1. Thế nào là người phụ thuộc?
Người phụ thuộc (NPT) là người mà đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân có trách nhiệm nuôi dưỡng. Bao gồm:
- Con chưa thành niên; con bị tàn tật, không có khả năng lao động;
- Các cá nhân không có thu nhập hoặc có thu nhập không vượt quá mức quy định. Bao gồm con thành niên đang học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề; vợ hoặc chồng không có khả năng lao động; bố, mẹ đã hết tuổi lao động hoặc không có khả năng lao động; những người khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng.
2. Điều kiện để được giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc
Đối với người nộp thuế:
Đã đăng ký thuế và được cấp mã số thuế cá nhân. Nếu không có mã số thuế cá nhân thì người lao động phải tiến hành đăng ký mã số thuế cho bản thân.
Đối với người phụ thuộc:
Đối tượng được đăng ký là người phụ thuộc phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
Lưu ý: Người khuyết tật, không có khả năng lao động là những người thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật về người khuyết tật, người mắc bệnh không có khả năng lao động (như bệnh AIDS, ung thư, suy thận mãn,…).
3. Cá nhân tự đăng ký người phụ thuộc online cần chuẩn bị những giấy tờ gì?
Trường hợp cá nhân người lao động tự đăng ký người phụ thuộc gia cảnh thì cần chuẩn bị những loại giấy tờ cụ thể như sau:
- Tờ khai đăng ký thuế theo mẫu số 20-ĐK-TCT được ban hành tại Thông tư 105/2020/TT-BTC.
- Bản sao phù hợp của CCCD/CMND.
- Bản sao của giấy khai sinh hoặc hộ chiếu còn hiệu lực pháp lý.
Đối với người phụ thuộc, Hồ sơ đăng ký người phụ thuộc bao gồm những giấy tờ sau:
Đối với con:
- Con dưới 18 tuổi: bản chụp giấy khai sinh hoặc bản chụp CMND/CCCD (nếu có);
- Con từ 18 tuổi trở lên bị khuyết tật hoặc không có khả năng lao động: bản chụp CMND/CCCD, bản chụp giấy khuyết tật theo hướng dẫn;
- Con đang theo học tại các trường: bản chụp giấy khai sinh hoặc CMND, bản chụp thẻ học sinh/sinh viên hoặc giấy xác nhận của nhà trường.
Đối với vợ hoặc chồng:
- Bản chụp CMND/CCCD;
- Bản chụp sổ hộ khẩu/giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;
- Trường hợp vợ/chồng còn trong độ tuổi lao động thì phải chụp giấy tờ chứng minh không có khả năng lao động.
Đối với cha mẹ đẻ, cha mẹ vợ hoặc cha mẹ chồng…
- Bản chụp CMND;
- Sổ hộ khẩu hoặc giấy tờ hợp pháp để xác định mối quan hệ;
- Trường hợp còn trong độ tuổi lao động thì phải có giấy tờ chứng minh là người khuyết tật hoặc không có khả năng lao động.
Đối với anh chị em ruột, ông bà nội/ngoại, cháu ruột và các cá nhân trực tiếp nuôi dưỡng khác:
- Bản chụp giấy khai sinh hoặc CMND/CCCD;
- Giấy tờ hợp pháp để chứng minh trực tiếp nuôi dưỡng, sổ hộ khẩu nếu có chung hộ khẩu;
- Giấy tờ chứng minh không có khả năng lao động nếu nằm trong độ tuổi lao động.
Đối với hồ sơ giảm trừ gia cảnh cho người nước ngoài
- Cá nhân nước ngoài muốn được giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc thì người đó phải là cá nhân cư trú;
- Hồ sơ giảm trừ cũng được thực hiện như hồ sơ của người lao động Việt Nam (thay CMND/CCCD thành hộ chiếu còn hiệu lực).
4. Hướng dẫn cá nhân tự đăng ký người phụ thuộc online
Hướng dẫn đăng ký người giảm trừ phụ thuộc gia cảnh như sau:
(1) Đăng ký người phụ thuộc trực tuyến tại Thuế điện tử
Bước 1: Truy cập vào địa chỉ thuedientu.gdt.gov.vn bằng tài khoản chữ ký số mà công ty, doanh nghiệp đã cho bạn ký.
Bước 2: Chọn mục “Đăng ký thuế”, tiếp theo chọn “Đăng ký mới thay đổi thông tin của cá nhân qua CQCT”.
Bước 3: Chọn hồ sơ “20-ĐK-TH-TCT” và cá nhân thực hiện khai báo trực tiếp trên mẫu đã chọn.
Bước 4: Sau khi thực hiện khai báo xong thì chọn hoàn thành kê khai.
Sau khi chọn hoàn thành kê khai, người khai báo sẽ thực hiện tra cứu tại mục “Tra cứu hồ sơ” được hiển thị. Nếu hồ sơ khai báo được lưu không có thông tin sai sót thì mất từ vài phút đến vài giờ đồng hồ để hiển thị kết quả.
(2) Kê khai theo mẫu 02TH trên phần mềm HTKK và đăng ký người phụ thuộc qua mạng
Kê khai theo mẫu 02TH trên phần mềm HTKK
Bước 1: Tải và đăng nhập tài khoản vào HTKK, chọn mục “Kê khai” sau đó chọn “ Thuế thu nhập cá nhân” và chọn “Đăng ký người phụ thuộc gia cảnh”.
Bước 2: Chọn các thông số tương ứng bao gồm: “Năm”, “Lần đăng ký” và chọn đồng ý.
Bước 3: Sau khi bạn chọn mục đồng ý thì sẽ hiện mẫu như sau trên màn hình thiết bị bạn dùng để tra cứu, thực hiện điền thông tin theo yêu cầu.
Bước 4: Sau khi điền hết thông tin, bạn ấn “Kiểm tra” sau đó xuất kết quả ở dạng XML để nộp qua mạng
Nộp hồ sơ đăng ký người phụ thuộc giảm trừ gia cảnh qua mạng
Bước 1: Truy cập vào địa chỉ Thuedientu.gdt.gov.vn bằng tài khoản chữ ký số mà công ty, doanh nghiệp đã cho bạn đăng ký.
Bước 2: Chọn mục “Khai thuế” sau đó chọn “Nộp tờ khai XML” và chọn “Tệp tờ khai” tại đây bạn tải lên mẫu 02TH. (mẫu tờ khai 02TH đã xuất kết quả trước đó)
Bước 3: Sau khi tải lên mẫu 02TH ở dạng XML xong thì các bạn chọn “Ký điện tử” và “Nộp tờ khai”.
Sau khi chọn hoàn thành kê khai, người khai báo sẽ thực hiện tra cứu tại mục “Tra cứu hồ sơ” được hiển thị. Nếu hồ sơ khai báo được lưu không có thông tin sai sót thì mất từ vài phút đến vài tiếng để hiển thị kết quả.
5. Cá nhân tự đăng ký người phụ thuộc online trong thời hạn bao lâu?
Thời hạn nộp hồ sơ đăng ký người phụ thuộc như sau:
- Tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập có trách nhiệm đăng ký thuế thay cho cá nhân có thu nhập chậm nhất là 10 ngày công tác kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế trong trường hợp cá nhân không có mã số thuế;
- Đăng ký thuế thay cho người phụ thuộc của người nộp thuế chậm nhất là 10 ngày công tác kể từ ngày người nộp thuế đăng ký giảm trừ gia cảnh theo hướng dẫn của pháp luật trong trường hợp người phụ thuộc không có mã số thuế.
- Trường hợp người nộp thuế có phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với người phụ thuộc khác hướng dẫn tại tiết d.4, điểm d, khoản 1, Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 của Bộ Tài chính thì thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12 của năm tính thuế, quá thời hạn nêu trên thì không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.
Ví dụ: Công ty bạn dự định nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN năm 2020 vào ngày 30/3/2021.
Vì vậy hạn nộp hồ sơ đăng ký MST cho người phụ thuộc chậm nhất là ngày 20/3/2021.
6. Cá nhân tự đăng ký người phụ thuộc online cần lưu ý những gì?
Để được tính giảm trừ cho người phụ thuộc thì người nộp thuế phải thực hiện đăng ký giảm trừ cho người phụ thuộc theo hướng dẫn.
Đối với trường hợp người nộp thuế chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế thì được tính giảm trừ cho người phụ thuộc kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi người nộp thuế thực hiện quyết toán thuế và có đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc.
Thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12 của năm tính thuế đối với trường hợp người phụ thuộc khác theo hướng dẫn tại tiết d.4 điểm d khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC
Đối với trường hợp người nộp thuế thuộc diện ủy quyền quyết toán chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế thì cũng được tính giảm trừ cho người phụ thuộc kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi người nộp thuế thực hiện quyết toán ủy quyền và có đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc thông qua tổ chức trả thu nhập.
Người lao động công tác tại đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh, được trả thu nhập từ tiền lương, tiền công từ trụ sở chính khác tỉnh thì có thể đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc tại đơn vị thuế quản lý trụ sở chính hoặc đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh.
Trường hợp cá nhân thay đổi nơi công tác thì vẫn phải thực hiện việc đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc.
7. Quy định về mức giảm trừ gia cảnh dành cho người phụ thuộc hiện nay thế nào?
Người lao động công tác tại đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh, được trả thu nhập từ tiền lương, tiền công từ trụ sở chính khác tỉnh thì có thể đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc tại đơn vị thuế quản lý trụ sở chính hoặc đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh.
Trường hợp cá nhân thay đổi nơi công tác thì vẫn phải thực hiện việc đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc.
Căn cứ theo hướng dẫn tại Điều 1 Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 quy định về mức giảm trừ gia cảnh được điều chỉnh từ ngày 01/7/2021 như sau:
Mức giảm trừ gia cảnh
Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 26/2012/QH13 như sau:
- Mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm);
- Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.
Theo đó, mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm) và mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.