Xử lý các hành vi tập trung kinh tế bị cấm như thế nào?

Hiện nay tốc độ hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng nhanh chóng và nền kinh tế xã hội của đất nước cũng ngày càng phát triển đã khiến cho nền kinh tế có nhiều thay đổi rõ rệt, kéo theo đó là các hoạt động tập trung kinh tế diễn ra ngày một sôi nổi với quy mô đa dạng. .Bởi vậy cần tập trung tăng cường thực thi các quy định của pháp luật và hoàn thiện hơn nữa các quy định của pháp luật cạnh tranh Việt Nam về kiểm soát tập trung kinh tế để nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển. Vậy pháp luật quy định thế nào về vấn đề “Xử lý các hành vi tập trung kinh tế bị cấm”?. Hãy cùng LVN Group tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Câu hỏi: Chào LVN Group, hiện nay tôi thấy xuất hiện rất nhiều tập đoàn kinh tế với sức ảnh hưởng lớn, tác động không nhỏ đến nền kinh tế. LVN Group cho tôi hỏi là việc sáp nhập các doanh nghiệp nhỏ lẻ thành một doanh nghiệp lớn có phải là hành vi tập trung kinh tế không ạ?. Nếu thực hiện các hành vi tập trung kinh tế bị cấm thì có bị phạt không ạ?. Tôi xin cảm ơn.

Tập trung kinh tế là gì?

Tập trung kinh tế được hiểu là hành vi của doanh nghiệp bao gồm sáp nhập doanh nghiệp hợp nhất doanh nghiệp, mua lại doanh nghiệp, liên doanh giữa các doanh nghiệp, các hành vi tập trung kinh tế khác theo hướng dẫn của pháp luật cạnh tranh đưa ra. Theo đó thì tập trung kinh tế mang một số đặc điểm của tập trung kinh tế như chủ thể tiến hành hoạt động tập trung kinh tế là các doanh nghiệp. 

Mục đích khi tiến hành tập trung kinh tế là giành được quyền kiểm soát doanh nghiệp mục tiêu và chi phối thị trường ở mức độ nhất định.

Về hậu quả của hoạt động tập trung kinh tế có thể nhận thấy ở thực tiễn thì hậu quả của một thương vụ tập trung kinh tế thường diễn ra theo hai xu hướng, hoặc làm chấm dứt hoạt động kinh doanh của một bên trong giao dịch thường là doanh nghiệp mục tiêu hoặc có thể hình thành nên một doanh nghiệp mới có qui mô lớn hơn với những sự thay đổi về cơ cấu tổ chức, ban điều hành, lao động, thương hiệu trên thị trường…

Từ đó ta có thể hiểu rằng các hành vi tập trung kinh tế theo pháp luật cạnh tranh bao gồm hiện tương tập trung theo chiều ngang giữa các doanh nghiệp có cùng thị trường liên quan, tập trung theo chiều dọc (giữa các doanh nghiệp thuộc những cấp độ khác nhau của quá trình kinh doanh và tập trung hỗn hợp (giữa các doanh nghiệp không cùng ngành nghề kinh doanh. Ở góc độ này, quan niệm về tập trung kinh tế có nội hàm khá rộng.

Các trường hợp tập trung kinh tế bị cấm theo Luật cạnh tranh

Căn cư theo hướng dẫn tại điều 30. Tập trung kinh tế bị cấm quy định cụ thể: 

” Doanh nghiệp thực hiện tập trung kinh tế gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể trên thị trường Việt Nam.” 

Vì vậy các hành vi này được hiểu là những hành vi gây hạn chế cạnh tranh theo hướng dẫn của luật, cụ thể là quy định tại Khoản 3 Điều 4 Luật Cạnh tranh 2018 (Có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2019) thì khái niệm Tác động hạn chế cạnh tranh được quy định cụ thể như sau:

Tác động hạn chế cạnh tranh là tác động loại trừ, làm giảm, sai lệch hoặc cản trở cạnh tranh trên thị trường.

Luật Cạnh tranh 2018 điều chỉnh chung về các quan hệ cạnh tranh. Việc điều tra, xử lý vụ việc cạnh tranh, miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm và thông báo tập trung kinh tế phải áp dụng quy định của Luật Cạnh tranh 2018. Trường hợp luật khác có quy định về hành vi hạn chế cạnh tranh, cách thức tập trung kinh tế, hành vi cạnh tranh không lành mạnh và việc xử lý hành vi cạnh tranh không lành mạnh khác với quy định của Luật này thì áp dụng quy định của luật đó.

Theo đó những hành vi tập trung kinh tế bị cấm sẽ là những hành vi loại trừ, làm giảm, sai lệch hoặc cản trở cạnh tranh trên thị trường theo hướng dẫn pháp luật đề ra về tác động hạn chế cạnh tranh.

Luật cạnh tranh 2018 còn đưa ra các tiêu chí để đánh giá tác động hoặc khả năng gây tác động của việc tập trung kinh tế tại Điều 31: Thị phần kết hợp của các doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế trên thị trường liên quan; mức độ tập trung kinh tế trên thị trường liên quan trước và sau khi tập trung kinh tế; mối quan hệ của các doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế trong chuỗi sản xuất kinh doanh; lợi thế cạnh tranh do tập trung kinh tế mang lại trên thị trường liên quan; khả năng doanh nghiệp sau tập trung kinh tế tăng giá hoặc tăng tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu một cách đáng kể…

Xử lý các hành vi tập trung kinh tế bị cấm

Việc xử lý các hành vi tập trung kinh tế bị cấm được quy định cụ thể tại Nghị định Số: 75/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh:

Hành vi sáp nhập doanh nghiệp bị cấm

Căn cứ theo hướng dẫn tại điều 10 Nghị định Số: 75/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh quy định cụ thể: 

1. Phạt tiền doanh nghiệp nhận sáp nhập từ 01 % đến 05 % tổng doanh thu trên thị trường liên quan của doanh nghiệp nhận sáp nhập và doanh nghiệp bị sáp nhập trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi sáp nhập bị cấm theo hướng dẫn tại Điều 30 của Luật Cạnh tranh.

2. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc chia, tách doanh nghiệp đã sáp nhập;

b) Buộc chịu sự kiểm soát của đơn vị nhà nước có thẩm quyền về giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ hoặc các điều kiện giao dịch khác trong hợp đồng của doanh nghiệp nhận sáp nhập.

Vì vậy chúng ta có thể thấy hành vi sáp nhập doanh nghiệp bị cấm là một trong những hành vi không được thực hiện tập trung kinh tế, các trường hợp sáp nhập doanh nghiệp bị cấm này sẽ bị xử phạt theo hướng dẫn mà pháp luật đề ra cụ thể là Buộc chia, tách doanh nghiệp đã sáp nhập điều này là hợp lý bởi đã vi phạm quy định không được sáp nhập thì nếu không buộc chia, tách doanh nghiệp đã sáp nhập thì sẽ dẫn tới ảnh hưởng tới nền kinh tế của đất nước mà còn ảnh hưởng tới sự quản lý của đơn vị nhà nước.

Chính vì thế chúng tôi thấy xử lý trường hợp này theo cách buộc chia, tách doanh nghiệp đã sáp nhập là rất cần thiết. Mặt khác doanh nghiệp này chịu sự kiểm soát của đơn vị nhà nước có thẩm quyền theo hướng dẫn vì ít nhiều hành vi sáp nhập doanh nghiệp bị cấm là những hành vi ảnh hưởng tới cạnh tranh trên thị trường.

 Hành vi hợp nhất doanh nghiệp bị cấm

Căn cứ theo hướng dẫn tai điều 11. Hành vi hợp nhất doanh nghiệp bị cấm Nghị định Số: 75/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh quy định cụ thể: 

1. Phạt tiền doanh nghiệp được hình thành sau hợp nhất từ 01% đến 05% tổng doanh thu trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi vi phạm của các doanh nghiệp tham gia hợp nhất đối với hành vi hợp nhất bị cấm theo hướng dẫn tại Điều 30 của Luật Cạnh tranh.

2. Hình thức xử phạt bổ sung:

Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp đã cấp cho doanh nghiệp hợp nhất.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc chia, tách doanh nghiệp hợp nhất;

b) Buộc chịu sự kiểm soát của đơn vị nhà nước có thẩm quyền về giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ hoặc các điều kiện giao dịch khác trong hợp đồng của doanh nghiệp mới hình thành sau tập trung kinh tế.

Vì vậy, cũng giống với hành vi sáp nhập doanh nghiệp bị cấm thì hành vi hợp nhất doanh nghiệp bị cấm cũng có các cách thức xử phạt như phạt tiền và các biện pháp khắc phục hậu quả.

 Theo đó hành vi hợp nhất doanh nghiệp bị cấm có thể bị phạt từ 01% đến 05% tổng doanh thu trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề theo hướng dẫn, ngoài ra còn phải thực hiện các biện pháp như sáp nhập doanh nghiệp bị cấm đó là buộc phải chia, tách doanh nghiệp hợp nhất và phải chịu sự quản lý của pháp luật với một số nội dung nhất định. cách thức xử phạt này nhằm mục đích răn đe và quản lý thị trường tốt hơn, ngoai ra còn loại bỏ những yếu tố gây cản trở hay có thể là làm giảm cạnh tranh trên thị trường của cách thức tập trung kinh tế từ việc sáp nhập doanh nghiệp bị cấm này.

 Hành vi mua lại doanh nghiệp bị cấm

Căn cứ theo hướng dẫn tại điều 12. Hành vi mua lại doanh nghiệp bị cấm Nghị định Số: 75/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh quy định cụ thể: 

1. Phạt tiền doanh nghiệp mua lại từ 01% đến 05% tổng doanh thu trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi vi phạm của doanh nghiệp mua lại và doanh nghiệp bị mua lại đối với hành vi mua lại một phần hoặc toàn bộ vốn góp, tài sản của doanh nghiệp khác bị cấm theo hướng dẫn tại Điều 30 của Luật Cạnh tranh.

2. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc bán lại một phần hoặc toàn bộ vốn góp, tài sản mà doanh nghiệp đã mua;

b) Buộc chịu sự kiểm soát của đơn vị nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn nhất định về giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ hoặc các điều kiện giao dịch khác trong hợp đồng của doanh nghiệp mua lại.

Vì vậy chúng ta có thể thấy như trên hai cách thức xử phạt này thì sẽ có các cách thức như phạt tiền và các  biện pháp khắc phục hậu quả, ở đây do tính chất của hành vi mua lại doanh nghiệp bị cấm nên cách thức xử phạt khắc phục hậu quả tương ứng đó là bán lại một phần hoặc toàn bộ vốn góp, tài sản mà doanh nghiệp đã mua bởi vì đó là hành vi vi phạm nên bắt buộc phải thực hiện quy định này và chịu sự quản lý của nhà nước với một số nội dung của doanh nghiệp cụ thể. Mặt khác cách thức phạt tiền cũng như hai hành vi tập trung kinh tế bị cấm như trên đó là từ 01% đến 05% tổng doanh thu trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề

Chính sách và pháp luật cạnh tranh vói mục đích cụ thể là hướng đến bảo vệ hành vi tự do cạnh tranh để thiết lập kết cấu thị trường cạnh tranh hiệu quả nhất, mà không phải là kết cấu thị trường cạnh tranh tự do, điều này nghĩa là cần phải xây dựng được kết cấu thị trường kết hợp hài hòa các ưu điểm của cạnh tranh và độc quyền, vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp hạ giá thành sản phẩm, đổi mới sáng tạo, vừa tận dụng được các lợi thế của kinh tế quy mô…mà những hành vi tập trung kinh tế bị cấm lại ngược lại với mục đích này cho nên cần có những biện pháp khắc phục và xử lý triệt để.

Liên hệ ngay:

Trên đây là nội dung tư vấn về “Xử lý các hành vi tập trung kinh tế bị cấm“. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.

Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ khi có nhu cầu về các dịch vụ về mẫu giấy xác nhận tình trạng độc thân, lệ phí đăng ký lại khai sinh,  dịch vụ thám tử theo dõi điện thoại, sổ cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, trích lục cải chính hộ tịch, trích lục bản án ly hôn, thành lập công ty hợp danh, mã số thuế cá nhân… của LVN Group, mời quý bạn đọc liên hệ với chúng tôi qua hotline: 1900.0191 hoặc các kênh sau:

• Facebook : www.facebook.com/lvngroup
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@lvngroup
• Youtobe: https://www.youtube.com/Lvngroupx

Bài viết có liên quan:

• Hợp đồng không xác định thời hạn sẽ được ký khi nào?
• Pháp luật được nhà nước sử dụng thế nào
• Chuyển khẩu về nhà chồng có cần làm lại thẻ bảo hiểm không?

Giải đáp có liên quan