽ có ích với bạn đọc!

Để biết thêm thông tin chi tiết, cân nhắc thêm dịch vụ tư vấn của LVN Group hãy liên hệ 1900.0191

Xem thêm: Bồi thường tổn hại do người của pháp nhân gây ra

Giải đáp có liên quan