Thuế thừa kế đất đai là bao nhiêu?

Kính chào LVN Group! Tôi hiện nay đang sinh sống tại Hưng Yên. Vừa rồi, tôi được nhận thừa kế đất đai từ bố mẹ. Theo như tôi tìm hiểu, việc thừa kế đất đai, nhà ở theo di chúc hoặc theo pháp luật thì phải chịu thuế thu nhập cá nhân, thuế đất phi nông nghiệp, thuế nhà ở. Trên thực tiễn, nhà đất được thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật, thủ tục này khá phức tạp, đặc biệt là khi xác định phần tài sản của người đã qua đời trong khối tài sản chung cũng như xác định nguồn gốc của thửa đất. Vậy LVN Group có thể trả lời cho tôi những câu hỏi sau được không? Thuế thừa kế đất đai theo hướng dẫn thế nào? Thừa kế đất đai có phải đóng thuế đất phi nông nghiệp không? Mong LVN Group có thể trả lời cho tôi những câu hỏi trên. Tôi xin cảm ơn LVN Group.

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho LVN Group. Hãy cùng LVN Group tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé! Hy vọng bài viết này sẽ thực sự mang lại cho quý bạn đọc những kiến thức hữu ích nhất.

Văn bản hướng dẫn

• Bộ luật Dân sự 2015 
• Luật Đất đai 2013

Quy định về quyền thừa kế đất đai

Căn cứ vào Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 định nghĩa về quyền thừa kế như sau:

“Điều 609. Quyền thừa kế

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.”

Đối tượng của quyền thừa kế là tài sản thuộc sở hữu của người chết mà người chết là người sử dụng hợp pháp để lại cho người còn sống.

Theo Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015 thì tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản. Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.

Quyền tài sản là quyền trị giá được bằng tiền, bao gồm quyền tài sản đối với đối tượng quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất và các quyền tài sản khác.

Mặt khác, tài sản thừa kế (hay di sản thừa kế) bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác. (theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015).

Khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013 quy định về điều kiện thực hiện quyền thừa kế như sau:

“Điều 188. Điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất

1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:

a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này;

b) Đất không có tranh chấp;

c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;

d) Trong thời hạn sử dụng đất.”

Nếu chỉ căn cứ vào quy định trên thì nhiều người nhầm tưởng rằng phải có Giấy chứng nhận mới được chia thừa kế nhà đất. Tuy nhiên cần hiểu đúng về quy định trên áp dụng trong trường hợp nào để bảo đảm quyền của người thừa kế. Để làm rõ điều này, chúng tôi đưa ra một số nhận định và căn cứ pháp lý như sau:

Điểm c khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai năm 2013 quy định:

“Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo hướng dẫn của pháp luật về dân sự.”

Theo đó, điều kiện có Giấy chứng nhận áp dụng đối với trường hợp người sử dụng đất thực hiện để lại quyền thừa kế theo di chúc (khi lập di chúc thì người sử dụng đất thể hiện ý chí của mình trong việc để lại di sản, trường hợp thừa kế theo pháp luật không thể hiện ý chí của người sử dụng đất).

Mặt khác, trường hợp lập di chúc bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực người sử dụng đất phải có Giấy chứng nhận thì khi đó mới đủ điều kiện để công chứng hoặc chứng thực; trường hợp lập di chúc có người làm chứng hoặc không có người làm chứng thì người đang sử dụng đất vẫn được thể hiện ý chí của mình là để lại quyền sử dụng đất dù không có Giấy chứng nhận.

Tóm lại, điều kiện có Giấy chứng nhận áp dụng đối với trường hợp lập di chúc có công chứng và lập di chúc có chứng thực. Còn lại khi lập di chúc có người làm chứng hoặc không có người làm chứng và thừa kế theo pháp luật chỉ cần chứng minh nhà đất đó hợp pháp thì vẫn có quyền chia thừa kế.

Điều kiện thực hiện quyền thừa kế

Khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013 quy định về điều kiện thực hiện quyền thừa kế như sau:

“1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:

a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này;

b) Đất không có tranh chấp;

c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;

d) Trong thời hạn sử dụng đất.”

Nếu chỉ căn cứ vào quy định trên thì nhiều người nhầm tưởng rằng phải có Giấy chứng nhận mới được chia thừa kế nhà đất. Tuy nhiên cần hiểu đúng về quy định trên áp dụng trong trường hợp nào để bảo đảm quyền của người thừa kế. Để làm rõ điều này, LuatVietnam đưa ra một số nhận định và căn cứ pháp lý như sau:

Điểm c khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai năm 2013 quy định:

“Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo hướng dẫn của pháp luật về dân sự.”

Theo đó, điều kiện có Giấy chứng nhận áp dụng đối với trường hợp người sử dụng đất thực hiện để lại quyền thừa kế theo di chúc (khi lập di chúc thì người sử dụng đất thể hiện ý chí của mình trong việc để lại di sản, trường hợp thừa kế theo pháp luật không thể hiện ý chí của người sử dụng đất).

Mặt khác, trường hợp lập di chúc bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực người sử dụng đất phải có Giấy chứng nhận thì khi đó mới đủ điều kiện để công chứng hoặc chứng thực; trường hợp lập di chúc có người làm chứng hoặc không có người làm chứng thì người đang sử dụng đất vẫn được thể hiện ý chí của mình là để lại quyền sử dụng đất dù không có Giấy chứng nhận.

Tóm lại, điều kiện có Giấy chứng nhận áp dụng đối với trường hợp lập di chúc có công chứng và lập di chúc có chứng thực. Còn lại khi lập di chúc có người làm chứng hoặc không có người làm chứng và thừa kế theo pháp luật chỉ cần chứng minh nhà đất đó hợp pháp thì vẫn có quyền chia thừa kế.

Căn cứ Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành thì xác định quyền sử dụng đất là di sản như sau:

– Đối với đất do người chết để lại (không phân biệt có tài sản được không có tài sản gắn liền với đất) mà người đó đã có Giấy chứng nhận thì quyền sử dụng đất đó là di sản.

– Đối với trường hợp đất do người chết để lại mà người đó có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất thì quyền sử dụng đất đó cũng là di sản, không phụ thuộc vào thời gian mở thừa kế.

– Trường hợp người chết để lại quyền sử dụng đất mà đất đó không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất nhưng có di sản là nhà ở, vật kiến trúc khác gắn liền với đất đó mà có yêu cầu chia di sản thừa kế, thì cần phân biệt các trường hợp sau:

+ Trong trường hợp đương sự có văn bản của UBND cấp có thẩm quyền xác nhận việc sử dụng đất đó là hợp pháp, nhưng chưa kịp cấp Giấy chứng nhận (đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận) thì Toà án giải quyết yêu cầu chia di sản là tài sản gắn liền với đất và quyền sử dụng đất đó.

+ Trong trường hợp đương sự không có văn bản của UBND cấp có thẩm quyền xác nhận việc sử dụng đất đó là hợp pháp, nhưng có văn bản của UBND cấp có thẩm quyền cho biết rõ là việc sử dụng đất đó không vi phạm quy hoạch và có thể được xem xét để giao quyền sử dụng đất thì Toà án giải quyết yêu cầu chia di sản là tài sản gắn liền với đất.

Đồng thời phải xác định ranh giới, tạm giao quyền sử dụng đất đó cho đương sự để UBND cấp có thẩm quyền tiến hành các thủ tục giao quyền sử dụng đất và cấp Giấy chứng nhận cho đương sự theo hướng dẫn của pháp luật về đất đai.

+ Trong trường hợp UBND cấp có thẩm quyền có văn bản cho biết rõ việc sử dụng đất đó là không hợp pháp, di sản là tài sản gắn liền với đất không được phép tồn tại trên đất đó thì Toà án chỉ giải quyết tranh chấp về di sản là tài sản trên đất đó.

– Trường hợp người chết để lại quyền sử dụng đất mà đất đó không Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất và cũng không có di sản là tài sản gắn liền với đất, nếu có tranh chấp thì thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND theo hướng dẫn của pháp luật về đất đai.

Theo hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán, khi quyền sử dụng đất được xác định là di sản thì sẽ được chia di sản thừa kế.

Thuế thừa kế đất đai

Tài sản được nhận thừa kế là quyền sử dụng đất là một trong những đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân theo Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC.

Người nhận thừa kế tài sản là đất đai có nghĩa vụ kê khai, đóng nộp thuế thu nhập cá nhân trọn vẹn trước khi được cấp sổ đỏ cho phần tài sản nhận thừa kế.

Mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân được tính là 10% giá trị tài sản nhận thừa kế theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 16 Thông tư 111/2013/TT-BTC.

Tuy nhiên, nếu việc nhận thừa kế (thừa kế theo di chúc, thừa kế theo pháp luật) được thực hiện giữa anh chị em ruột, bố mẹ và con…như quy định tại điểm d khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC thì người nhận thừa kế không phải nộp thuế thu nhập cá nhân:

…

d) Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản (bao gồm cả nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo hướng dẫn của pháp luật về kinh doanh bất động sản) giữa: vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau.

…

Kết luận: Người nhận thừa kế đất có phải đóng thuế thu nhập cá nhân dù là thừa kế theo pháp luật hay theo di chúc. Thuế suất áp dụng cho trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất là 10% giá trị tài sản.

Tuy nhiên, nếu việc nhận thừa kế là từ bố mẹ để lại cho con thì người được nhận thừa kế được miễn thuế thu nhập cá nhân (không phải đóng thuế thu nhập cá nhân).

Người nhận thừa kế phải chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ để xác minh thuộc trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân như chúng tôi đã nêu trên để được miễn loại thuế này.

Thừa kế đất đai có phải đóng thuế đất phi nông nghiệp không?

Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp là loại thuế được kê khai, đóng nộp tương ứng với phần diện tích đất phi nông nghiệp và tài sản gắn liền với đất.

Việc kê khai, đóng nộp loại thuế này được thực hiện theo hướng dẫn tại Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp 2010 và các văn bản khác có liên quan.

Theo đó, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp là khoản thuế được kê khai, đóng nộp hàng năm và được tính đóng kể từ thời gian người sử dụng đất bắt đầu sử dụng đất theo hướng dẫn pháp luật.

Cũng có nghĩa là tại thời gian nhận thừa kế, nếu ba mẹ bạn chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính là đóng nộp khoản thuế này thì những người nhận thừa kế phải có nghĩa vụ đóng nộp theo hướng dẫn pháp luật trước khi nhận thừa kế (Điều 168 Luật Đất đai 2013).

Mặt khác, Điều 9 Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp 2010, những trường hợp được miễn thuế sử dụng đất phi nông nghiệp gồm:

Điều 9. Miễn thuế

1. Đất của dự án đầu tư thuộc lĩnh vực đặc biệt khuyến khích đầu tư; dự án đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; dự án đầu tư thuộc lĩnh vực khuyến khích đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn; đất của doanh nghiệp sử dụng trên 50% số lao động là thương binh, bệnh binh.

2. Đất của cơ sở thực hiện xã hội hóa đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường.

3. Đất xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết, cơ sở nuôi dưỡng người già cô đơn, người khuyết tật, trẻ mồ côi; cơ sở chữa bệnh xã hội.

4. Đất ở trong hạn mức tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn.

5. Đất ở trong hạn mức của người hoạt động cách mạng trước ngày 19/8/1945; thương binh hạng 1/4, 2/4; người hưởng chính sách như thương binh hạng 1/4, 2/4; bệnh binh hạng 1/3; anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; mẹ Việt Nam anh hùng; cha đẻ, mẹ đẻ, người có công nuôi dưỡng liệt sĩ khi còn nhỏ; vợ, chồng của liệt sĩ; con của liệt sĩ được hưởng trợ cấp hàng tháng; người hoạt động cách mạng bị nhiễm chất độc da cam; người bị nhiễm chất độc da cam mà hoàn cảnh gia đình khó khăn.

6. Đất ở trong hạn mức của hộ nghèo theo hướng dẫn của Chính phủ.

7. Hộ gia đình, cá nhân trong năm bị thu hồi đất ở theo quy hoạch, kế hoạch được đơn vị nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì được miễn thuế trong năm thực tiễn có thu hồi đối với đất tại nơi bị thu hồi và đất tại nơi ở mới.

8. Đất có nhà vườn được đơn vị nhà nước có thẩm quyền xác nhận là di tích lịch sử – văn hóa.

9. Người nộp thuế gặp khó khăn do sự kiện bất khả kháng nếu giá trị tổn hại về đất và nhà trên đất trên 50% giá tính thuế.

Từ những phân tích, căn cứ pháp luật nêu trên, diện tích đất nhận thừa kế không thuộc trường hợp được miễn tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.

Nói cách khác, những người nhận thừa kế đất có nghĩa vụ kê khai, đóng nộp tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp tại thời gian được nhận quyền sử dụng đất thừa kế.

Người nhận thừa kế đất có nghĩa vụ kê khai, đóng nộp tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp tại thời gian thực hiện đăng ký biến động đất đai theo hướng dẫn pháp luật.

Kết luận: Người nhận thừa kế đất có phải đóng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp tại thời gian nhận quyền sử dụng đất.

Thông thường, việc kê khai, đóng nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp được thực hiện cùng thời gian người nhận thừa kế đăng ký biến động, sang tên đất thừa kế.

Liên hệ ngay

Trên đây là nội dung bài viết liên quan đến vấn đề “Thuế thừa kế đất đai”. Hy vọng bài viết có ích cho bạn đọc, LVN Group với đội ngũ LVN Group, chuyên gia và chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn hỗ trợ pháp lý về vấn đề soạn thảo mẫu viết di chúc thừa kế đất đai. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe mọi câu hỏi của quý khách hàng. Thông tin chi tiết quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số hotline: 1900.0191.

• FaceBook: www.facebook.com/lvngroup
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@lvngroup
• Youtube: https://www.youtube.com/Lvngroupx

Giải đáp có liên quan