Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối là gì? Cho ví dụ cụ thể

1. Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối là gì? 

Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối trong tiếng Anh là Uberrimae Fidei Contract. Giải thích về Uberrimae Fidei Uberrimae fidei hay “uberrima fides” trong tiếng Latin có nghĩa là “trung thực tuyệt đối”. 

Các nguyên tắc của uberrimae fidei lần đầu tiên được đưa ra bởi một người Anh là Lord Mansfield trong trường hợp của Carter v Boehm (1766). Ông nói: “Bảo hiểm là một hợp đồng đầu cơ … Các sự kiện đặc biệt, theo đó cơ hội dự phòng sẽ được tính toán, thường chỉ nằm trong ý thức của người được bảo hiểm. Người bảo lãnh tin tưởng vào đại diện của mình và tiếp tục tin tưởng rằng trong mọi hoàn cảnh anh ta không giữ thông tin để đánh lừa người bảo lãnh tin rằng trường hợp đó không tồn tại … Sự trung thực ngăn cấm một trong hai bên che giấu những gì họ biết để lôi kéo người khác vào hợp đồng do sự thiếu hiểu biết và sự tin tưởng của họ vào điều ngược lại.”

Dưới cách hiểu thông thường: Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối (Uberrimae Fidei) là một thỏa thuận pháp lý phổ biến trong ngành bảo hiểm, đòi hỏi tiêu chuẩn cao nhất của sự trung thực khi tiết lộ tất cả các sự kiện quan trọng mà có thể ảnh hưởng đến quyết định của bên còn lại. Việc không tuân thủ uberrimae fidei là căn cứ để hủy bỏ thỏa thuận. Hợp đồng bảo hiểm là loại hợp đồng phổ biến nhất của hợp đồng uberrimae fidei. Bởi vì công ty bảo hiểm đồng ý chia sẻ rủi ro thua lỗ với người được bảo hiểm, nên điều bắt buộc là người được bảo hiểm phải làm việc một cách trung thực bằng cách đưa ra đầy đủ tất cả thông tin ảnh hưởng đến mức độ rủi ro của công ty bảo hiểm. Việc công khai toàn bộ cho phép công ty bảo hiểm tự bảo vệ mình bằng cách tính phí bảo hiểm cho người được bảo hiểm. Điều này phản ánh chính xác mức độ rủi ro mà họ đảm nhận hoặc thậm chí từ chối đưa ra hợp đồng bảo hiểm nếu rủi ro quá cao. Lý do là người đăng ký bảo hiểm thường có nhiều thông tin về rủi ro được bảo hiểm hơn so với công ty bảo hiểm. Vì vậy, nguyên tắc của uberrimae fidei được sử dụng trong nỗ lực loại bỏ rủi ro đạo đức. 

Xét dưới góc độ ngữ nghĩa, hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối có thể được cắt nghĩa như sau:

Trước hết, nếu đã là một hợp đồng thì đều phải tuân theo nguyên tắc chung của hợp đồng dân sự. Tại Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định tại Điều 385 như sau: “Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.” Hiểu đơn giản theo quy định này thì hợp đồng chính là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi, chấm dứt các quyền, các nghĩa vụ giữa các bên chủ thể trong quan hệ hợp đồng nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, tiêu dùng của họ.

Cam kết là sự đảm bảo sẽ thực hiện một công việc, một hoạt động gì đó ở hiện tại hoặc tương lai.

Trung thực được hiểu là việc thật thà, tôn trọng sự thật, không gian dối, che giấu sự thật. Còn tuyệt đối được hiểu như mức giới hạn cao nhất, nhiều nhất mà không có gì vượt qua được.

Từ những phân tích trên đây có thể rút ra: “cam kết trung thực tuyệt đối” chính là sự đảm bảo tuân theo sự thật khách quan, không gian dối, che dấu sự thật một cách hoàn toàn, đạt tiêu chuẩn cao nhất, không có bất kì ngoại lệ nào. Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối đó chính là sự thỏa thuận của các bên trong đó thể hiện nội dung yêu cầu các bên trong hợp đồng đảm bảo sẽ tuân theo sự thật khách quan, không gian dối, che dấu sự thật một cách hoàn toàn, đạt tiêu chuẩn cao nhất về sự thật và không có bất kì ngoại lệ nào.

Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối được thể hiện thông qua nhiều nhất ở hợp đồng bảo hiểm.

Ví dụ: Một người nào đó đăng ký bảo hiểm y tế biết rõ hơn về thói quen ăn uống, thói quen tập thể dục, lịch sử y tế gia đình và lịch sử y tế cá nhân của họ so với công ty bảo hiểm. Để xác định mức độ rủi ro của người đăng ký, công ty bảo hiểm yêu cầu họ trả lời trung thực một câu hỏi y tế và nộp bản đánh giá hồ sơ y tế trước khi được phê duyệt hợp đồng. Nếu sau đó người được bảo hiểm bị phát hiện là không trung thực tuyệt đối tại thời điểm áp dụng, hợp đồng và quyền lợi có thể bị hủy bỏ.

2. Đặc điểm của hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối:

Thứ nhất, hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối mang bản chất là hợp đồng nên nó chứa đựng những đặc điểm của hợp đồng nói chung.

Bản chất hợp đồng được hình thành từ hành vi có ý chí, có mục đích của con người. Các chủ thể thông qua hành vi để bày tỏ ý chí về việc cùng nhau thiết lập một hợp đồng nhất định, nhằm thực hiện việc mua bán, trao đổi, cho vay, tặng cho, thuê mượn tài sản hoặc thực hiện cho nhau các dịch vụ nhất định. Hợp đồng là sự thỏa thuận, thống nhất ý chí giữa các bên chủ thể. Các bên chủ thể đã thỏa thuận thống nhất được ý chí với nhau thì việc trao đổi các lợi ích về vật chất hoặc dịch vụ mới được hình thành. Nếu một bên thể hiện ý chí của mình trong khi bên chủ thể kia không chấp nhận thì không thể hình thành một quan hệ hợp đồng để qua đó các chủ thể thực hiện việc chuyển giao tài sản hoặc thực hiện các công việc cho nhau được. Như vậy, trước hết hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối phải là kết quả của sự tự nguyện giữa các bên.

Thứ hai, bên cạnh đặc điểm của hợp đồng nói chung thì hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối còn mang đặc điểm riêng của loại hình hợp đồng này đó chính là sự “cam kết trung thực tuyệt đối”.

Cam kết trung thực tuyệt đối ở đây không phải là đối tượng của hợp đồng mà là nghĩa vụ, trách nhiệm của các bên trong quan hệ hợp đồng. Hai bên có nghĩa vụ cam kết trung thực mọi thông tin với nhau và cùng có nghĩa vụ bảo mật thông tin của đối phương. Sự cam kết trung thực tuyệt đối chính là một trong các nghĩa vụ của các bên. Nghĩa vụ này lại là căn cứ để chấm dứt hợp đồng khi có sự vi phạm. Sự cam kết trung thực tuyệt đối thể hiện ở việc cung cấp đúng và đầy đủ các thông tin của cá nhân mình trong quan hệ hợp đồng. Và sự cam kết trung thực tuyệt đối được áp dụng với tất cả các bên trong quan hệ hợp đồng, được áp dụng từ ngay giai đoạn đàm phán, ký kết và thực hiện, chấm dứt hợp đồng.

3. Ý nghĩa của hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối

Dù bất kỳ hợp đồng nào cũng được xây dựng trên sự trung thực, nhưng hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối chính là một cấp bậc cao hơn của sự trung thực đó. Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối suy cho cùng được xây dựng từ nguyên tắc trung thực tuyệt đối, do đó, ý nghĩa của hợp đồng trung thực tuyệt đối cũng được hiểu giống như ý nghĩa của nguyên tắc trung thực tuyệt đối. Trong đó, vai trò cơ bản đó chính là ràng buộc trách nhiệm và đề cao trách nhiệm của các bên trong quan hệ hợp đồng. Hợp đồng đó được xây dựng trên nền tảng của sự trung thực, do đó, chỉ khi các bên thực sự trung thực thì mục đích của hợp đồng mới đạt được. Sự cam kết trung thực ở đây đóng vai trò như “điều kiện đủ” để một hợp đồng có hiệu lực và được thi hành. Việc trung thực tuyệt đối này nhằm bảo vệ quyền lợi tối đa của các bên, phòng tránh những rủi ro không đáng có trong quan hệ hợp đồng. Bởi việc một bên không trung thực sẽ gây hại cho bên kia trong trường hợp hợp đồng được xây dựng chủ yếu trên sự tin tưởng.

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật LVN Group liên quan đến vấn đề: Hợp đồng cam kết trung thực tuyệt đối là gì? Cho ví dụ cụ thể. Mọi thắc mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline: 1900.0191 hoặc gửi yêu cầu tư vấn qua email: lienhe@luatLVN.vn để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật LVN Group.