Lạm phát ở Mỹ lập kỷ lục mới, báo hiệu thời kỳ khó khăn sắp tới

Tỷ lệ lạm phát tăng đột biến ở Hoa Kỳ vào tháng 6 là lời nhắc nhở về những ngày khó khăn phía trước đối với nhiều người ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới, đặc biệt là đối với những bộ phận dân cư dễ bị tổn thương nhất và các nước đang phát triển mong manh nhất.

1. Lạm phát cao nhất trong hơn 40 năm

Ngày 13/7, Bộ Lao động Mỹ thông báo lạm phát tại Mỹ một lần nữa vượt dự báo, đạt 9,1% trong tháng 6, mức tăng chưa từng thấy trong hơn 40 năm qua, theo Wall Street Journal.
“Vào tháng 6, chỉ số giá tiêu dùng đối với tất cả người tiêu dùng thành thị đã tăng 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái,” Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố từ năm 1981. Dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động cho thấy, ngoại trừ giá năng lượng và lương thực – những mặt hàng có biến động mạnh – lạm phát cơ bản ở Hoa Kỳ đã tăng 5,9% so với năm trước.
Trước đó, theo Bloomberg, các nhà kinh tế dự đoán lạm phát tháng 6 sẽ là 8,8% trong bối cảnh lạm phát tháng 5 là 8,6%. Trong vài tháng qua, dữ liệu lạm phát ở Hoa Kỳ đã liên tục đạt đỉnh. Lạm phát gia tăng trong tháng 6 phần lớn là do giá xăng dầu, giá nhà đất và giá thực phẩm. Cú sốc lớn nhất là giá năng lượng, chỉ tính riêng từ tháng 5 đến tháng 6 đã tăng 7,5%. Giá gas đã tăng vọt gần 60% trong vòng một năm qua. Tháng trước, giá xăng tại Hoa Kỳ đạt mức cao kỷ lục, trung bình 5 USD/gallon (3,7 lít).
Chi phí nhà ở và tiền thuê nhà đang tăng đều đặn khi tỷ lệ việc làm tăng khuyến khích nhiều người Mỹ tự di chuyển. Giá thuê nhà tăng 5,8% so với một năm trước, mức cao nhất kể từ năm 1986. Và chi phí thiết kế nội thất tiếp tục tăng với tốc độ lành mạnh – giá đồ nội thất tăng 13% từ một năm trước đến một năm trước. Tin tức lạm phát tháng 6 ngay lập tức đẩy lợi suất trái phiếu kho bạc và đồng đô la lên cao hơn, trong khi giá hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán Mỹ giảm, Bloomberg lưu ý.

2. Tương lai khó khăn

Con số lạm phát kỷ lục của Hoa Kỳ trong tháng 6 là lời nhắc nhở về những ngày khó khăn phía trước đối với nhiều người ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới, đặc biệt là đối với những bộ phận dân cư dễ bị tổn thương nhất và các nước đang phát triển dễ bị tổn thương nhất – Financial Times cho biết. Điều này không phải vì lạm phát sẽ tiếp tục ghi nhận những mức cao mới trong 3 tháng tới, mà là vì những tổn hại đã và sẽ xảy ra.
Tỷ lệ lạm phát 9,1% sẽ gây sốc cho nhiều người, đặc biệt là những người từng bị Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trấn an sai lầm. Ngay từ ngày đầu tiên của cuộc đua lạm phát này, Fed đã không nắm bắt được mức độ nghiêm trọng của những gì sắp tới để hành động nhanh chóng và dứt khoát nhằm tránh gây tổn hại quá mức cho rất nhiều người. Trong nỗ lực kiềm chế lạm phát, Fed đã bắt đầu một chu kỳ tăng lãi suất, bao gồm mức tăng 75 điểm cơ bản tại cuộc họp chính sách gần đây nhất vào tháng 6, mức tăng lớn nhất kể từ năm 1994.
Không giống như Ngân hàng Trung ương châu Âu, Fed vẫn chưa giải thích lý do tại sao họ đưa ra dự báo lạm phát dài hạn sai và không giống như Ngân hàng Trung ương Anh, Fed vẫn chưa đóng vai trò tư vấn trung thực về những gì đang xảy ra trong nền kinh tế. và tại sao.
Fed không có lựa chọn nào khác ngoài phản ứng mạnh mẽ. Fed chắc chắn sẽ tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm vào cuối tháng này và có thể là 1 điểm phần trăm nữa.
Những người chỉ trích chính sách của Fed đã cảnh báo rằng phản ứng chính sách chậm trễ như vậy có thể sẽ làm tăng nguy cơ suy thoái, đặc biệt là trong bối cảnh hoạt động kinh tế đang chậm lại. Điều này làm tăng thêm nhiều rủi ro, từ mất an ninh thu nhập đến xói mòn sức mua – những yếu tố đặc biệt ảnh hưởng đến những người có thu nhập thấp.
Mặc dù lạm phát cao trong tháng 6, các nhà kinh tế chỉ ra những phát triển gần đây có thể giảm bớt áp lực giá cả trong những tháng tới. Các nhà đầu tư cho rằng tăng trưởng kinh tế chậm lại trên toàn thế giới đã khiến giá hàng hóa giảm trong những tuần gần đây, bao gồm dầu, đồng, lúa mì và ngô, sau giá hàng hóa. Nguồn nguyên liệu thô này tăng mạnh sau xung đột Nga-Ukraine. Các nhà bán lẻ cảnh báo về sự cần thiết phải giảm giá hàng hóa, đặc biệt là quần áo và đồ gia dụng.
Lạm phát thấp hơn sẽ là tin tốt. Nếu không, hậu quả của nó sẽ vượt ra ngoài nước Mỹ. Lạm phát cao và phản ứng của chính sách tiền tệ mà nó kéo theo sẽ gây ra sự kiện “đốt lửa nhỏ ở mọi nơi” và đặc biệt đáng lo ngại đối với các nước đang phát triển vốn đang phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực và năng lượng. Các quốc gia này phải đối mặt với việc thắt chặt hơn nữa các điều kiện tài chính toàn cầu, cũng như đồng đô la mạnh hơn, làm trầm trọng thêm lạm phát nhập khẩu và đe dọa làm mất ổn định tính bền vững của nợ và thị trường tài chính trong nước.
Các số liệu lạm phát mới nhất cho thấy thời kỳ khó khăn đang đến, đặc biệt là đối với những bộ phận xã hội dễ bị tổn thương nhất ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới. Phần lớn điều này có thể tránh được nếu ngân hàng trung ương hùng mạnh nhất thế giới phản ứng nhanh hơn với các công cụ chính sách của mình – và không kiên trì với quan điểm rằng lạm phát gia tăng năm ngoái là “nhất thời”.