Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra

Ngày nay, súc vật ngày càng phổ biến trong chăn nuôi hoặc làm thú cưng trong các gia đình,… Tuy nhiên với bản chất súc vật là động vật hoang dã, dù đã được con người thuần hóa, nhưng súc vật vẫn có thể mất kiểm soát gây ra tổn hại. Vậy bồi thường tổn hại do súc vật gây ra sẽ do ai chịu trách nhiệm? Trong phạm vi bài viết này, LVN Group sẽ chia sẻ đến bạn đọc quy định của pháp luật về vấn đề này.

Cơ sở pháp lý

• Bộ luật dân sự 2015

Nội dung tư vấn

Nguyên tắc bồi thường tổn hại

Căn cứ Điều 585 Bộ luật dân sự 2015 quy định Nguyên tắc bồi thường tổn hại.

Căn cứ, tổn hại phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Bồi thường toàn bộ được hiểu là tổn hại xảy ra bao nhiêu thì phải được bồi thường bấy nhiêu. Đối với trường hợp bên bị tổn hại có lỗi trong việc gây tổn hại; thì không được bồi thường phần tổn hại do lỗi của mình gây ra.

Người chịu trách nhiệm bồi thường tổn hại có thể được giảm mức bồi thường; nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý; và tổn hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình. Và bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường; nếu tổn hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn; hạn chế tổn hại cho chính mình.

Pháp luật cho phép các bên tự thỏa thuận về mức bồi thường; cách thức bồi thường. Các bên có thể bồi thường bằng tiền; bằng hiện vật; hoặc thực hiện một công việc. Phương thức bồi thường một lần, hoặc nhiều lần. Nếu mức bồi thường không còn phù hợp với thực tiễn; hai bên không thể thương lượng, thỏa thuận được; thì bên bị tổn hại, hoặc bên gây tổn hại có quyền yêu cầu Tòa án; hoặc đơn vị nhà nước có thẩm quyền khác; thay đổi mức bồi thường.

Tuy nhiên, tổn hại xảy ra trên thực tiễn có được bồi thường toàn bộ được không; còn phụ thuộc vào rất nhiều yêu tố như: người bị tổn hại có đưa ra được trọn vẹn chứng cứ chứng minh cho tất cả các loại tổn hại không; người bị tổn hại có lỗi đối với tổn hại xảy ra với mình không;…

Trách nhiệm bồi thường tổn hại do súc vật gây ra

Trách nhiệm bồi thường tổn hại của chủ sở hữu và người chiếm hữu hợp pháp súc vật

Căn cứ khoản 1 Điều 603 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

Điều 603. Bồi thường tổn hại do súc vật gây ra

1. Chủ sở hữu súc vật phải bồi thường tổn hại do súc vật gây ra cho người khác. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật phải bồi thường tổn hại trong thời gian chiếm hữu, sử dụng súc vật, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Vì vậy, bồi thường tổn hại do súc vật gây ra là trách nhiệm của chủ sở hữu. Kể cả khi, chủ sở hữu không có lỗi. Quy định này nhằm nâng cao ý thức; trách nhiệm của chủ sở hữu đối với súc vật. Cũng như đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho cá nhân; tổ chức bị tổn hại. Bởi xuất phát từ việc gây tổn hại của gia súc do tác động bới các yếu tố khác nhau; như tác động của môi trường; thời tiết, bệnh dịch;bản tính hoang dã của súc vật trỗi dậy,… nên việc xác định lỗi trong trường hợp này là rất khó; và có thể không bảo vệ được quyền; lợi ích hợp pháp của người bị tổn hại. 

Trong trường hợp có người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi để súc vật gây tổn hại; về tính mạng, sức khỏe và tài sản cho cá nhân hoặc các tổ chức khác; thì người chiếm hữu sử dụng có trách nhiệm bồi thường tổn hại. Trừ trường hợp có thỏa thuận khác; với chủ sở hữu súc vật hoặc tổ chức, cá nhân bị tổn hại.

Trách nhiệm bồi thường tổn hại của người thứ ba có lỗi làm súc vật gây tổn hại cho người khác

Nếu súc vật gây tổn hại hoàn toàn do lỗi của người thứ ba; thì người thứ ba phải có trách nhiệm bồi thường tổn hại. Theo quy định tại khoản 2 Điều 603 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

Điều 603. Bồi thường tổn hại do súc vật gây ra

…. 2. Trường hợp người thứ ba hoàn toàn có lỗi làm cho súc vật gây tổn hại cho người khác thì người thứ ba phải bồi thường tổn hại; nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng có lỗi thì phải liên đới bồi thường tổn hại.

Mặt khác, nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng có lỗi; thì phải liên đới bồi thường tổn hại. Trách nhiệm bồi thường của từng người cùng gây tổn hại; được xác định tương ứng với mức độ lỗi của mỗi người. Nếu không xác định được mức độ lỗi; thì họ phải bồi thường tổn hại theo phần bằng nhau.

Trách nhiệm bồi thường tổn hại của người chiếm hữu, sử dụng súc vật trái pháp luật

Súc vật có thể gây tổn hại khi đang bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật trái pháp luật có thể là cá nhân, tổ chức đã thực hiện hành chiếm hữu, sử dụng súc vật ngoài ý chí của chủ sở hữu. Như thông qua hành vi trộm cắp, công nhiên chiếm đoạt, cướp súc vật,… Trong trường hợp này trách nhiệm bồi thường tổn hại được xác định như sau:

Điều 603. Bồi thường tổn hại do súc vật gây ra

…. 3. Trường hợp súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật gây tổn hại thì người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật phải bồi thường; khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường tổn hại.

Người chiếm hữu, sử dụng súc vật trái pháp luật để súc vật gây tổn hại; thì phải chịu trách nhiệm bồi thường tổn hại. Mà không cần xác định yếu tố lỗi. Mặt khác, người chiếm hữu, sử dụng súc vật trái pháp luật; còn phải chịu trách nhiệm hoàn trả súc vật (nếu còn); hoặc phải bồi thường tổn hại cho chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp súc vật nếu có. Thậm có thể bị xử phạt hành chính; hoặc chịu trách nhiệm hình sự về hành vi chiếm hữu, sử dụng súc vật trái pháp luật.

Mặt khác, khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật; thì phải liên đới bồi thường tổn hại.

Bồi thường tổn hại do súc vật gây ra theo tập cửa hàng

Hiện nay, tại các vùng nông thôn, dân tộc thiểu số vẫn tồn tại phong tục, tập cửa hàng thả rông gia súc. Đây là những thói quen đã tồn tại trong một thời gian dài; phù hợp điều kiện chăn nuôi của khu vực này. Do đó, pháp luật có định riêng điều chỉnh vấn đề này:

Điều 603. Bồi thường tổn hại do súc vật gây ra

… 4. Trường hợp súc vật thả rông theo tập cửa hàng mà gây tổn hại thì chủ sở hữu súc vật đó phải bồi thường theo tập cửa hàng nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.

Vì vậy, bồi thường thiệt hai do súc vật gây ra; trong trường hợp súc vật thả rông theo tập cửa hàng; thì chủ sở hữu phải bồi thường tổn hại theo tập cửa hàng. Khi giải quyết bồi thường tổn hại do súc vật gây ra; cần đảm bảo các nguyên tắc sau: Phong tục, tập cửa hàng được áp dụng có nội dung không trái với các nguyên tắc cơ bản của Luật dân sự; Những phong tục, tập cửa hàng được áp dụng đã trở thành thông dụng, được đông đảo mọi người sinh sống trên cùng địa bàn, cùng dân tộc, cùng tôn giáo thừa nhận; Phong tục, tập cửa hàng chỉ được áp dụng trên địa bàn có thói quen xử sự theo tập cửa hàng đó; Tôn trọng sự thoả thuận của đương sự trong việc áp dụng phong tục, tập cửa hàng về dân sự.

Hy vọng những thông tin LVN Group cung cấp hữu ích với bạn đọc!

Để biết thêm thông tin chi tiết, cân nhắc thêm dịch vụ tư vấn của LVN Group hãy liên hệ 1900.0191

Mời bạn xem thêm: Bồi thường tổn hại do sức khỏe, tính mạng bị xâm phạm.

Giải đáp có liên quan